‘Medici interessante slachtoffers’

De Fraudehelpdesk, onderdeel van SafeCin, Stichting Aanpak Financieel-Economische Criminaliteit, constateert een geleidelijke toename van fraude in Nederland. Zowel in de hoogte van de bedragen als in het aantal slachtoffers.

Tekst: Marijn Reinink | Beeld: Shutterstock

 

Hebzucht, goedgelovigheid en onvoorzichtigheid. André Vermeulen, woordvoerder van de Fraudehelpdesk, noemt het de componenten die iemand ontvankelijk maken voor oplichting. Opleidingsniveau is volgens hem niet van invloed. “We hebben toch ook geregeld te maken met academisch geschoolde medici die voor verschrikkelijke bedragen de mist ingaan”, zegt Vermeulen. “Ze zijn interessante slachtoffers. Ze verdienen bovenmodaal en zijn doorgaans geen financieel experts. Bovendien zitten ze vaak tot over hun oren in het werk, waardoor er weleens wat tussendoor glipt. Oplichters hebben daar een feilloze neus voor.”

Zo werd Vermeulen kortgeleden gebeld door een psycholoog met een eigen praktijk. “De oplichter deed zich voor als rechtbankmedewerker. De psycholoog zou een vordering hebben openstaan voor een registratie op een website. De druk werd opgevoerd. Als hij niet direct zou betalen, zouden politie en deurwaarder de volgende dag op de stoep staan. Hij schrok, had geen tijd om het te verifiëren en gaf de bank opdracht om € 7500,- over te maken. Een half uur later, de adrenaline was weggezakt, dacht hij: dit klopt niet.”

Spookfacturen uit Portugal
Recentelijk kreeg VvAA een aantal meldingen over spookfacturen, verstuurd door The European Medical Directory (Temdi). Mr. Dounia Benamari, jurist gezondheidsrecht bij VvAA: “Zorgprofessionals krijgen een brief waarin staat dat ze met hun gegevens op Temdi.com geregistreerd staan. Ze worden gevraagd die gegevens te controleren en de brief te ondertekenen en te retourneren. In de kleine lettertjes staat dan dat ze een overeenkomst aangaan. Bij dit soort oplichtingspraktijken komt het ook voor dat de verzenders de tekst wijzigen in een reeds ondertekend document.” Temdi is een van de organisaties die al jaren bekendstaan als verzenders van spooknota’s. Op dit moment opereert Temdi vanuit Portugal. “Drie à vier jaar geleden kregen we bijna dagelijks meldingen van acquisitiefraude”, zegt Benamari. “De laatste tijd gelukkig nauwelijks. Al weten we natuurlijk niet hoeveel mensen onbewust betalen.”

Meer meldingen
De Fraudehelpdesk is een initiatief van het ministerie van Veiligheid en Justitie en is in 2011 opgericht. Sindsdien komen er elk jaar meer fraudemeldingen binnen. In 2015 waren het er 148.000. “De meeste meldingen gaan over phishingmails”, legt Vermeulen uit. “Daar trapt tegenwoordig minder dan 2 procent in. Gelukkig melden de meeste mensen zich bij ons vóórdat ze geld kwijt zijn. In 2015 hebben zich 18.000 financieel gedupeerden gemeld. De bedragen waarvoor zij zijn opgelicht, variëren van een paar tientjes tot meer dan een miljoen.”

Het werkelijke aantal mensen dat wordt opgelicht, is waarschijnlijk vele malen hoger. “Schaamte is een belangrijke factor om fraude niet te melden”, weet Vermeulen. “Twee jaar geleden hebben we onderzoek laten doen naar hoeveel mensen hun oplichtingsverhaal bij ons hadden gemeld. Slechts 10 tot 13 procent had dat gedaan. Met een slag om de arm kunnen we dus stellen dat we die 18.000 gedupeerden met tien moeten vermenigvuldigen.”

Voorschotfraude
In 2015 maakte webshop-/Marktplaatsfraude de meeste slachtoffers. “Het ging meestal om kleine bedragen”, duidt Vermeulen. Op nummer 2 staan spooknota’s. “Die worden soms naar particulieren, maar meestal naar bedrijven gestuurd. Op deze facturen staan vaak gekke bedragen. Bijvoorbeeld € 148,83 voor een registratie op een of andere website. Oplichters hopen dat zo’n nota daardoor niet opvalt bij de administratie.” Bij voorschotfraude, nummer 3 op de lijst, gaat het doorgaans om veel grotere bedragen. Vermeulen: “Oplichters bieden het slachtoffer iets waardevols aan. Hij moet eerst kleine onkosten betalen voordat hij het aangebodene krijgt. Vervolgens vragen de oplichters steeds grotere bedragen tot het slachtoffer al zijn geld kwijt is of afhaakt.”

Datingfraude, waarbij de oplichter ‘liefde’ aanbiedt, is de meest voorkomende vorm van voorschotfraude. “Bij datingfraude zien we dat vrouwelijke verpleegkundigen en laboranten bovenmatig vertegenwoordigd zijn onder de gedupeerden”, zegt Vermeulen, die zich niet aan een verklaring waagt. Wel benadrukt hij dat niet alleen vrouwen maar ook veel mannen slachtoffer zijn van datingfraude. Hij noemt als voorbeeld een veearts uit het oosten des lands. “Zijn zoon trok aan de bel, omdat hij het niet vertrouwde. Op dat moment was de veearts al € 900.000,- kwijt. Het betrof een combinatie van dating- en erfenisfraude; de oplichtster vertelde het slachtoffer dat zij een erfenis krijgt, maar dat ze financiële hulp nodig heeft om de nalatenschap veilig te stellen.”

Voorlichting
De voornaamste taak van de Fraudehelpdesk is mensen en bedrijven voor deze en andere vormen van fraude te behoeden. “Wie vermoedt slachtoffer van oplichting te zijn, adviseren we via fraudehelpdesk.nl contact met ons op te nemen. We geven voorlichting en verwijzen slachtoffers eventueel door naar de juiste instanties.” Daarnaast gebruikt de helpdesk binnengekomen meldingen voor verder onderzoek naar fraudepraktijken.

Delen