Favoriete pil – Legaal maar fataal
Dick Bijl (Borculo, 1956) is niet-praktiserend arts en epidemioloog, nu president van de International Society of Drug Bulletins. Zijn favoriete pil: Legaal maar fataal. Hoe de grote industrieën onze gezondheid bedreigen van de Amerikaanse hoogleraar Nicholas Freudenberg.
Tekst: Frank van Kolfschooten | Beeld: De Beeldredaktie
“Legaal maar fataal is een makkelijk leesbaar boek dat op een verontrustende manier duidelijk maakt hoe grote bedrijven de wereldgezondheid bedreigen”, zegt de Utrechtse oud-huisarts/epidemioloog Dick Bijl. “Alle artsen en patiënten met chronische aandoeningen zouden het moeten lezen, net als politici en beleidsmakers op het terrein van de volksgezondheid.”
De New Yorkse hoogleraar volksgezondheid Nicholas Freudenberg schetst in zijn boek de overeenkomsten tussen de strategieën van multinationals die alcohol, auto’s, medicijnen, tabak, voedingsmiddelen en wapens produceren.
Alle zes bedrijfstakken zoeken de grenzen van de wet op voor het aan de man brengen van producten die de belangrijkste oorzaak zijn van vroegtijdige sterfte, onnodige aandoeningen en letsel. Aldus Freudenberg. “Hij noemt een cijfer van 20 miljoen doden in 2010 en spreekt van een epidemie”, zegt Bijl.
“In het verleden werden epidemieën veroorzaakt door armoede, slechte leefomstandigheden of gebrek aan kennis, maar het ontstaan van deze aandoeningen en letsel is juist te voorkomen. Het ontbreekt alleen aan de politieke wil om preventieve maatregelen te nemen.”
Deze bedrijven opereren niet geïsoleerd maar binnen wat Freudenberg een ‘consumptief-industrieel complex’ noemt. Namelijk, een netwerk van bedrijven, banken, reclamebureaus, lobby- en advocatenkantoren die ‘hyperconsumptie’ proberen te bevorderen. “De overheid laat de oren te veel hangen naar de economische belangen van dit complex in plaats van de volksgezondheid voorop te zetten.
‘Hij geeft suggesties voor één grote protestbeweging die verbetering van de volksgezondheid dichterbij brengt’
Freudenberg geeft suggesties voor de vorming van één grote protestbeweging die de verbetering van de volksgezondheid wel dichterbij kan brengen.”
Freudenbergs boek heeft zijn eigen werk van de afgelopen decennia rondom medicijnen in een veel breder kader geplaatst, zegt Bijl. Hij is tien jaar redacteur en daarna twaalf jaar hoofdredacteur geweest van het Geneesmiddelenbulletin. “Ik ben tot de conclusie gekomen dat medicijnen, die toch de gezondheid van de mens zouden moeten bevorderen, vaak het tegenovergestelde bewerkstelligen.”
Hij vindt dat artsen in hun opleiding te weinig leren over farmacotherapie, epidemiologie en kritisch lezen van wetenschappelijke studies. “Ze realiseren zich onvoldoende dat er ook veel middelen zijn die slechts symptoombestrijders zijn en waarschijnlijk meer schade aanrichten dan dat ze goed doen. En dat met geregeld een dodelijke afloop. Medicijngebruik is hard op weg om de derde doodsoorzaak na hart- en vaatziekten en kanker te worden.”
Artsen moeten zich daarom veel vaker afvragen of ze patiënten niet op een andere manier van hun klachten af kunnen helpen, zegt Bijl. “Bijvoorbeeld door hen te wijzen op een gezondere leefstijl.”
