Het oog wil ook wat

In mijn praktijk werk ik met mensen die problemen hebben met horen. Logopedisten werken ook op een audiologisch centrum, in een ziekenhuis of op scholen voor kinderen met een auditieve beperking. We werken goed samen met de huis-, jeugd- en KNO-arts. We nemen gehoortesten af of helpen met communiceren, bijvoorbeeld na het plaatsen van een cochleair implantaat. We leren mensen het gebruik van gebarentaal en van spraakafzien. Voetballers weten inmiddels ook dat hier informatie uit te halen is.

Voetballers zien ook het nut van spraakafzien

Ook zijn we alert op visusproblemen. In de anamnese kunnen al klachten naar voren komen. Het zicht kan bijvoorbeeld niet goed zijn. De impact van de gevolgen die hierbij komen kijken, is net als bij slecht horen groot. Er is meer kans op valgevaar, kinderen zien minder op het schoolbord; spel- en leermateriaal moet worden aangepast.

Voor ouderen vallen vaak veel activiteiten weg wanneer het zicht minder wordt. Aanvankelijk zijn grootletterboeken nog een heel goede oplossing voor het lezen. Later kan een luisterboek nog een idee zijn. Gelukkig zijn er ook behandelingen die kunnen helpen, zoals bij staar of maculadegeneratie. De visus kan ook gestoord worden door een neurologisch probleem. Dan is het belangrijk daar rekening mee te houden en te bepalen waar die persoon mee geholpen is.

‘Hij straalde toen zijn bril eindelijk juist was aangepast’

Net als bij het aanmeten van een hoortoestel, merk ik dat het soms lang kan duren voor iemand een geschikte bril vindt. Maar wanneer het hulpmiddel eenmaal goed is afgesteld, gaat er letterlijk een wereld open. Dat gaat ook op wanneer iemand weer goed kan horen.

Onlangs kwam ik bij een patiënt met de ziekte van Parkinson om het slikken en spreken te verbeteren. Door oefeningen was de stem gelukkig al duidelijker geworden, maar door zijn ziekte waren zijn activiteiten gering. Hij straalde echter omdat zijn bril eindelijk juist was aangepast! Vol trots liet hij me zijn plakboeken zien die hij jarenlang had verzameld over zijn werk en hobby’s. Hij had hier nu weer oog voor en keek er dagelijks in. Ook televisiekijken was gemakkelijker geworden. Zijn zin in de dag was duidelijk groter.

Het volgen van televisie is ook een onderwerp voor mensen met visus- of gehoorklachten. Veel programma’s worden gelukkig al ondertiteld of van gebaren voorzien. Daarentegen wordt een gesproken beschrijving van wat er op het scherm te zien is, de zogenaamde audiodescriptie, maar mondjesmaat aangeboden. Voor komende jaren heeft de regering besloten hier verandering in te brengen en extra te investeren. Zodat het ook voor blinden of slechtzienden mogelijk is programma’s van de publieke omroep te volgen. Want het oog kan ook wel wat hulp gebruiken.


Delen