Burn-out – Taboedoorbrekend toneel

Om het taboe rondom burn-out onder studenten te doorbreken, trekt PodiumT met het theaterstuk TIME OUT! door het land. “We brengen de dialoog op gang.”

Tekst: Martin Reinink

 

Een van de studenten diergeneeskunde gaat staan. Ze wil wat zeggen, maar het komt er niet uit. Tranen wellen op. Maar ze zet door. Ze wíl haar hart luchten, want ‘het is iets waar iedereen mee worstelt’. Frederiek Voskens, creatiefdirecteur van PodiumT en een van de acteurs in de voorstelling TIME OUT!, somt na de voorstelling die worsteling van veel studenten op: “De enorme ambitie die ze hebben, de zwaarte van de studie, alle activiteiten eromheen (het is handig om in een bestuur te zitten en netwerkborrels te bezoeken), een bijbaan om de studie te kunnen betalen, een actief sociaal leven en dan hebben sommigen daarbij ook nog een mantelzorgrol.”

Groot en actueel probleem

In 2016 benadert de Triodos Foundation Frederiek (50) met de vraag of zij een interactieve voorstelling kan maken over burn-out onder jongeren, een groot en actueel probleem. Tijdens de lancering van de beweging Jezelf Beter Maken eind vorig jaar voert PodiumT het stuk TIME OUT! voor het eerst op. Daarna volgen meerdere voorstellingen, waaronder één voor studenten diergeneeskunde.

Cijfers
Van de masterstudenten diergeneeskunde loopt bijna een kwart een verhoogd risico op het krijgen van een burn-out. Dat blijkt uit onderzoek dat in 2016 in opdracht van de faculteit Diergeneeskunde is uitgevoerd. Uit een recente enquête van De Geneeskundestudent blijkt dat 17,1 procent van de co-assistenten met burn-outverschijnselen kampt. Onder alle studenten geneeskunde ligt dat percentage op 13,2 procent.

 

Trudy de Jong (24), laatstejaars diergeneeskunde, is een van de studentenraadleden die zich sterk hebben gemaakt voor de komst van de voorstelling. “Uit onderzoek onder masterstudenten diergeneeskunde blijkt, net als bij andere medische studies, een hoog burn-outpercentage en veel uitval. Bijna iedereen kent wel iemand die is gestopt met de studie of een ruime pauze neemt tussen de vakken. Maar daar praat je niet echt over, je gaat gewoon door. ‘Burn-out’ klinkt zo heftig. Het is taboe.”

Herkenbaar

Frederiek wil met TIME OUT! een bijdrage leveren aan het doorbreken van het taboe rondom burn-out. “Met een mix van theater en dialoog laten we studenten zien dat ze niet de enigen zijn die met burn-outverschijnselen hebben te kampen.” Trudy herkent veel in de scènes op het toneel. “In een scène regelt een student tijdens haar co-schappen de catering voor de bruiloft van haar zus. Ze vergeet de cateraar te bellen. Haar zus belt boos op. Ondertussen wacht een patiënt. Heel herkenbaar! Ik loop nu zelf co-schappen en heb het vreselijk druk, maar steeds komen er allerlei dingen tussendoor.” In het jaar dat Trudy in het bestuur van de studievereniging zat, was het helemaal extreem, vertelt ze. “Studeren, sporten, sociale activiteiten en heel veel regelen. Leuk en leerzaam hoor, je krijgt er energie van, maar het kost ook veel energie. Dan ben je ’s avonds kapot, maar denk je toch: laat ik nog even naar die borrel gaan. Ik heb weinig geslapen dat jaar.”

Triggers voor burn-out

De veelheid, de druk en de ambitie; bij zowel humane als veterinaire dokters in spe zijn het de triggers voor een burn-out, merkt Frederiek bij de voorstellingen. Wel komen bij beide beroepsgroepen andere onderwerpen aan bod. Bij de geneeskundestudenten gaat het er bijvoorbeeld over dat een aios móet promoveren. “Je moet al heel hard werken om dokter te worden, maar zonder promotieonderzoek val je niet op. En dan nog moet je maar hopen dat je een baan vindt. Dat zorgt voor veel stress.”

Bij de diergeneeskundestudenten komt onder meer het verwachtingspatroon van professionals ter sprake. Frederiek: “Studenten die aan het begin staan van een bepaald specialisme krijgen te horen: weet jij dat niet? Terwijl ze het nog helemaal niet hoeven te weten! Daar zit geen slechte bedoeling achter, maar het effect op een student die heel graag wil, kan erg groot zijn.”

Frederiek benadrukt dat ze met TIME OUT! niet met een beschuldigende vinger willen wijzen. “Er is geen schuldige. We houden met z’n allen, inclusief de studenten zelf, dit onhaalbare, ambitieuze systeem in stand. Neem het promoveren, niemand zegt dat het moet, maar het is de norm geworden. Wij willen dat soort dingen bespreekbaar maken. De dialoog op gang brengen. Om zo te helpen het taboe rondom burn-out te doorbreken.” Bij de opleiding diergeneeskunde zijn de acteurs daarin geslaagd, vindt Trudy. “We hebben een stap in de goede richting gezet. Het belangrijkste is het besef dat je niet de enige bent. En dat het niet erg is om naar een studentpsycholoog of studieadviseur te stappen of er met medestudenten over te praten.”

Time Out!
Het fonds Student & Gezondheid | Triodos Foundation heeft besloten elke opvoering van TIME OUT! (deels of geheel) te financieren, mits wordt voldaan aan een aantal criteria. Deze criteria en meer informatie over de voorstelling vind je op podiumt.nu.

Jezelf beter maken

Jezelf Beter Maken is een initiatief van De Geneeskundestudent & Partners. Deze beweging heeft als doel bewustwording over burn-out te bevorderen en het taboe te doorbreken. Meer weten of lid worden via jezelfbetermaken.nl

VvAA steunt de beweging Jezelf Beter Maken. Ook biedt VvAA middels het CarrièreCentrumZorg  loopbaanbegeleiding en/of coaching aan (toekomstige) zorgprofessionals.

 

Delen