Een mooi leven

Gesloten afdelingen van verpleeghuizen voor mensen met dementie zijn niet meer van deze tijd, stelt zorgvernieuwer Ruud Dirkse. Daarmee heeft hij wel een punt. Bewoners van een gesloten afdeling beschouwen als onbevoegden om de deur van die afdeling te openen, verhoudt zich moeizaam tot de persoonsgerichte aandacht die de laatste jaren een belangrijke plaats inneemt op de beleidsagenda van verpleeghuizen.

Er zijn voldoende elektronische hulpmiddelen voorhanden om deze mensen op verantwoorde wijze meer vrijheden te bieden. Daarin zit het probleem niet. Dat zit veeleer in de definitie van ‘op verantwoorde wijze’. We zijn doorgeslagen in het vermijden van risico’s, stelt Dirkse. Meer bewegingsruimte bieden aan iemand met dementie betekent risico’s accepteren. Bijvoorbeeld: accepteren dat de man die zijn hele volwassen leven geen groter genot heeft gekend dan wandelen door zijn dorp, hierbij een ongeluk kan krijgen als hij dit ook in zijn dementie mag blijven doen. Is dat dan een onaanvaardbaar risico? Of is het juist onaanvaardbaar zo iemand dat genot te ontnemen?

‘Meer bewegingsruimte bieden aan iemand met dementie betekent risico’s accepteren’

De vraag of we het risico accepteren dat het mis kan gaan, is onder de streep niets anders dan de vraag hoe we ons verhouden tot het leven en de dood. Een ‘mooie dood’ bestaat misschien niet. Maar veel mensen zullen een mooi leven kunnen blijven leiden tot dat de dood er een streep onder zet, een aantrekkelijker perspectief vinden dan het laatste stuk te moeten doorbrengen zonder de ruimte om dit te doen, omdat een ander vindt dat dan de dood te veel kans krijgt om toe te slaan.