Is passende zorg een sprookje?

Bij de beschrijving van Passende zorg lees ik overal dat patiënt en zorgverlener samen beslissen. Zo staat bij Zorginstituut Nederland:

• Passende zorg is zorg die werkt tegen een redelijke prijs.
• Passende zorg betekent dat patiënt en zorgverlener samen beslissen.
• Passende zorg wordt waar dat kan, zo dicht mogelijk bij de patiënt georganiseerd. 
• Passende zorg gaat niet alleen over ziekte, maar ook over gezondheid en zelfredzaamheid.

Maar is dat wel zo of spiegelt men ons een sprookje voor? Vanuit mijn praktijkervaring weet ik dat ik bepaalde behandelingen bij de ene zorgverzekeraar wel mag geven, bij de andere niet. En blijf je vrij in de keuze van behandelaar, van ziekenhuis? De vrijheid van keuze van je zorgverlener staat op het spel. En als patiënt weet je pas laat hoe de zorginkoop is verlopen. En de reden van het niet tekenen van een contract ken je niet. Is dat vanwege mindere kwaliteit of vanwege onrendabele tarieven?

Meer dan eens lees ik dat apothekers en hun klanten boos zijn over de verplichte verandering van een medicijn omdat de zorgverzekeraar een veelal goedkoper medicijn preferent verklaart. Ook heb ik meegemaakt dat een verzekeraar, in dit voorbeeld VGZ, bepaalde zorgverleners naar voren schoof bij patiënten die daar helemaal niet om vroegen en zeer tevreden waren over de behandeling bij hun eigen zorgverlener. Wie beslist er dan over wat passend is? In deze gevallen niet de patiënt en zorgverlener, maar de zorgverzekeraar.

‘Wie beslist er dan over wat passende zorg is? Veelal niet de patiënt en de behandelaar’

Dat zorg niet te duur moet worden ingekocht is begrijpelijk. Het tegenovergestelde lijkt echter vaker aan de orde en verdient ook aandacht. In de beschrijving vanuit het ministerie van VWS staat dat het met beperkte middelen moet:

• Passende zorg is waardegedreven: veilige zorg die een relevante bijdrage levert aan de gezondheid van mensen, nu en in de toekomst, tegen een beperkte inzet van geld, personeel en grondstoffen.
• Passende zorg komt samen met en gezamenlijk rondom de patiënt tot stand: zorg die past bij de persoonlijke situatie, behoeften en wensen van de patiënt/cliënt. Dat wordt bepaald in een gezamenlijk besluitvormingsproces tussen zorgverlener en patiënt en diens naasten
• Passende zorg is de juiste zorg op de juiste plek: zorg verplaatsen naar dichterbij als het kan en verder weg als het moet. Zorg vervangen door nieuwe vormen van zorg zoals e-Health en domotica.
• Passende zorg gaat over gezondheid in plaats van ziekte: Het centraal stellen van gezondheid in plaats van ziekte betekent een breder perspectief op de gezondheidszorg.

Passende zorg kent vele goede aandachtspunten maar soms vraag ik me wel af: passend voor wie?