Simon Franken (1919-2014)
Op 17 december 2014 overleed op 94-jarige leeftijd professor Simon Franken uit Apeldoorn. Hij begon als zendingsarts en specialiseerde zich na zijn missie in Nederlands Nieuw-Guinea tot oogarts. Het grootste deel van zijn carrière werkte hij in ontwikkelingsgebieden.
Tekst: P. Hardus en .H.C. Koppert
Simon Franken start in 1939 in Amsterdam met zijn studie geneeskunde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog duikt hij onder om de Arbeitseinsatz te ontlopen, maar in 1948 studeert hij alsnog af.
Geïnspireerd door Albert Schweitzer werkt Franken van 1950 tot 1957 als zendingsarts in Nederlands Nieuw-Guinea. Bij die missie ziet hij veel oogziektes die worden veroorzaakt door vitaminedeficiëntie en hij ontwikkelt daarvoor een bijzondere belangstelling. In Utrecht specialiseert hij zich vervolgens tot oogarts, waarna hij zich vestigt in Zwolle.
Door de contacten die Franken heeft met het Christian Medical College and Hospital (CMB) in Ludhiana, India, hoort hij over de ‘onvoorstelbaar grote aantallen staarblinden’ op het Indiase platteland. In 1962 vertrekt hij weer uit Nederland en werkt hij tot 1970 in het ziekenhuis in Ludhiana. Hij is daar betrokken bij de organisatie van de oogheelkundige afdeling en bij de opleiding van oogartsen. Ook doet hij in die jaren onderzoek op het gebied van blindheid bij kinderen in Bangladesh en publiceert daarover.
In 1982 gaat hij met pensioen, maar dat duurt niet lang
Vanaf 1970 is de oogarts terug in Nederland en wordt hij lector en vanaf 1980 hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen. In diezelfde periode initieert hij de Werkgroep Tropische Oogheelkunde. Hoofddoel van de groep is het bevorderen van oogheelkundige zorg in de tropen.
Van 1970 tot 1990 is Simon Franken tevens WHO-consulent voor India. Hij reist veel voor de World Health Organization en maakt rapportages op oogheelkundig/organisatorisch niveau in Bangladesh, Afghanistan, Nepal, Pakistan en Iran.
In 1982 gaat hij met pensioen, maar dat duurt niet lang want in 1983 gaat Franken weer aan de slag. In Somalië start hij een oogkliniek voor de Duitse Christoffel-Blindenmission (CBM). Zes jaar lang leidt hij daar oogverpleegkundigen en assistenten op. Bij de oprichting van de kliniek maakt hij kennis met de Stichting Medic, die de kliniek voorziet van instrumentarium, dat overbodig is geworden in ziekenhuizen en oogheelkundige praktijken in het Westen.
Bij terugkeer in Nederland wordt de voormalig oogarts vrijwilliger bij Medic in Apeldoorn, zijn woonplaats.
In 2002 overlijdt Frankens vrouw Amanda. Later hertrouwt hij met Ans van der Ham, die ook in Ludhiana heeft gewerkt. Zij assisteert Franken bij het samenstellen van onderwijsmateriaal, boeken en cd’s die vooral bestemd zijn voor gezondheidswerkers in ontwikkelingsgebieden. Hiermee zijn beiden volop in de weer tot vlak voor het overlijden van professor Franken afgelopen december.
Simon Franken stond bekend als een vriendelijk en openhartig mens van wie je veel kon opsteken. Hij was getalenteerd en gedreven en bleef actief en scherp tot aan zijn dood.
