Een sterk gevoel van verbondenheid

Gynaecoloog en VvAA-bestuurslid Erica Bakkum (52) was afgelopen april in Kenia bij een rite de passage, een alternatieve inzegeningsceremonie van meisjes van de Samburu-stam. Daarin is het ritueel van de meisjesbesnijdenis door Amref Flying Doctors succesvol uitgebannen. Bakkum was onder de indruk: “Voor mij houdt het hier niet mee op.”    

Tekst: Wout de Bruijne | Beeld: Sebastiaan Rozendaal/DB

“Iedereen kent wel van die bepalende momenten die je levensloop veranderen. Je realiseert je meestal pas achteraf welk moment zo’n moment was, maar ik weet nu bij voorbaat al dat mijn bezoek aan Afrika een dergelijk point de capiton was, zoals de Fransen zeggen.

De inzegeningsceremonie van jonge meisjes van de Samburu-stam waar ik in Noord-Kenia bij mocht zijn, maakte diepe indruk op me. En dan vooral het feit dat door opleiding en bewustmaking het beschadigende ritueel van de meisjesbesnijdenis succesvol was vervangen. Het waren alternatieve ‘rites de passage’. Het bezoek heeft me geïnspireerd om meer voor deze dappere meiden te gaan doen. Ik weet nu nog niet precies in welke vorm, maar het staat voor mij vast dat mijn betrokkenheid niet bij dit werkbezoek blijft.

‘Ik moest in Afrika vaak aan mijn eigen dochters denken’

De feestelijkheden van de inzegening waren heel bijzonder. Stamoudsten, familie en gasten zaten rondom een veld en de meisjes liepen in hun mooiste gewaden onder de zwaaiende stokken van de stamoudsten het terrein op. De bijeenkomst duurde bijna drie uur en er werden veel, overwegend lange, toespraken in het Swahili gehouden, dus dat was af en toe wel een zit. Maar toen er gedanst kon worden, danste iedereen volop mee en was het één groot feest.

Ik had in Kenia een sterk gevoel van verbondenheid. Natuurlijk is mijn situatie totaal anders, maar ik kon me goed inleven in deze jonge meiden. Ik was getuige van een cruciale verandering en verbetering in hun leven. Veel van de meisjes zijn de eersten in de vrouwelijke lijn in hun familie die een eeuwenoude traditie doorbreken. Zij hoeven de pijnlijke, vaak gevaarlijke meisjesbesnijdenis niet meer te ondergaan waardoor onder meer veel ernstige complicaties bij de bevalling worden voorkomen. De kinderen – de jongste bij de rites was elf, de oudste zestien – hoeven ook niet meer zo vroeg te trouwen. Ze worden daardoor minder jong zwanger en blijven vaak veel langer op school.”

Lees verder (pdf).