Lean en lijnen
Lean werken in de zorg is recentelijk mooi omschreven door een huisarts in het tijdschrift Arts en Auto. Het toepassen van de principes waaronder 5S (sorteren, schikken, schoonmaken, standaardiseren en standhouden) werd goed uitgelegd aan de hand van voorbeelden zoals het neerleggen van instrumenten op dezelfde plek en het standaardiseren van werkzaamheden. Heerlijk om zo gestructureerd en zonder verspilling te werken.
De laatste S, zeker niet de minste, is die van Standhouden. Nou vind ik persoonlijk bij lijnen het volhouden ook een van de moeilijkste zaken, dus wil ik dat punt eens nader bekijken. Want is dat wat je bereikt hebt ook goed vol te houden?
Afspraken om gestandaardiseerd te werken leveren veel op. In onze praktijk wordt hieraan steeds meer aandacht geschonken, maar helaas moet hier toch vaak van worden afgeweken. Een mens is niet te protocolliseren en elk patiëntencontact brengt weer een verrassing qua verdere stappen en tijdsinspanning met zich mee. Ik lees dat je je bij Lean werken hoort te richten op waarde toevoegende activiteiten. Nu is het meten van die waarde een hele klus en vanuit wiens oogpunt wordt dat bekeken?
In een praktijk met meerdere collega’s is het nodig orde te scheppen. Een vaste plaats voor materiaal of herkenbare digitale plek voor formulieren helpen hierbij. We vullen zo veel mogelijk gegevens meteen in en hebben sjablonen voor verslagen. Dit alles geeft zeker tijdwinst. Dat de kosten omlaag gaan kan ik nog niet zeggen. De software die ons helpt is duurder en wanneer er patiënten zijn met bijzondere hulpvragen, gaat het snel invullen in het gestandaardiseerd schema helemaal niet op. Al het werk moet dan toch nog na het patiëntencontact plaatsvinden en de verslaggeving en kortsluiting met andere behandelaars of opvoeders lijkt tegenwoordig alleen maar intensiever.
Lijnen geeft al vaak snel mooie resultaten maar na verloop van tijd komt er bij mij vaak ‘de klad in’. Zo merk ik dat momenteel ook bij de inspanningen voor gestructureerd werken in de praktijk. Nu is het misschien te wijten aan het begin van het kalenderjaar waarin veel extra werk plaatsvindt zoals het verwerken van gegevens betreffende facturering aan de verschillende zorgverzekeraars. De stapels van af te handelen zaken beginnen alweer te groeien, net als de omvang van mijn taille.
Is volhouden alleen een kwestie van discipline of levert een bezoekje aan een diëtist en een cursus Lean werken in de zorg heel wat op?
In een recente kamerbrief van onze minister van VWS lees ik dat er meer kwaliteit, meer service en meer zorg gegeven moet worden voor minder. Of dat dan lijnen heet, Lean werken of uitknijpen, weet ik niet. Iets vet op de botten lijkt me voor het voortbestaan echter wel wezenlijk.
3 reacties
Leuk stuk met herkenbare worstelingen en vragen. Een denkpatroon die ik veel zie en hier ook tussen de regels door lees is dat Lean impliciet een dichotomie voorstelt. Iets is lean of het is niet lean. Standaardisatie is lean, diversiteit is niet lean. Gestructureerd werken is lean, intuïtief, pragmatisch werken is niet lean. Ik denk dat een deel van de beschreven worstelingen opgeroepen wordt door er zo over na te denken.
Ik vind de principes van lean krachtiger werken als je ze als een spiegel beschouwd die je aan het denken zet over je handelen. ‘Waarom schrijf ik deze gegevens op in mijn verslaglegging, is alles waardevol?’ Waarom zie ik deze patient voor deze controle op dit moment? Is dit een waardevol bezoek?’ ‘Waarom stel ik werk uit?’ ‘Hoeveel tijd verlies ik per dag met zoeken naar informatie, mensen, spullen?’ Etc.
De enige toetssteen is of je met je handelingen meer waarde weet te creeren door toepassing van lean principes en methodes. Loopt het vandaag weer iets beter dan gisteren? Leverde mijn experiment op wat ik verwacht had? Waarom niet? Zolang je ervan leert helpt lean. Het kan soms wel een tijd duren voordat het meer oplevert dan je investeert. Dat kan inderdaad een kwestie van discipline zijn. Geloof je dat het je in de juiste richting helpt?
En vet op de botten lijkt me altijd verstandig. Lean gaat er niet om zo dun mogelijk te worden, maar om lenig te worden.
Marc Rouppe d Voort
13 februari 2015 / 21:17Beste Dienie,
Heel leuk en zeer herkenbaar stuk. Ik sluit me volledig aan bij de reactie van Marc.
Het enig dat ik nog zou willen aanvullen is het volgende.
Als patiënten mij vragen wat de beste methode is om af te vallen en de beste methode om het bekende jo-jo effect te voorkomen geef ik hen altijd hetzelfde antwoord: probeer beetje bij beetje het vaste eetpatroon te veranderen, waarbij het ‘nieuwe’ eetpatroon niet teveel afwijkt van wat je gewend bent.
Zo zou het ook met het implementeren van lean kunnen, waardoor het standhouden een stuk makkelijker wordt: zorg dat de oplossingen die je voor knelpunten bedenkt niet te ver van de dagelijkse praktijkroutines afwijken!
Als je daar rekening mee houdt weet ik zeker dat het gaat lukken.
Ulrich Schultz
16 februari 2015 / 14:50Dank voor reacties ! Kritisch kijken naar je handelen, meerwaarde zien van een verandering en haalbare doelen stellen zullen jojo-effect hopelijk voorkomen.
Dienie Koolen
17 februari 2015 / 10:34