De ziel van een vluchteling

Vluchtelingen kunnen zomaar in rook opgaan. Dat zegt Jessica en Jessica kan het weten. Zij heeft heel wat asielzoekers opgevangen en begeleid. Meerdere malen heb ik haar horen zeggen dat je nooit écht grip kunt krijgen op wat zich in het hoofd van een vluchteling afspeelt. Dan denk je dat er een stevige, warme band is gegroeid, maar plots laten zij niets meer van zich horen. Best wel verdrietig, ook wanneer het jou meerdere malen is overkomen en je er rekening mee houdt.

Bij Nourhan, de vluchteling die ik bijna vier jaar had begeleid en die terug is gegaan naar zijn vaderland, is het omgekeerde gebeurd. Ik was er heilig van overtuigd dat wij elkaar nooit meer zouden zien en plots verschijnt hij weer ten tonele. Op bezoek bij zijn vriendin en dochtertje komt hij zomaar binnenstappen. Vijf dagen tevoren nog kreeg ik uit Damascus één van somberste berichten die hij mij ooit heeft gestuurd. Nourhan kon geen kant meer op en zat heel diep in de put. Hij kwam nauwelijks uit zijn woorden.

Ik was er heilig van overtuigd dat wij elkaar nooit meer zouden zien

Ik ben verschrikkelijk blij voor Nourhan en kan mijn ogen nauwelijks geloven. Ik voel blijdschap maar ook verwarring. Hetzelfde geldt voor de medewerkster van Vluchtelingenhulp die hem al die tijd op een voortreffelijke wijze met raad en daad heeft bijgestaan. Ze mailt mij: “Na jouw voicemail bericht was ik met stomheid geslagen. Hoe is dit mogelijk? Het antwoord op die vraag wil ik overigens niet weten.” Ze wil en kan Nourhan niet meer adviseren.

Nourhan is legaal Nederland binnengekomen en kon zich ook gewoon weer bij de gemeente inschrijven. Hij heeft twee banen, werkt ontzettend hard en wil zo snel mogelijk zijn studieschuld terugbetalen. Zijn dochtertje kan zich geen betere vader wensen. Zelf doet hij zelden een beroep op mij, maar wanneer de baby hoge koorts heeft, vraagt hij eerst zijn moeder in Syrië en dan mij om advies. Wie kan geen respect voor deze jongen opbrengen?

Een half jaar gaat voorbij. We zien elkaar slechts één keer en dan ook nog vrij kort. “In mijn leven is alles mislukt. Ik heb niets bereikt. Mijn leven is niets waard. Wanneer ik dood zou gaan, is dat niet erg. Hopelijk gaat het in een volgend leven beter.” Heel even gunt Nourhan mij een kijkje in zijn ziel. Heel even maar. Dan wordt het doosje met zielenroerselen weer hermetisch gesloten. Ja, hij wil zeker nog een keer met mij spreken maar tot een afspraak is het tot nu toe niet gekomen.

Delen