‘Beter worden zonder ziek te zijn’
Een cursus appraisal and assessment (A&A) is heel verhelderend. A&A kan het beste uit een professional halen, beter dan welk ander beoordelingssysteem ook. Echter dat kan alleen als participeren ‘veilig’ kan en de intentie ‘voor en door professionals’ helder en zuiver is in alle geledingen van de organisatie. Om contraproductiviteit te voorkomen, is het mijns inziens essentieel dat een aantal randvoorwaarden vooraf gewaarborgd zijn.
A&A reikt iemand, de ‘appraisee’, een spiegel aan over zijn eigen functioneren. Aan de hand van de Limen systematiek inventariseert en distilleert de ‘appraisor’ bij mensen in iemands directe werkomgeving drie sterke punten (‘aanblijvertjes’) en drie verbetertips.
Een drietal valkuilen ligt op de loer. De eerste is onbruikbare input ten gevolge van subjectiviteit bij verstrengeling van belangen en andere aspecten van menselijke relaties. De tweede is verlies van diversiteit, waarbij men onbewust iemands sterke kanten in het team weg laat verbeteren. Het derde is misbruik van A&A als afrekensysteem, waardoor onveiligheid de openheid en dus het positieve effect teniet zal doen.
Met de randvoorwaarde dat de appraisee juridisch eigenaar is van het proces en van alle geproduceerde documentatie, kan de laatste valkuil weggenomen worden.. De eerste twee valkuilen zijn lastiger te couperen, maar wel grotendeels af te wenden.
Tijdens de VNVA kadertraining bij Ina Vader heb ik kennisgemaakt met het belang van de teamrollen volgens Belbin. Wat mij is bijgebleven, is de opluchting die de herkenning en erkenning bij mij bracht. Door te erkennen en vooral te respecteren dat niet iedereen hetzelfde is, kun je je team aardig versterken in sfeer en prestatie. Inzicht in iemand anders karakter en je eigen geaardheid voorkomt vele irritaties, en maakt de weg vrij om als team om te gaan met elkaars zwakke punten en te profiteren van elkaars sterke punten.
Als ik het A&A een Limen-feedback zou mogen geven, zou ik het drie sterke punten toekennen:
- Het waardige uitgangspunt dat er altijd iets is waar iemand zich in kan en wil verbeteren. En een mogelijkheid voor de professional dit ‘veilig’ te doen en zo het beste uit zichzelf te halen
- De 360 graden feedback informeert iemand over zijn eigen ‘blinde vlekken’.
- A&A kan leiden tot verbetering van de samenwerking, hetgeen goed is voor de zorg.
De drie verbetertips:
- Waarborg een goede en brede communicatie over het doel van A&A en werk met goedgetrainde appraisors voor een bruikbare Limen feedback.
- Maak iedereen eerst bewust van de verschillende teamrollen volgens Belbin.
- Waarborg de veiligheid, de appraisee kiest de personen in de omgeving bij wie informatie wordt ingewonnen, verzegel de documentatie en leg de juridische eigenaarschap bij de appraisee.
Dat je als professional beter wilt worden, betekent niet dat je automatisch ‘ziek’ bent. En als de maatschappij om ons heen en in eerste plaats ook de minister en de NZa zich zouden beseffen dat dit het doel moet zijn van de missie en zij zorgverleners half hetzelfde vertrouwen zouden gunnen als zij wensen dat zorgverleners die hebben in de overheid, zijn we al een stuk op weg naar een betere zorg.