Leefstijl in de praktijk: meer patiënten, meer tijd

Meer patiënten aannemen en toch meer tijd overhouden in je werk. Het klinkt tegenstrijdig, maar dit is de dagelijkse praktijk van huisarts Karel Bos. Elk consult besteedt hij aandacht aan een gezonde leefstijl, waardoor patiënten zelfredzamer en vitaler worden. Het gevolg: ze komen minder vaak naar het spreekuur.

Wanneer besloot je leefstijl te integreren in je werkwijze?

Ik was altijd al geïnteresseerd in voeding en de oorzaak van ziektes. Daarom heb ik ook eerst voeding gestudeerd en daarna pas geneeskunde. Vanaf het begin van mijn carrière als huisarts, 23 jaar geleden, zitten voeding en leefstijl verweven in mijn manier van werken.

Hoe ziet je werkwijze eruit?

Hoe ingewikkelder het leefstijlprobleem, hoe eenvoudiger het advies. Ik zie het als een kans als patiënten roken, alcohol drinken, overgewicht hebben of weinig bewegen. Juist die mensen hebben relatief enorm veel baat bij leefstijlaanpassingen zoals 20 minuten wandelen per dag. Van daaruit werken we samen verder.

Wat zeg je tegen huisartsenpraktijken die tot over hun oren in het werk zitten?

Dat je het rustiger kan krijgen als je aan de slag gaat met leefstijl en preventie. Ik vraag standaard aan patiënten of ze iets willen veranderen aan hun leefstijl, hoe klein de aanpassing ook is. Of het nu om voeding, beweging, slaap of ontspanning gaat. De gezondheidswinst geeft de meeste mensen zelfvertrouwen en motivatie, wat hen zelfredzamer maakt.

Heb je nog andere tips voor huisartsen?

Pas een gezonde leefstijl eerst op jezelf toe. Dan kun je je werk makkelijker doen en de boodschap beter overdragen. Ook wijs ik tijdens elk consult op thuisarts.nl. Als mensen de informatie daar lezen, redden ze zichzelf op dat moment en hoeven ze vaak niet naar de praktijk te komen.

Ik kijk naar de totale mens. Wat heeft iemand meegemaakt? Wat zit iemand echt dwars? Kan de persoon op iemand terugvallen? Met antwoorden op deze vragen kun je mensen veel gerichter en sneller helpen. Dan blijken vermoeidheidsklachten bijvoorbeeld te komen van psychische klachten, of van eenzaamheid. In dat laatste geval vraag ik de patiënt bijvoorbeeld contact te zoeken met de buren.

Dat is wel anders dan de dagelijkse praktijk bij veel huisartsen?

In de opleiding geneeskunde leer je met medicijnen te werken. Dat is onze reflex. Er is nog steeds heel weinig aandacht voor voeding en leefstijl. Gelukkig zijn er hoopvolle ontwikkelingen. Uit recent onderzoek blijkt dat 80 procent van de geneeskundestudenten meer les wil krijgen over voeding en leefstijl. En alle universiteiten hebben nu een avondopleiding over dit onderwerp. Daar geef ik ook cursussen.

Waar haal je de meeste voldoening uit in je werk?

Bezig zijn met de oorzaak van ziektes in plaats van symptoombestrijding. Daarbij krijg ik energie van patiënten die een drijfveer hebben of krijgen, zodat ze een gezonde leefstijl beter volhouden. Denk aan: ‘ik wil gezonder leven, zodat ik mijn kleinkinderen wil zien opgroeien’.

Hoe staan we er nu voor op het gebied van leefstijl?

Anders dan in mijn studententijd is voeding en leefstijl nu gelukkig een belangrijk onderwerp in het maatschappelijk debat. Onze overheid is nu aan zet om ook daadwerkelijk maatregelen te nemen. Zo zit 80 procent van de producten in de supermarkt niet in de Schijf van Vijf. Iedere dag worden we verleid tot ongezonde keuzes. Het is echt tijd voor de Suikertaks en om de btw van groente en fruit te halen.

Podcasts leefstijlzorg

Meer horen over leefstijlzorg? Ga naar diabetesfonds.nl/podcasts