Hinderpaalcriterium moet blijven
Drukke werkzaamheden of niet, het wordt weer tijd dat ik een blog schrijf voor de website van Arts & Auto. En niet om de minste reden: als het kabinet haar zin krijgt geldt straks bij de toepassing van artikel 13 van de Zorgverzekeringswet het zogenoemde ‘hinderpaalcriterium’ niet meer. Dan krijgen patiënten de nota van de hulpverlener voor wiens zorgverlening zíj wel gekozen hebben maar hun zorgverzekeraar niet, niet vergoed. In mijn eerste column voor deze website, bijna twee jaar geleden, heb ik aan dit onderwerp ook aandacht besteed. De op handen zijnde wijziging van artikel 13 is namelijk niet alleen onbegrijpelijk, maar lijkt me met het oog op het doel om de zorg betaalbaar te houden en zorgvernieuwing te stimuleren ook onverstandig.
Waar gaat het om? In artikel 13 van de Zorgverzekeringswet is vastgelegd dat indien de patiënt voor een niet door de zorgverzekeraar gecontracteerde zorgaanbieder kiest, de zorgverzekeraar de vrijheid heeft om zelf te bepalen in welke mate hij de nota van de zorgaanbieder vergoedt. Zij het dat niets vergoeden niet mag. Om niet te veel aan de willekeur van zorgverzekeraars overgeleverd te zijn, verwijst de Memorie van Toelichting naar het in de Europese jurisprudentie ontwikkelde ‘hinderpaalcriterium’. Dat wil zeggen dat het voor de patiënt wel mogelijk moet blijven om voor een niet-gecontracteerde zorgaanbieder te kiezen. Het is dan ook onbegrijpelijk dat uitgerekend twee liberale partijen – VVD en D’66 – die individuele vrijheid zo hoog in het vaandel hebben staan, de keuzevrijheid van een groot deel van de patiënten in ons land aanmerkelijk wil beperken.
Door het hinderpaalcriterium nadrukkelijk niet van toepassing te verklaren, komt er nog meer macht bij zorgverzekeraars te liggen. Dat is ook de bedoeling oordelen de voorstanders, want dan kan de zorgverzekeraar nog beter selectief inkopen. Selectief inkopen is inderdaad gewenst, maar de vraag is of zorgverzekeraars in alle gevallen wel zuivere en doordachte afwegingen maken. Per slot van rekening is het mensenwerk. Men kent elkaar, bouwt een band op, rekent op elkaar en kan moeilijk van elkaar afscheid nemen. Zo hebben nieuwkomers op de markt moeite om de bestaande marktpartijen van hun plaats te verdringen. Een fraai voorbeeld van de toegevoegde waarde van het hinderpaalcriterium van artikel 13 is Psychiatrie Rivierenland te Tiel. Twee jaar geleden opgezet door een bevlogen en zeer gewaardeerde psychiater die als voormalige PAAZ-psychiater gemangeld was geraakt in de cultuur van een zeer grote, logge, regionale GGZ-instelling. De dominante zorgverzekeraar zag haar aanvankelijk niet staan, maar de psychiater zette door, besteedde al haar eigen geld aan haar eigen initiatief en leende geld bij familie en bekenden om haar ambitie, een door professionals geleide GGZ-instelling waarin psychiatrie en somatiek verbonden zijn, waar te kunnen maken.
De patiënten gingen massaal naar haar over, de verwijzers eveneens. Een bewijs voor haar dat ze op de goede weg was, maar het zorgcontract bleef vooralsnog uit. Het vooruitzicht dat uiteindelijk haar inspanningen beloond zouden worden, ook al zou dat voor voorlopig 60% tot 80% van het marktconforme tarief zijn, gaf haar niettemin hoop en dus energie. Intussen heeft haar vasthoudendheid haar met terugwerkende kracht een contract met de dominante verzekeraar opgeleverd en werkt zij met succes hard aan het opbouwen van een goede relatie met de zorgverzekeraars. Maar wel dankzij het hinderpaalcriterium. Zonder dat criterium was Psychiatrie Rivierenland er niet gekomen en had de zorgverzekeraar niet de gelegenheid gekregen om de toegevoegde waarde van een door professionals geleide en lean en mean opgezette GGZ-instelling te onderkennen. Een nieuwe kijk op zorgverlening met een hoger kwaliteits- en serviceniveau en tegen lagere kosten!!
Niet gecontracteerd worden door zorgverzekeraars, maar wel zorg willen aanbieden aan naturaverzekerden betekent voor een zorgaanbieder dat hij óf genoegen moet nemen met een lagere omzet, omdat de nota door de zorgverzekeraar niet volledig aan de patiënt vergoed wordt en de patiënt het resterende deel niet kan of wil betalen en/óf dat hij meer kwaliteit en service moet bieden dan de concurrenten waardoor patiënten bereid zijn een deel van de nota zelf te betalen. In beide gevallen zouden zorgverzekeraars daarin geïnteresseerd moeten zijn: óf de kosten van gecontracteerde zorg kunnen blijkbaar omlaag en/óf het kwaliteits- en serviceniveau moet omhoog. Kortom, het hinderpaalcriterium is juist een instrument dat door zorgverzekeraars uitstekend benut kan worden bij haar selectieve inkoop. Het hinderpaalcriterium dient dan ook ons zorgstelsel!
3 reacties
Afschaffen van artikel 13 is voor Schippers en NZA wellicht de kers op de taart van de selectieve inkoop, maar mij lijkt het eerder het topje van de ijsberg. Want zijn de effecten daarvan wel zo heilzaam?
