Algoritme
Van de muziek die ik dit jaar beluisterd heb op Spotify kreeg ik een mooi jaaroverzicht als persoonlijke hitlijst. En in de mail krijg ik suggesties voor concerten van mijn lievelingsartiesten. Facebook weet welke jurkjes ik graag zie en ik lees dat men via speciale algoritmen op grond van het verzamelen van vele gegevens al kan berekenen welke kans we hebben op het krijgen van dementie.
Wanneer je veel gegevens samenbrengt kunnen daar voorspellingen mee gedaan worden, ook in de zorg. In NRC-Handelsblad stelt Floortje Scheepers, hoogleraar innovatie en hoofd van de afdeling psychiatrie bij UMC Utrecht dat het belangrijk is dat artsen nooit zomaar de uitkomst van zo’n algoritme een-op-een overnemen, maar dat zij onderscheid moeten maken tussen drie ‘waarheden’ in de zorg: de persoonlijke ervaringen van de patiënt, de ‘professionele waarheid van de arts én de datawerkelijkheid, de meetbare waarheid. Deze drie moeten bij het nemen van beslissingen allemaal meegewogen worden. Met andere woorden: met data en cijfers kun je veel, maar het op basis hiervan trekken van conclusies blijft lastig.
Met data en cijfers kun je veel, maar het op basis hiervan trekken van conclusies blijft lastig
Het registeren van zorggegevens is belangrijk en het is zeer goed wanneer daar nieuwe ontwikkelingen uitkomen of een gemene deler over de beste behandeloptie. Aangezien er echter veel factoren meespelen, zijn we als zorgverlener nog wat huiverig om die gegevens te delen. Toch zullen we hier als beroepsgroep meer aan mee moeten werken. Wat nu al voorhanden is, zijn data over het aantal behandelingen. Aangezien er echter zeer vele stoornissen zijn en er maar op enkele groepen het behandelgemiddelde berekend wordt, zijn conclusies volgens mij lastig te trekken. Ook is het belangrijk te weten wat de achterliggende gedachte is van diegene die de gegevens berekent.
Cijfers kunnen een schokeffect teweeg brengen, bijvoorbeeld zoals toen ik las dat een studerend kind gemiddeld 40.000 euro kost. Dit zag ik in een magazine van een bank waarbij stond: ‘Cijfers liegen niet’. Nadere duiding over wat het inhield werd niet gegeven.
Het Zorginstituut Nederland geeft ook altijd een overzicht met cijfers en feiten in hun magazine. Daar las ik dat de helft van de Nederlandse vrouwen en een op de drie mannen die nu op middelbare leeftijd zijn, later een beroerte, dementie of de ziekte van Parkinson krijgen. En dat zorgverzekeraars ruim 40 euro per verzekerde toeleggen omdat verzekerden te weinig premie betalen. Ik keek nogal op van de stelligheid.
In de zorg worden veel gegevens verzameld. Dit jaar zal er meer duidelijkheid moeten komen over de berekening van de BI (behandelindex) en hoe de financiering is verlopen van zorg in de eerste lijn. Welke conclusies zullen eruit getrokken worden en wat wordt er mee gedaan?
Mijn tarievenlijst vertoont voor dezelfde zorg weer vele verschillen. En ook de behandelindex verschilt per verzekeraar. Zonder ons verhaal erbij staat er maar een getal waar te grote conclusies uit worden getrokken, met grote gevolgen.
