Hoeveel lijden kunnen mensen elkaar aandoen?
Dit is Barzan. Barzan is geboren in 2010 en behoort tot de Jezidi’s. Op vierjarige leeftijd werd de jongen gevangengenomen door ISIS. Op 20 juli 2017 werd hij bevrijd.
Dat gebeurde na bombardementen van de internationale coalitie in het gebied van de Islamitische Staat. Het kind werd gedwongen om explosieven te dragen. Na de bombardementen heeft het nog twintig dagen geduurd voordat Barzan werd aangetroffen onder de ruïnes van gebombardeerde huizen.
Barzan is de laatste die zijn eveneens ontvoerde zusje Sa’ada heeft gezien. Zij werd door ISIS op tienjarige leeftijd meegenomen naar Syrië. Van haar ontbreekt ieder spoor. Barzan woont sinds zijn bevrijding in een tentenkamp in het noorden van Irak. Zijn moeder kan voor haarzelf en het gezin asiel krijgen in Duitsland, Australië en Canada. Maar zij wil niet vertrekken voordat Sa’ada terug is. De kans dat haar dochter echter ooit levend terugkomt, is vrijwel uitgesloten.
Khalid is in 2020 wel het kamp ontvlucht en verblijft nu in een noodopvang vlak bij ons. Maar de vraag is voor hoelang? Zoals de situatie er nu voorstaat, moet de noodopvang over anderhalve maand sluiten. En dan? Niemand schijnt het te weten. Beroerd voor de medewerkers maar zeker ook voor de bewoners. Die zullen worden herverdeeld over vrije plekken in heel Nederland. Hopelijk mag Khalid in deze regio blijven. Verschillende mensen hier willen hem graag helpen.
Barzan is de laatste die zijn eveneens ontvoerde zusje Sa’ada heeft gezien
De 28-jarige Khalid is bij ons op bezoek. Barzan is een neef en Sa’ada een nicht van hem. Hij laat een video zien hoe krijsende meisjes uit een groep vrouwen worden losgerukt. Drie soldaten in zwarte uniforms met geweren in hun hand kijken toe. De opnamen zijn door ISIS zelf gemaakt en verspreid. Khalid heeft nog meer video’s, onder meer van mannen die door ISIS worden afgeslacht. Ik zie het eerste beeld. ‘Heel moeilijk,’ zegt hij. Ik hoef de filmpjes niet te zien.
Hoeveel leed kunnen mensen elkaar aandoen zonder dat hun geweten opspeelt? Is er écht geen moment waarop ieder mens aanvoelt dat je niet verder kúnt gaan met anderen te laten lijden. En hoeveel leed kan een mens incasseren? Khalid pakt zijn mobieltje en toont foto’s van familie, vrienden en kennissen. Ogenschijnlijk normale mensen, die jou vriendelijk aankijken. Al deze Jezidi’s hebben een eind aan hun leven gemaakt, vaak door zichzelf in brand te steken.
‘Wat kan ik voor hem doen?’
De jaren waarin dit allemaal is gebeurd liggen nog vers in ons geheugen. Met ons gezin gingen wij in dezelfde periode op vakantie naar Frankrijk, Slovenië, Duitsland en Griekenland. Op mijn mobieltje herinneren tientallen foto’s eraan hoe mooi, leuk en gezellig het hier was. Natuurlijk mogen wij de Holocaust nooit vergeten en evenmin de Armeense genocide met meer dan één miljoen slachtoffers. Maar nog geen decennium geleden was er opnieuw sprake van genocide.
Khalid zit met betraande ogen naast me. Stel dat hij mijn zoon zou zijn? Ik sla een arm om hem heen. Wat kan ik voor hem doen? Zelfs beelden van hetgeen hij heeft meegemaakt kan ik niet verdragen. Ik ken mensen die zich bewust afsluiten voor rampzalig nieuws en die niet begrijpen waarom ik mij om mensen als Khalid bekommer. Ik vraag hem hoe het met Barzan gaat. Hij laat een foto zien. Ogenschijnlijk een normale jongen. Maar wat zou zich in zijn hoofd afspelen?
Om redenen van privacy zijn de namen gefingeerd. Er werd toestemming gegeven om de foto’s te publiceren.
Naschrift:
Op het laatste moment is besloten dat de noodopvang geopend blijft tot later dit jaar een nieuw asielzoekerscentrum gereedkomt.