Dat op basis van kwaliteit kan worden ingekocht is niet meer dan een overtuiging van types die in een papieren werkelijkheid leven en denken dat een paar simpele parameters de echtevwerkelijkheid weergeven. Zowel voor patienten, behandelaars en instellingen brengt het onduidelijkheid, onzekerheid, en destructie van samenhang en samenwerking met zich mee. Ontslaggolven en kapitaalvernietiging beginnen zich aan te dienen. En daar innovatie belooft wordt kon het omgekeerde wel eens gaan gebeuren, want wie gaat er nou flink in iets nieuws investeren in iets dat misschien het volgend jaar opgedoekt kan worden?
Stoppen die hele kermis. Dan kunnen we weer gewoon aan het werk. Niet meer als opgejaagde fazanten hoeven rondfladderen op het jachtpartijtje van de nieuwe elite. Dat een stuk heilzamer voor de kwaliteit.
Aad Cense
4 juni 2014 / 00:55Net nog eens het artikel Staatstherapie van 21-11-2008 in de groene Amsterdammer nog eens nalezen. De critici van toen hebben op alle fronten hun gelijk gekregen. Jan Swinkels schold iedereen die kritisch was tav het DBC-en uit voor paranoide. Waar ben je nu meneer Swinkels? Beroepsgeheim aan gort ,vrije artsen keuze mogelijk ook weg minder zorg is op alle fronten nu een feit. Nergens gedegen neutrale informatie wanneer waardoor is de zorg zo duur geworden? Lag dat aan de bevolkingsgroei? Aan meer medische kennis en kunde? Aan…? Duidelijk is dat de marktwerking de rijken rijker maakt de armen armer; daarom wilt de regering zo graag marktwerking. Maar het is een normenloze en waardenloze operatie.En dat merk je nu op alle fronten: ouderen zwakkeren zieken of te wel als je kwetsbaar bent en hulp nodig hebt is niet je zorgvraag bepalend maar je zorgverzekeringspasje!
De polissen zijn nog steeds onleesbaar en onbegrijpelijk voor het leeuwendeel der Nederlandse bevolking. Dat vindt onze huidige minister prima.( Ab Klink overigens toendertijd ook). Dat je nu als klant ook nog moet weten welke zorgverleners gecontracteerd zijn
is natuurlijk te gek voor woorden. Mondig zijn vrijheid democratie in de zorg is het verleden tijd. Poetin zal trots zijn als hij hoort hoe hier de (toekomstige) patient volledig onmondig het opgelegde pandoer( van onze minster NZA en zorgverzekeraars) moet volgen.
Marktwerking heeft de huizenmarkt, de bankwereld doen opblazen. Wie heeft er baat bij gehad bij deze normen- en waardenloze actie??
Kan iemand mij uitleggen waarom de kartelvorming zoals Zorgverzekeraars dat doen( onder schijnbare supervisie van de NZAen nu Mw Schippers): de een begint en de ander neemt het het over wel mag en andere bedrijven geen prijsafspraken mogen maken dan wel volgen?
Als morgen het zgn hinderpaalcriterium verdwijnt betekent dat we alleen nog maar Staats alias zorgverzekeringsartsen( met verschillende specialismen) kennen.
ans gielen
4 juni 2014 / 11:47De geschiedenis leert dat machtsconcentratie leidt tot opportunistisch gedrag. De kartelvorming van zorgverzekeraars, geratificeerd door mw. Schippers c.s. en de NZA, leidt niet tot betere zorg en ook niet tot beheersing van de zorgkosten.
Weet u nog, het credo van Ab Klink was: vrije marktwerking, beheersing van de zorgkosten, transparantie van de zorg.
De vrije marktwerking in de zorg is door bovenstaande een illusie , de vrije zorgkeuze verdwijnt als ook het hinderpaalcriterium ( nomen est omen!) verdwijnt. De transparantie heeft het aspect van troebel water gekregen omdat de patiënt hoog opgeleid moet zijn om de polisvoorwaarden te kunnen begrijpen en te kunnen vergelijken.
Ondertussen afficheren de zorgverzekeraars zich, dat zij de hoeders zijn van de zorgkwaliteit, terwijl zij intern uitsluitend oog hebben voor de zorgkosten. En daar varen ze wel bij. VGZ groep boekt 510 miljoen winst, Acmea 344 miljoen en Menzis voegt 126 miljoen toe aan het eigen vermogen in 2013. Gezegd moet worden dat dit wel heeft geleid tot marginale verlaging van de zorgpremies in 2014.
Nog los van het paternalistische gedrag van de verzekeraars ( ik weet wat het beste voor u is) wordt er met geen woord gerept over de inconveniënten en bijkomende kosten van de “zorg op afstand” voor de patiënt en het bezoek.
De bewaking van de zorgkwaliteit moet in handen blijven van de beroepsverenigingen. De bewaking van de zorgkosten moet voorbehouden zijn aan de politiek en niet omwille van het pluche afgeschoven worden naar de verzekeraars. De verzekeraars moeten niet de slager zijn die het eigen vlees keurt, maar zich uitsluitend bezig houden met de administratieve aspecten van de verzekerde zorg.
Het wordt hoog tijd dat de zorgaanbieders ( artsen en instellingen) een dam opwerpen tegen de toenemende inflatie van de zorg en betutteling door partijen die geen directe zorgverantwoordelijkheid hebben, zoals die ( nog) bestaat tussen de patiënt en de door hem/haar gekozen zorgverlener.
a. schoen
4 juni 2014 / 16:32