Dé wijkverpleegkundige en dé mantelzorger
Laatst hoorde ik een woordvoerder van het ministerie van VWS spreken over dé wijkverpleegkundige. Bij mij rees toen de vraag of ze wel wist dat je daar heden ten dage absoluut niet meer van kunt spreken. Van welke organisatie bedoelt men dan? Iemand krijgt namelijk tijdens zijn ziekbed vaak verschillende wijkverpleegkundigen binnen eenzelfde organisatie aan zijn bed. Ook kan gedurende het ziekteproces een andere, concurrerende, organisatie nodig zijn met weer eigen verpleegkundigen. Ik weet dat er al veel instanties bezig zijn met kleinere eenheden van zorgprofessionals en ook dat verschillende zorginstellingen overstijgende zorgafspraken hebben gemaakt. Dat is een goede zaak.
Het werk van wijkverpleegkundigen is ontzettend belangrijk. Ze komen over de vloer bij mensen in een kwetsbare toestand. Veelal zal de patiënt zelf kunnen aangeven wat nodig is, maar ook vaak zal er een beroep gedaan worden op de mantelzorger. Ook bij die term is het niet gepast om te spreken van dé mantelzorger. Wanneer het de partner betreft of een ouder ligt het misschien voor de hand, maar die rol kan ook verdeeld zijn over verschillende personen. Ze dragen dan allemaal een stukje zorg bij. Het kan voor wijkverpleegkundigen weleens lastig zijn om zich te richten op alle personen die een stukje van de mantelzorg leveren. Binnen families wordt misschien verschillend gedacht over de zorg voor hun naaste. Aan de wijkverpleegkundigen dan de taak om van daaruit te bepalen hoe te handelen bij het verzorgen van de patiënt.
Binnen alle geledingen van zorg treft men denk ik situaties aan waarbinnen het sociale netwerk rondom de patiënt een heel verschillende opvatting heeft over de zorg. Dit kan gaan over de behandeling, de verzorging, de mate van zelfstandigheid van de patiënt en zijn mogelijkheden. Over het wel of niet opereren tot en met euthanasie. Als zorgverlener en in dit geval als wijkverpleegkundige die in het gezin stapt, kan dit best wat manoeuvreren vergen.
Respect voor de situatie van de mantelzorgers is echter altijd belangrijk. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mantelzorgers. Dit doen ze bijvoorbeeld door het tijdelijk regelen van overname van de zorg. Ook kunnen mantelzorgers in aanmerking komen voor een kleine blijk van waardering (financieel of in natura). Wie daarvoor in aanmerking komt, kan weleens lastig te bepalen zijn. Ook zijn er mantelzorgcafés en is er een vereniging die opkomt voor hun rol: Mezzo. Omdat degene die mantelzorg verlenen ook graag bepaalde ondersteuners eens in het zonnetje zet, is er door een aantal personen een mantelzorgaward ingesteld. Het gaat er dan niet om wie dé mantelzorgondersteuner van het jaar wordt maar om de positieve verhalen en inspiratie. Een bijzonder initiatief.
