Beklijvende gesprekken
In de loop van de jaren is de spreekkamer belangrijk geworden om zorg te leveren. Doordat ik de afgelopen tien jaar veel artsen heb geholpen de logistiek van spreekuren te verbeteren, heb ik ook veel spreekuren mogen meelopen. Daarbij was ik telkens weer onder de indruk van de manier waarop artsen in zeer korte tijd wisten door te dringen tot de kern van wezenlijke, soms levensbedreigende vraagstukken en zich daarbij wisten aan te passen aan de belevingswereld van de vele mensen met zeer diverse achtergronden die dagelijks de spreekkamer binnenlopen.
Andere zaken zijn me ook bijgebleven. Zo zag ik dat patiënten vaak behoorlijk zenuwachtig en onzeker de spreekkamer binnenstappen en dan in korte tijd veel informatie te verwerken krijgen. Informatie die ze niet alleen moeten begrijpen, maar ook moeten onthouden. Hoe groot is de kans dat een patiënt en eventueel zijn partner onthouden wat over de symptomen, de diagnose en de behandeling wordt verteld? Wat weten ze nog na het gesprek met de arts over de opties voor behandeling, de bijwerkingen, de risico’s en de verwachte effecten, de instructies voor gebruik van de medicatie, de andere vormen van behandeling die mogelijk zijn, de logistieke instructies voor de volgende stappen en zaken waar ze de komende weken op moeten letten? Ik zag in de spreekkamer mensen bijna nooit aantekeningen maken of andere hulpmiddelen gebruiken. Terwijl het over de meest belangrijke zaken gaat. Hoe goed is ons geheugen?
Een arts vertelde me ooit dat ze bij twijfel patiënten vraagt om in eigen woorden samen te vatten wat er aan de hand is, wat eraan gedaan kan worden en waarom die behandeling de beste keus is. Dat vergroot de kans dat het onthouden wordt en maakt meteen duidelijk wat wel of niet goed overgekomen is. Interessante insteek. Dat heb ik toen ik meeliep een arts nooit zien doen. Hoewel ik soms wel zag dat een arts bij twijfel nog even doorvroeg of de patiënt nog vragen had. Maar hoe weet je of een patiënt alles begrepen heeft en onthouden? Hoe krijg je als arts die feedback?
Onlangs installeerde ik een app van een zorgverzekeraar waarmee je als patiënt een consult kunt voorbereiden (Welke vragen ga je stellen? Welke medicatie gebruik je? et cetera) en achteraf kan opschrijven wat je wilt onthouden. Ook zit er een opnamefunctie in zodat je het gesprek met je arts kunt vastleggen en later kunt terughoren. Dat zal voor artsen even wennen zijn lijkt me. Doen patiënten dat al?
Kortom, hoe zorgen we ervoor dat informatie gegeven in de spreekkamer beklijft? Welke hulpmiddelen zet je in als arts? Welke hulpmiddelen gebruik je als patiënt? Zou je er als arts moeite mee hebben als patiënten het gesprek opnemen? Zou je er als patiënt moeite mee hebben om het te vragen of het mag?
2 reacties
Pen en papier heb ik vrijwel altijd bij me bij doktersbezoek. Naar mijn idee een krachtiger middel dan een geluidsopname. Ik kan de verkregen informatie meteen combineren met de vragen, die ik thiis opgeschreven heb, en het is erg handig dat m’n dokter meteen kan helpen met de juiste steekwoorden, én de juiste spelling, zodat ik thuis op m’n gemak de informatie nog eens aan het grote boze internet kan voorleggen. Een pen in de aanslag en een vragende blik pikt iedere arts prima op.
Daarom pleit ik er ook voor dat iedere arts pen en papier klaar legt voor de patiënten. Dat is hoe dan ook een aanmoediging aan patiënten om in ieder geval iets te ondernemen om de informatie te onthouden en verwerken.
patient2punt0
8 december 2013 / 08:38@patient2punt0 Dank voor de reactie, mooi praktische suggestie om in de spreekkamer papier en potlood klaar te leggen. Ik heb eigenlijk niet vaak mensen iets zien opschrijven in de spreekkamer. Wel zie ik soms mensen die een papiertje bij zich hebben waar ze vragen op hebben geschreven. Ik kan me voorstellen dat mensen schroom hebben omdat opschrijven even tijd kost en de tijd met een arts kostbaar is. Papier en potlood neerleggen is dat een mooi signaal dat daar best even tijd voor genomen kan worden.
Marc Rouppe vd Voort
8 december 2013 / 10:35