Cijfers zonder inhoud
Een opvallende uitkomst van de NPCF-meldactie (pdf): zo’n 43 procent van de 12.000 deelnemers hieraan noemt de eigen kosten voor zorg als belangrijkste reden om zorg uit te stellen of te mijden. Ze kunnen de zorg niet betalen (42 procent) of ze krijgen problemen door de verhoging van het eigen risico (39 procent). Ook onderzoek van TNS/Nipo onder artsen en patiënten laat zien dat patiënten zorg mijden vanwege dat eigen risico.
Waarom opvallend? Omdat onderzoeksbureau Panteia in opdracht van de gemeente Tilburg recent eenzelfde onderzoek hield en daarbij tot een heel andere uitkomst kwam: de verhoging van het eigen risico naar 350 euro speelt slechts voor een paar procent van de mensen een rol in de overweging om wel of niet naar de arts te gaan. Het verschil tussen een paar procent en 39 procent is onlogisch groot. Is het te verklaren uit de vraagstelling? De interpretatie van de resultaten? Deze vragen zijn een vervolgonderzoek waard, want het is in ieder geval niet te verklaren uit de plaats waar het onderzoek van Panteia plaatsvond. Tilburg is een gemiddelde gemeente in Nederland.
Afgezien daarvan leveren beide onderzoeken hoe dan ook uitkomsten op waarmee beleidmakers niets kunnen. De enige vraag die er werkelijk toe doet, is de vraag of het uitstellen of mijden van zorg leidt tot (latere en eventueel grotere) gezondheidsproblemen en dus hogere kosten. Zo ja, dan zijn we verkeerd bezig. Zo nee, dan moeten we vooral doorgaan op de ingeslagen weg.
3 reacties
Het is onderzoek zou stuk beter zijn geweest als het steekproefsgewijs was. Laat onverlet dat degenen die zich wél melden dat niet zomaar doen…
GK Mitrasing
10 oktober 2013 / 08:32@Glenn. Mensen doen dat niet zomaar inderdaad. Maar dit geeft nog geen inzicht in de werkelijke reden die zij hebben. Eén mogelijkheid is dat ze inderdaad druk ervaren van het eigen risico. Een andere mogelijkheid is dat ze politieke druk willen uitoefenen om dat eigen risico van tafel te krijgen. We weten het simpelweg niet en dat maakt de betekenis van dergelijk onderzoek onduidelijk.
Frank van Wijck
10 oktober 2013 / 09:50Altijd belangrijk om zelf even te lezen. FvW haalt zeer selectief het Tilburgse rapport aan en dat rapport bevestigd het klassieke RAND rapport. Het enige rapport dat er bestaat over relatie zorgmijding/onthouding en hoogte van eigen bijdragen vooraf!
Vraagstelling is zeer belangrijk. Welke vragen er zijn gesteld en hoe ze zijn gesteld en in welke omstandigheden is onbekend. Geldt voor beide onderzoeken; NPCF en Tilburg.
Verder onderzoek is noodzakelijk. Beter is altijd om eigen bijdragen bij aankoop van de zorg te heffen. Verplicht eigen risico op zijn Nederlands is uniek in de wereld: achteraf heffen? Waarom?
Zorgmijding meestal ingegeven door niet-financiële motieven
Uit het onderzoek van Panteia blijkt dat vrijwel alle Tilburgse burgers (95%) op de hoogte zijn van het bestaan van een verplicht eigen risico in de zorg. Sinds begin 2013 heeft 15 procent van de Tilburgers van 18 jaar en ouder ondanks gezondheidsklachten geen gebruik gemaakt van zorg. In veel gevallen gaat het hierbij om niet-financiële motieven: de klachten zijn meestal niet zo erg, men wil het eerst even aankijken. In de eerste helft van 2013 heeft 4% van de Tilburgers zorg gemeden vanwege financiële motieven, slechts 2% van de Tilburgers geeft aan dit te doen vanwege het eigen risico. Het gaat hier om circa 4.000 Tilburgers van 18 jaar en ouder per jaar. De meeste Tilburgers die in de eerste helft van 2013 zorg hebben gemeden vanwege het eigen risico deden dat ook al in 2012.
Geen sterke daling in huisartsenbezoek geconstateerd
Bijna een derde van de Tilburgers denkt dat een bezoek aan de huisarts onder het eigen risico valt of geeft aan niet te weten of dit het geval is. Dit leidt echter niet tot een grote daling in het bezoek aan huisartsen. Van de huisartsassistenten denkt 8% dat het bezoek aan de praktijk sinds begin 2013 is afgenomen, 89% herkent die ontwikkeling niet. Van de 11 deelnemende huisartsen in Tilburg zijn er 9 van mening dat het aantal patiënten dat geen gebruik maakt van een doorverwijzing naar de tweede lijn is toegenomen vanwege het eigen risico in de zorgverzekering. De meeste Tilburgse apotheken (8 van de 12) bevestigen dat zij de ervaring hebben dat sommige klanten de door de huisarts voorgeschreven medicatie niet ophalen of bij de kassa vanwege de kosten, alsnog besluiten om de medicijnen niet te kopen.
Gezinnen met laag inkomen meest kwetsbare groep
Zorgmijding vanwege de hoogte van het eigen risico blijkt het meest voor te komen onder (eenouder)gezinnen met kinderen. Deze groep zorgmijders kent relatief veel vrouwen tussen de 40-50 jaar met kinderen en een laag inkomen.
Aanbieding rapport aan Staatssecretaris
Op 27 augustus 2013 is het onderzoek aangeboden aan de Tilburgse gemeenteraad. In het uitvoeringsprogramma armoede 2014-2017 van de gemeente wordt het voorkomen van financiële problematiek als breder aandachtspunt meegenomen. Daarbij is (binnen het bestaande beleidskader armoede) aandacht voor twee groepen waarbinnen zorgmijding voorkomt, namelijk werkenden met een laag inkomen en (eenouder)gezinnen met kinderen. De Tilburgse wethouder Blaauwbroek, verantwoordelijk voor onder meer het armoedebeleid, heeft de raadscommissie Sociale Stijging toegezegd de Staatssecretaris van VWS op de hoogte te brengen van de uitkomsten van dit onderzoek en om aandacht te vragen voor de problematiek van zorgmijding.
–In ieder geval blijft het onderzoeksbureau aan de bak.
ANH Jansen
10 oktober 2013 / 11:52