Fit-to-fly?

Het is een uur of vier ’s ochtends tijdens mijn nachtdienst op het Coronacohort van de Intensive Care. Continu van top tot teen ingepakt, al uren niet vrij kunnen ademen door het strakke mondkapje. Een van mijn patiënten moet nog een nieuwe centrale lijn krijgen, een groot infuus in de hals. Het is een drukke nacht tot nu toe. Ik heb honger en dorst, voel mijn blaas en ben moe. Maar, voor ik pauze ga houden, wil ik eerst de centrale lijn prikken. ‘Dan heb ik dat maar vast gedaan’ hoor ik mezelf denken.

Ik doe de time-outprocedure om te controleren of er geen voorzienbare potentiële problemen zijn en of alles klaar staat. Samen met de verpleegkundige dek ik de patiënt af met steriele doeken en ga ik aan de slag. Ik merk dat ik een stuk onhandiger ben dan ik van mezelf gewend ben. Het lukt gelukkig direct, de lijn zit erin. Nu alleen nog vasthechten. En dan gebeurt het, na het allerlaatste steekje prik ik mezelf in mijn vinger, dwars door de steriele handschoenen heen. ‘Sh*t, sh*t, sh*t, prikaccident, hiv, hepatitis…, wat een sukkel ben ik’ denk ik meteen.

‘Dan heb ik dat maar vast gedaan’

Een van mijn collega’s loopt binnen en ik vertel het haar. Ik baal ervan, ben bang voor de gevolgen en schaam me dat ik zo onhandig was. Mijn collega stuurt me het cohort uit, pauze houden! 45 minuten vrij ademen, eten, drinken en naar het toilet. Na deze noodzakelijke zelfzorg realiseer ik me ineens dat het natuurlijk geen toeval is dat mijn eerste prikaccident, in de 10 jaar dat ik voor patiënten zorg, om vier uur ’s morgens plaatsvindt. Achteraf gezien was ik niet ‘fit-to-fly’, maar op de een of andere manier zag ik dat zelf niet meer op dat moment.

Ik moet denken aan de blog van collega Starink, ‘Collectieve gekte’ waar een anekdote over het doen van een levertransplantatie op een paar winegums wordt aangehaald. Nu wil ik mijn centrale lijn zeker niet vergelijken met een levertransplantatie en hoop ik dat de chirurg niet in zijn vingers sneed, maar toch; ben ik dan ook zo geconditioneerd door het ‘verborgen curriculum’, dat ik mezelf soms verwaarloos en patiënten vooropstel? Hoe vaak moest ik niet al uren iets drinken of naar het toilet tijdens een drukke dienst? ‘The patient comes first!’ En hoe veilig is dat dan voor de patiënten (en mezelf op korte en lange termijn)?

Na 24 uur in spanning te hebben gezeten, bleek de betreffende patiënt gelukkig vrij van hiv- en hepatitis-C. Mijn leerpunt? Vraag 1 bij de time-out is voortaan: ben ik fit-to-fly???

VvAA – Mentaal sterk blijven

Zorgverleners staan onder enorme druk. Lange diensten, het moeten sluiten van een praktijk en moeilijke gesprekken zijn aan de orde van de dag. Wij begrijpen dat u meer dan ooit behoefte heeft aan mentale steun. Thuis en op het werk. Nu en straks. Het VvAAplatform Zorg voor mentale veerkracht brengt zorgverleners en bijzondere initiatieven op dit gebied bij elkaar. Dit helpt om in balans te blijven.

Lees meer op vvaa.nl.

Delen