Favoriete pil: The Speckled Monster
Anje Wiersinga (Vlissingen, 1931) is internist n.p. en activist bij de Raad van Europa. Haar favoriete pil: The Speckled Monster. A Historical Tale of Battling Smallpox van de Amerikaanse schrijfster Jennifer Lee Carrell.
Tekst: Frank van Kolfschooten | Beeld: De Beeldredaktie/Ed van Rijswijk
“The Speckled Monster is een meeslepende roman over de bestrijding van pokken in de achttiende eeuw”, vertelt Anje Wiersinga, niet-praktiserend internist uit Zeist. “De romanvorm is zeer geschikt om het werk van de baanbrekende pokkenbestrijders uit die tijd tot leven te brengen. Schrijfster Jennifer Lee Carrell baseert zich daarbij op historische feiten over de verwoestende epidemieën die wereldwijd miljoenen slachtoffers eisten of ernstige littekens veroorzaakten bij mensen die de ziekte overleefden.”
Hoofdpersonen zijn de Engelse aristocrate Lady Mary Wortley Montagu en de Amerikaanse huisarts Zabdiel Boylston. “Carrell beschrijft hoe zij de pokkeninenting in Europa en de VS introduceerden en geeft hun de plaats in de geschiedenis die zij verdienen”, aldus Wiersinga. Lady Mary belandde in 1716 in Istanbul, waar haar man ambassadeur werd. “In badhuizen viel haar op dat Turkse vrouwen geen pokkenlittekens hadden en hoorde ze dat Turken hun kinderen lieten inenten met levende pokken”, zegt Wiersinga. “Terug in Engeland slaagde Lady Mary erin om het Engelse Hof, dat door pokkendoden problemen had met de troonopvolging, te overtuigen van het nut van inenten en werden alle prinsen ingeënt en vanaf 1743 bij wet alle weeskinderen.” In de VS drong deze methode vanaf 1721 door via huisarts Zabdiel Boylston, die ermee ging experimenteren. Hij deed dit op aandringen van Cotton Mather, de minister van Boston, die van een zwarte slaaf had gehoord over deze manier van pokkenbestrijding in West-Afrika.
‘Pokkeninentingen kennen wij dankzij de Turken en West-Afrikanen’
De Engelse huisarts Jenner verbeterde de methode door in te enten met koeienpokken in plaats van mensenpokken. Bij die laatste methode overleden nog veel mensen. “Dat Jenner een veel prominentere plaats heeft gekregen in de geschiedenis dan Lady Mary en Boylston, zou weleens te maken kunnen hebben met de herkomst van hun inzichten. Turken en Afrikanen werden als achterlijk beschouwd en vrouwen nam men lange tijd ook niet serieus.”
Wiersinga is al decennia actief in de internationale vrouwenbeweging. Zij is sinds haar pensionering INGO (International Non Governemental Organisations)-vertegenwoordiger bij de Raad van Europa. “Ik zet mij met name in voor het betrekken van vrouwen bij vredesonderhandelingen. Vrouwen zijn meer dan mannen gewend om compromissen te sluiten en dat is juist een belangrijk onderdeel van zulke onderhandelingen. Ook informeer ik de Raad over standpunten van vrouwenorganisaties uit de landen zelf, bijvoorbeeld uit Kosovo, Syrië en Libië, of ik breng hen in direct contact met vrouwen uit deze landen.”
