Het verschil maken

In een goed gevuld spreekuur is elke patiënt er één in een komen en gaan van gezichten dat als eb en vloed voorbij trekt.

Andersom is bij diezelfde mensen de datum van hun bezoekje rood omcirkeld op de gezinskalender die in de keuken hangt. De impact van dat moment, dat ene consult, verschilt daarmee nogal tussen beide kanten van de onderzoeksbank.

Wat klein lijkt voor de een, kan voor de ander tot monumentale proporties uitgroeien.

Dat kan variëren van een klein gebaar, zoals een hand die op een schouder wordt gelegd, tot een advies dat een leven blijkt te veranderen.

Voor mij kwam deze realisatie toen ik iemand na een aantal jaren terugkwam en zij mij vroeg: “Weet je nog wat je de vorige keer tegen mij zei?” Ik kon het met de beste wil van de wereld niet terughalen. De vrouw in kwestie was zelf zorgverlener en in dat eerdere gesprek straalde zij vooral een groot energielek uit, uitgewrongen als de mop in zo’n veelkleurig schoonmakerskarretje.

Toen ze hier aan toevoegde dat ze wekenlang woest op mij was geweest, bekroop mij het onaangename gevoel van controleverlies. Wat had ik gezegd of gedaan en waar was het zo ontzettend ontspoord?

Controleverlies is wat ik hierboven schreef. Misschien is het wel zo eerlijk om het te beschrijven als een soort dreigend faalgevoel dat mijn eigen energie al in mijn schoenen begon te laten zakken. Toch keek de vrouw in kwestie nu niet boos meer. Uiteindelijk durfde ik te vragen wat het was, waarover zij zo ontstemd was geweest. Tot mijn verrassing begon ze te lachen. Ik had haar geconfronteerd met haar eigen rol in de behandeltrajecten waarop zij zo leegliep. Ik had haar duidelijk gemaakt dat zij hierin een actieve rol had en dat het geen pas had zich op te stellen als slachtoffer. Dat was dus duidelijk tegen het zere been geweest. Na die weken vol woede was de omslag gekomen, uiteindelijk resulterend in een andere baan en een ferm voornemen om iets te maken van haar leven in plaats van in woede te blijven hangen.

Ook die uitkomst had ik niet kunnen verwachten. Wel ben ik sindsdien mij veel bewuster van wat een gesprek voor die ander betekent. Dat hoop ik nooit meer te onderschatten, zonder dat dit leidt tot een overschatting van mijn eigen rol.