Zorg om bezieling

Zorgprofessionals staan meer bevlogen in hun werk dan de rest van werkend Nederland. Eén op de vijf gaat elke dag vol bezieling aan de slag. Maar waakzaamheid is geboden, want hetzelfde aantal overweegt een carrièreswitch vanwege stress rond (mogelijke) imagoschade, regel- en productiedruk en afstemmingsproblemen. Zo blijkt uit onderzoek van VvAA en onderzoeks-bureau Triple-i Human Capital van professor Wilmar Schaufeli.

Tekst: Marjan Enzlin | Beeld: Shutterstock

Met 20,5 procent ligt het percentage zorgprofessionals dat vol bezieling aan de slag is, 7 procent hoger dan bij de rest van de Nederlandse bevolking. Maar zorgprofessionals hebben wel last van burn-outklachten (15,6 procent versus 14,6 procent). Overigens bestaan binnen de diverse disciplines verschillen: tandartsen en fysiotherapeuten zijn het meest bevlogen, huisartsen en apothekers het minst. Ook is er een opvallend verschil in burn-outklachten tussen zelfstandige zorgprofessionals en zij die in loondienst werken: zelfstandigen hebben minder last van burn-out dan collega’s die in dienstverband werken (11,7 versus 17,1 procent).

De mate van bezieling hangt vooral samen met passend werk, de mogelijkheid zich te kunnen ontwikkelen, een positieve balans tussen investeringen en opbrengsten in de relatie met patiënten en het hebben van afwisselend werk. Zorgprofessionals in dienstverband en zelfstandig werkende zorgprofessionals verschillen in de factoren waar ze bevlogen van worden. Zelfstandigen worden voornamelijk door leren, ontwikkelen en afwisseling gedreven, waar de professional in dienstverband voornamelijk bevlogen wordt van werk dat past bij de eigen competenties.

Burn-outklachten hangen vooral samen met emotionele dissonantie, een verstoorde werk-privébalans en hoge werkdruk. Apothekers hebben het meest last van burn-outklachten (32,3 procent) en fysiotherapeuten (13,9 procent) en huisartsen (13,8 procent) het minst. Het landelijk gemiddelde ligt op 14,4 procent.

Over het onderzoek
Professor Wilmar Schaufeli is arbeids- en organisatiepsycholoog, klinisch psycholoog en hoog-leraar arbeids- en organisatiepsychologie aan de Universiteit Utrecht en de Katholieke Universiteit Leuven. Aan het (online) onderzoek deden 1241 zorgprofessionals mee. De groep bestond uit: specialisten (23 procent), huisartsen (18 procent), fysiotherapeuten (15 procent), tandartsen (10 procent), dierenartsen (8 procent) en apothekers (7 procent).

Quickscan
Op vvaa.nl/bezieling kunt u terecht voor een beeld van uw eigen bezieling. Bent u zorgprofessional, dan kunt u hier de door professor Schaufeli en VvAA ontwikkelde quickscan kosteloos invullen. Meer over het onderzoek en het onlangs gestarte vervolg-onderzoek vindt u op vvaa.nl/bezieling-in-de-zorg.

Van de zorgprofessionals wil 13 procent binnen een jaar een andere baan en 18 procent overweegt een carrièreswitch. De bezieling staat vooral onder druk door administratieve rompslomp als gevolg van de toegenomen regels en bemoeienis van overheden, toezichthouders en zorgverzekeraars. Het gevoel van verstikkende bureaucratie is het sterkst bij fysiotherapeuten en apothekers. “Als we kijken naar de veranderende opstelling van zorgverzekeraars, lopen apothekers voorop”, stelt Martin Aalders, directeur Advies & Diensten van VvAA. “Zij hebben al langer te maken met diverse bureaucratische maatregelen die nu ook over andere beroepsgroepen worden uitgestort. We hoeven dus niet optimistisch te zijn over de gevolgen voor andere zorgberoepen. Als de bureaucratie en hoeveelheid administratie ook bij hen verder toeneemt – en dat gebeurt nu – geeft dat reden tot zorg. In dat licht is het interessant om te zien wat er gebeurt bij de huisartsen. Om te ageren tegen deze ontwikkeling hebben zij zich verenigd in de beweging Het Roer Moet Om.”

Conclusie
De sector staat onder druk, zoveel is wel duidelijk. Professor Schaufeli: “De zorgvraag stijgt en de kosten moeten omlaag. De druk op de zorgprofessional neemt toe. Daarnaast kan er steeds meer als gevolg van technologische vooruitgang. Al deze ontwikkelingen kunnen enerzijds zorgen voor stress en het risico op burn-out, anderzijds kunnen ze het werkplezier vergroten. Tegen deze achtergrond is het onderzoek gedaan. De belangrijkste conclusie: waakzaamheid is geboden. Het mentaal fit houden van onze zorgprofessionals en het centraal stellen van hun bevlogenheid is van groot belang om onze zorg kwalitatief van hoog niveau, effectief en efficiënt te houden. Nu en in de toekomst.”

 

Delen