De luxe van een betrokken hulpverlener

Binnen ons gezin heerst verdeeldheid over de vraag of wij een goede huisarts hebben. Dat heeft minder met deze dokter dan met ons verwachtingspatroon te maken. Over zijn benadering verschillen wij niet van mening: hij is vriendelijk maar gaat zeer doelgericht te werk.

Tijdens mijn beroepsopleiding tot huisarts leerde ik om elke klacht systematisch in een breder kader te plaatsen. Voor de agoog die ons begeleidde kon dat kader niet breed genoeg zijn. Werd een klacht vergeleken met een bloem, dan hoorde je de hele tuin en het liefst ook die van de buren in ogenschouw te nemen.

Diezelfde bloem krijgt nu een naam (diagnose) en bij die naam hoort een beleid. Wat betreft de NHG-bijbel is onze huisarts gelukkig geen dogmaticus ‘pur sang’: standaarden dien je met korreltje zout te nemen. Maar verwacht van hem geen vragen over het perkje waar die bloem groeit, laat staan over de tuin.

Niet ver van ons vandaan woont één van de beste huisartsen die ik ooit heb gekend. Onze praktijken lagen niet ver van elkaar af maar ook hij is al jaren geleden gestopt. Ik wist dat deze voormalige collega dezelfde huisarts had als wij. Dat gaf mij het fijne gevoel dat wij een juiste keuze hadden gemaakt.

Een paar dagen geleden kreeg ik te horen dat hij met zijn echtgenote een andere huisarts had gekozen. Reden: te weinig betrokkenheid. Zoals ik niet anders van hem had verwacht, had hij dit in een gesprek aangekaart. De kritiek werd direct herkend maar onze huisarts gaf aan dat hij had gekozen voor minder betrokkenheid om te kunnen overleven.

Ik kan eigenlijk wel begrip opbrengen voor huisartsen die bewust kiezen voor minder betrokkenheid

Ik heb onder verschillende pseudoniemen drie bundels en heel wat columns over mijn werk als huisarts gepubliceerd. Het gaat om mooie, waargebeurde verhalen over de praktijk. Over de échte modder en stront waar ik mij dagelijks doorheen moest worstelen staat veel in mijn dagboek, maar die passages heb ik tot nu toe niet gepubliceerd.

Het mag raar klinken maar ik kan eigenlijk wel begrip opbrengen voor huisartsen die bewust kiezen voor minder betrokkenheid. Het is natuurlijk niet leuk voor patiënten en – ik denk – evenmin voor de artsen zelf, maar zij hebben recht op een beter leven dan mijn vrouw en ik tóen hadden.

Ik denk en weet bijna zeker dat onze huisarts in zijn hart anders zou willen wanneer het ook anders had gekund. Ontwikkelingen in onze samenleving maken voor hulpverleners lastige keuzes noodzakelijk. Juist degenen die zich het meest betrokken voelen lopen het risico op burn-out. Bevlogen artsen zijn kwetsbaar.

Op de een of andere lukte het mij nooit om mij te distantiëren van het lijden van patiënten. Dat bleef alsmaar malen in mijn hoofd. In tegenstelling tot mijn huisarts kon ik echter mijn betrokkenheid niet doseren. Daarin heb ik gefaald. Vroeger vond ik betrokkenheid noodzakelijk om goede zorg te verlenen. Nu niet meer. Het is luxe geworden.

Delen