In het diepe

Wie een goed beeld wil krijgen van wat het betekent om mantelzorger te worden voor een naaste die zorgafhankelijk wordt, kan terecht bij het boek Dansen op de stilte van Ingrid Schouten. Ze maakt met het verhaal over haar dementerende moeder ondubbelzinnig duidelijk dat er geen opleiding bestaat voor zo’n situatie, dat je je er niet op kunt voorbereiden en dat je niet weet waar je moet beginnen als je om hulp wilt vragen. “Er bleek veel meer te kunnen dan ik aanvankelijk wist”, zei ze in het interview dat ik recent met haar had. “Misschien is de voorlichting ook te moeilijk voor veel mensen”. Schouten heeft gelijk. Het ontbreekt aan publieksinformatie die in heldere bewoordingen in de volle breedte inzicht biedt in wat langdurige zorg betekent voor degenen die ermee te maken krijgen.

De conclusie, ‘het is zo vreselijk allemaal’, mag de lezer zelf trekken

Het mooie van het boek van Schouten is dat ze nergens klaagt maar alleen beschrijft wat haar overkomt. De conclusie, ‘het is zo vreselijk allemaal’, mag de lezer zelf trekken, en die komt daardoor des te meer dichtbij. Hierdoor is het schrijven van het boek ook voor haarzelf een leerproces geworden. Ze heeft er lessen uit getrokken over hoe ze haar eigen laatste jaren voor zich ziet. Nadrukkelijk niet als een fase van lijdzaam toezien hoe het allemaal minder wordt. Ze beseft dat ze ook in die fase een eigen verantwoordelijkheid heeft. De verantwoordelijkheid om zelf stappen te zetten om eenzaamheid tegen te gaan. Maar ook om het voor haar naasten – ze heeft twee dochters – haalbaar te maken om voor haar te zorgen. Door van Roermond naar Amsterdam te verhuizen bijvoorbeeld, waar zij wonen.

Een geluid dat we in het debat over ouderenzorg niet zo vaak tegenkomen. Maar het hoort er wel bij.