Ggz voor iedereen

In 2022 gaat de eigen bijdrage voor de ziektekostenverzekering van 385 euro naar 600 euro per jaar. Serieus? Nee. Grapje. Nou ja, toch wel een beetje serieus. Want in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) is iets bizars aan de hand. Namelijk dat zorgprofessionals ervoor kiezen om contractvrij te werken.

Vele psychiaters, psychologen en psychotherapeuten zijn het beu om door hoepels van de zorgverzekeraar te springen om aan de eisen van gecontracteerde zorg te voldoen. Zorgprofessionals voelen steeds minder regie over de inhoud van hun behandeling en kampen met zorgkostenplafonds waardoor ze patiënten soms noodgedwongen moeten weigeren. Anders krijgen ze niet betaald vanuit de zorgverzekering.

Binnen de voorwaarden voor gecontracteerde zorg voelen deze therapeuten denk ik te veel verlies van hun expertise, passie en mogelijkheden tot maatwerk. De oplossing lijkt contractvrij werken. De patiënt krijgt dan aan het einde van het jaar de factuur van de behandeling(en) en afhankelijk van hun zorgpolis (zorg in natura) wordt een deel door de zorgverzekering vergoed. Dit moet de patiënt zelf wel even goed uitzoeken, zodat deze niet voor verrassingen komt te staan. De patiënt is verantwoordelijk. De kosten kunnen snel in de honderden euro’s lopen. Onbetaalbaar voor patiënten met een laag inkomen. Een alternatief is een restitutiepolis. Daarmee kan de patiënt wel 100 procent van de behandelkosten vergoed krijgen. Goed plan toch? Nou…

Een rondje langst de websites van de grote zorgverzekeraars leert dat een restitutiepolis op jaarbasis ongeveer 200 tot 300 euro duurder is (met een uitschieter van 348 euro) dan de goedkoopste naturapolis binnen diezelfde verzekering. Naast de eigen bijdrage van 385 euro en de extra kosten voor een restitutiepolis komt het bedrag om naar een contractvrije zorgaanbieder te gaan uit op ongeveer 585 tot 685 euro per jaar. Geen grapje dus.

‘Contractvrije geestelijke gezondheidszorg is alleen voor de rijken’

Een bijkomstig probleem is dat een lage sociaaleconomische status (SES) samenhangt met complexe problematiek. Je weet wel, die groep patiënten waar ruimte voor moet zijn in de ggz. Zou de eigen bijdrage 600 euro zijn geweest, dan vermoed ik dat half Nederland op zijn kop stond. Zorg moet voor iedereen betaalbaar zijn en 600 euro eigen bijdrage is niet of nauwelijks te betalen voor mensen met een laag inkomen. Maar onder de streep komen de zorgkosten voor patiënten die van niet gecontracteerdezorg gebruik willen maken net zo goed op ruim 600 euro per jaar. Alleen nu stilletjes.

Bij sommige gemeenten kunnen huishoudens met een laag maandelijks inkomen gebruik maken van een collectieve verzekering via de gemeente. De gemeente betaalt dan bij aan de zorgpremie. Een mooi initiatief zodat ook deze groep mensen toch goed verzekerd kan zijn. Een lichtpuntje dus. Maar voor zover ik heb kunnen vinden – ik ben het voor tien min of meer willekeurige gemeenten nagegaan – biedt dit gemeentepakket alleen zorg in natura. Er is dan dus al helemaal geen optie om een restitutiepolis te nemen.

Toch zijn er ggz-zorgprofessionals die gerust contractvrij werken en voor deze vorm van financiering kiezen. Bovendien deze kosten, vergoedingen en hun behandeling met pracht en praal op hun website propaganderen. Het ironische is dat zowel de zorgaanbieders als de zorgverzekeraars doen wat vanuit hun eigen perspectief te verwachten was: goed behandelen, weinig administratieve rompslomp en een redelijk inkomen, respectievelijk de zorgplicht waarmaken bij verzekerde. Alleen de patiënt zit daartussen klem. Er is dus sprake van een systeemfout die betrokkenen actief aanmoedigt om zowel het individuele als het maatschappelijke belang te negeren.

Niet leuk voor patiënten om na het lezen van de mooie verhalen over het contractvrije behandelaanbod, ten opzichte vande gecontracteerde zorg,erachter te komen dat deze hulp er is voor de rijken. Of nog erger, te horen krijgen dat hun lijdensdruk vast niet hoog genoeg is, want anders hadden zij die extra 200 euro voor een restitutiepolis er toch gewoon voor over? Kwestie van prioriteiten. En anders kunnen de patiënten met complexe problematiek en een lage SES altijd nog naar de gecontracteerde zorg. Een tweedeling in de ggz ontstaat voor onze ogen.

Delen