De kleur van techniek

Ik wilde een witte printer kopen. In mijn kleine kantoortje zou een donkere machine alleen maar klotsig werken. Maar helaas, de mode was bruin, alleen een enkel obscuur merk had nog onopvallende printers. Nu, twee jaar later is zwart weer in de mode en komen er ook weer een paar lichte printers. Soms gaat techniekontwikkeling met grote stappen, soms verandert alleen het uiterlijk.

Internetondernemers nemen graag het woord ‘disruptie’ in de mond. Met hun vernieuwing willen ze het oude omver werpen. Maar dat soort vernieuwingen zijn zeldzaam. De iPhone opende tien jaar geleden een heel nieuwe markt en bracht fabrikanten van de oude telefoons, zoals Nokia, aan het wankelen. Maar daarna werd het een kwestie van doorontwikkelen en steeds verder verfijnen.

Voor grote sprongen die werelden op hun kop zetten, is meer nodig

Er zijn dus twee soorten vernieuwingen: de grote sprong en de stapsgewijze doorontwikkeling van eerdere ideeën. Iets echt nieuws ontstaat door het combineren van technieken uit een andere context. De iPhone combineerde technieken van laptops en tabletcomputers. Als een techniek eenmaal is bedacht, komt er een proces van geleidelijke verbetering op gang. Er ontstaan variaties die zijn toegesneden op nieuwe gebruikersgroepen. De formaten veranderen, de telefoons worden krachtiger en de aanvankelijke zilveren kleur wordt zwart, goud en roze.

Beide zijn nodig, de grote sprongen en de geleidelijke doorontwikkeling. Maar je moet ze niet met elkaar verwarren. Een taxibedrijf blijft een taxibedrijf, ook al kun je de ritten met een app boeken en zijn de chauffeurs freelancers die hun eigen auto gebruiken. Voor grote sprongen die werelden op hun kop zetten, is meer nodig.

Vergelijk het met evolutie in de natuur. De geleidelijke manier van doorontwikkelen lijkt op het muteren van erfelijke eigenschappen. Dat brengt kleine veranderin- gen met zich mee, waarvan alleen de beste overleven. Soms maakt ook de natuur een grote sprong. Zo kunnen bacteriën genen uitwisselen, waardoor ze ineens heel andere eigenschappen krijgen. Maar bij de hogere soorten gebeurt dat niet veel meer.

 

Delen