Criteria verantwoorde inzet medische apps

Op verzoek van de minister van VWS heeft de Gezondheidsraad zich gebogen over criteria voor een verantwoorde inzet van apps voor publieke gezondheidsdoeleinden.

Tekst: Katrijn van Berkum en Timo van Oosterhout

Het uitgangspunt in het advies van de Gezondheidsraad is dat een app niet een doel op zich is, maar een middel. Voor apps gelden dezelfde criteria als voor andere overheidsmiddelen om ziekten op te sporen (laboratoriumtest of bronnencontactonderzoek). Bestaande ethisch-juridische kaders voor overheidsinterventies bevatten criteria om de nut-risicoverhouding van de interventie te beoordelen en criteria voor de betrouwbaarheid, veiligheid en toegankelijkheid van de methode. 

Het gebruik van apps brengt nieuwe uitdagingen met zich mee dus een nadere invulling van de criteria is nodig:  

• Voor de betrouwbaarheid en effectiviteit van een app is van belang vooraf te specificeren hoe de app bijdraagt aan het bereiken van het doel van de overheidsinterventie. 
• Voor bescherming van de privacy zijn anti-misbruikmaatregelen nodig en de garantie dat de app niet door andere partijen en voor andere doeleinden wordt gebruikt. 
• Voor de toegankelijkheid en rechtvaardigheid is het van belang dat het redeneermechanisme (algoritme) van slimme apps geen groepen mensen benadeelt of onbedoeld uitsluit. Ook moeten mensen die de app niet willen of kunnen gebruiken de kans krijgen om een alternatieve methode te gebruiken. 
• Voor een goed geïnformeerd besluit tot deelname is heldere uitleg nodig over doel en werking en over voor- en nadelen. 

Het is aan te bevelen de criteria al vroeg in de ontwikkelfase mee te nemen om zo te zorgen voor een verantwoorde inzet.

Senior jurist Katrijn van Berkum en advocaat Timo van Oosterhout zijn werkzaam bij stichting VvAA Rechtsbijstand