How to meet an angel
How to meet an angel is de titel van een kunstwerk dat sinds 2009 te zien is bovenop een gebouw met een glazen gevel op de 1e Constantijn Huygensstraat 38 in de Amsterdamse wijk Oud West. Geflankeerd door twee verticale ladders, helt een derde ladder schuin over de weg. Bovenaan op deze ladder staat een persoon met een rugzak die zijn handen uitstrekt naar de hemel. Het kunstwerk is gemaakt door het Russisch-Amerikaanse echtpaar Ilya en Emilia Kabakov, respectievelijk geboren in 1933 en 1945.
Ilya Kabakov kreeg internationale bekendheid met zijn installatie The man who flew into space from his apartment (1982-1984), waarin een man zichzelf met een enorme katapult dwars door het plafond de vrijheid heeft ingeschoten.
Al in 1998 maakte het echtpaar een houten model van How to meet an angel, waarbij ook een engel is te zien. De losse elementen van dit kunstwerk keren vaker terug in hun oeuvre zoals in The fallen angel (1997/2004)* Der gefallene Engel is overigens de titel van een in het Duits vertaald boek van Paola Giovetti over de duivel en het kwaad in de wereld. In Utrecht figureren blauwe vleugels (neonverlichting) in de installatie Van wie zijn deze vleugels (1991) op de zijwand van een voormalig politiebureau.
How to meet an angel is ook de titel van een gedicht van Sasja Janssen (1968) dat begint met de regels: ‘Nou bijvoorbeeld zo, je beklimt de jakobsladders, / passeert de man die daar maar wat staat te reiken / en je doet het hem voor, kijk je valt naar boven…’. Het gedicht staat in de bundel Dichter van dienst – over De eenzame uitvaart (2019) van F. Starik, pseudoniem van Frank von der Möhlen (1958-2018). Wie op een bijzondere manier poëzie wil leren begrijpen, moet dit boek of één van de twee voorgangers lezen: elk gedicht is opgenomen in een verslag van een uitvaart van iemand die eenzaam is overleden; vaak wordt hierdoor duidelijk wat de dichter bedoelt.
Sasja Janssen schreef haar gedicht voor een man die op 19 maart 1974 in Litouwen is geboren en die op dinsdag 15 maart 2011 een einde aan zijn leven maakte door van de Torontobrug bij het Amstelhotel af te springen. Hij overleed dezelfde avond om 21.04 uur in het AMC. Zijn initialen zijn V.U. en van het weinige wat van hem bekend is, is dat hij zich eerder die dag meldde bij de opvang voor patiënten met spoedeisende psychiatrische patiënten op de 1e Constantijn Huygensstraat 38, juist ja, het gebouw met het kunstwerk van Ilya en Emilia Kabakov. Hier werd de man weggestuurd; hij zou niets mankeren.
Zou de bijna 37-jarige V.U. zijn blik omhoog hebben gericht en de man op de ladder hebben gezien? Het kunstwerk veroorzaakte in de buurt nogal wat commotie. Waarom reikt iemand de handen naar de hemel? Rekent hij op hulp van een beschermengel of overweegt hij uit wanhoop van de ladder te springen?
Na het verhaal van de eenzame dood van L.V. volgt het verslag van meneer C.B. die op 30 november 1921 is geboren en elf dagen na de man uit Litouwen overleed. Het hierin opgenomen gedicht is geschreven door Wim Brands.
In 2010 kreeg deze dichter, journalist en radio- en televisiepresentator opdracht om een tekst te schrijven over een kunstwerk dat een grote indruk op hem maakte. Wim Brands koos voor How to meet an angel. De eerste regels van dit gedicht luiden: ‘Ik kijk naar Kabakovs man. Staand / op een ladder, zijn armen ten hemel. / En ik denk dat ben ik / Reikend naar mijn verre vader.’ Op 4 april 2016 maakte ook Wim Brands een eind aan zijn leven
