Digitaal sporen

Het was een goede winter voor treinwetenschappers. Voor het eerst reisde Nederland massaal met de ov-chipkaart. De gegevens van het inchecken en uitchecken zijn een goudmijn voor specialisten die ons reisgedrag bestuderen. Het werd meteen al interessant met een aantal leuke storingen: beetje sneeuw, een paar uitgevallen treinen, en af en toe een stremming. Uit de geregistreerde reisgegevens blijkt precies hoe we daarop hebben gereageerd. Sommigen wachtten tot er weer treinen reden, anderen reisden om of gingen terug naar huis. Onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam brengen dit nu met de NS precies in kaart. Met de resultaten kan de NS op alternatieve trajecten extra treinen inzetten om een storing op te vangen. Per reiziger kunnen de onderzoekers anoniem de hele reisgeschiedenis bekijken. Ervaren reizigers reageren waarschijnlijk anders – belangrijk om te weten bij de informatievoorziening.

Ik zou die gegevens ook wel willen hebben. Ik zou dan kijken waar iedereen werkt en hoe dat in de loop van de tijd verandert. Dat is een gevoelige barometer voor de economie. En ik zou analyseren of alle studenten met ov-chipkaart keurig op maandag terug zijn op hun universiteit. Die gegevens zijn veel nauwkeuriger dan enquêtes of tellingen. Uit de chipkaartgegevens blijkt bijvoorbeeld dat de Amsterdamse bussen veel voller zitten dan altijd was gedacht.

Natuurlijk kan ik duizend redenen bedenken waarom het gevaarlijk is dat alle details van ons leven worden vastgelegd met ov-chipkaart, parkeermeters en klan-tenkaarten. De employees van mijn bank kunnen bij elke pinbetaling zien dat ik niet thuis ben. Mijn online elektriciteitsmeter legt precies mijn levensritme vast. Maar een samenleving met bijna 17 miljoen mensen kun je niet meer organiseren met potlood en papier. Het spoor wordt belast tot de rand van het mogelijke. Dan heb je gedetailleerde gegevens nodig om alles in goede banen te leiden. Dat geldt ook voor veel andere infrastructuur. Zonder data-analyse is de capaciteit een stuk minder. Het is privacy of efficiency.

Delen