Impact patiëntveiligheidsincident onderschat probleem

De gevolgen van een patiëntveiligheidsincident onder zorgverleners zijn groter dan gedacht. Grootschalig onderzoek onder artsen, verpleegkundigen en verloskundigen bij 10 zorginstellingen wijst dat uit.

Meer dan 2000 zorgprofessionals geven aan tijdens hun loopbaan betrokken te zijn bij een patiëntveiligheidsincident (PVI). Een overgrote meerderheid ervaart diverse lichamelijke en geestelijke klachten na een incident waarvoor vervolgens te weinig ondersteuning en aandacht is.

Schaamte en stress

2387 artsen, verpleegkundigen en verloskundigen uit 10 Nederlandse zorginstelling namen deel aan het onderzoek. Alle instellingen zijn aangesloten bij het Leernetwerk Peer Support in de Zorg.  Van de ondervraagden geeft 85 procent  aan tijdens zijn/haar loopbaan betrokken te zijn bij een patiëntveiligheidsincident (PVI). Meer dan 30 procent van hen was betrokken bij een incident met permanente schade of overlijden tot gevolg. 1657 respondenten beschreven de symptomen na het meemaken van een PVI.

Meer dan 50 procent van de ondervraagden noemt hyperalertheid, schaamte, twijfel over kennis en kunde, stress en zich angstig voelen als belangrijkste symptomen. Ruim 1 op de 10 zorgverleners beschrijft daarnaast langdurige klachten zoals flashbacks en angst voor een klacht of tuchtzaak.

Loes van der  Linden van het VvAA CarriereCentrum Zorg: “Veel artsen denken nog steeds dat het van een stukje onvermogen getuigt als je je kwetsbaarheid laat zien. Terwijl het na een PVI het allerbelangrijkste is dat je je emoties bespreekbaar maakt. Hoe goed je je ook hebt voorbereidt op de zwaardere kanten van je werk, je kunt je vooraf niet wapenen tegen de emotionele achtbaan waar je in terecht kunt komen. De emotionele impact kan je in je handelen beperken en daar is geen patiënt bij gebaat.  En als je daar niets mee doet, dan liggen klachten op de loer. Niet voor niets is het aantal burn-out gevallen onder artsen groot. Daar ontwikkelen we nu vanuit VvAA interventietools voor.”

Behoefte aan ondersteuning groot maar nog te weinig georganiseerd

Meer dan tweederde van de respondenten beschreven hun behoefte aan ondersteuning na betrokkenheid bij een PVI. Inhoudelijke duidelijkheid en informatie over de afhandeling is een belangrijke behoefte. Ook erkenning van het probleem en extra begeleiding worden genoemd. Bijna 20 procent geeft aan behoefte te hebben aan een time-out of extra verlof.

Ondersteuning krijgt men vooral van eigen collega’s en naasten. 15 tot 20 procent geeft aan niet gesproken te hebben over het incident met een vertrouwd persoon of professional, maar er wel behoefte aan te hebben gehad. De beschikbaarheid van ondersteuningsmechanismen in zorginstellingen staat vaak nog in de kinderschoenen.

De 10 ziekenhuizen waar het onderzoek werd uitgevoerd nemen deel aan het Leernetwerk Peer Support in de Zorg van VvAA.  Dit netwerk is in het leven geroepen om de ondersteuning van zorgverleners die betrokken zijn bij patiëntveiligheidsincidenten (PVI) te verbeteren.

Klik hier voor meer achtergrondinformatie en details over het onderzoek

Klik hier voor contactgegevens van de onderzoekers

Delen