Je was er niet

Helaas overlijden er af en toe patiënten uit onze praktijk, verwacht of onverwacht. Vooral wanneer je lange tijd deel hebt mogen uitmaken van het leven van die persoon raakt het je. Dat kan echter ook na een enkele ontmoeting gebeuren. Soms vraag je je af wat je nog meer voor die persoon had kunnen betekenen. Heb je genoeg gedaan? Heb je wat betreft je vak niets over het hoofd gezien wanneer iemand met een slikprobleem bijvoorbeeld overlijdt aan een longontsteking? Of misschien hoopte je als fysiotherapeut dat het vallen van een patiënt voorkomen had kunnen worden? Bij bepaalde ziektes weet je dat de kans van overlijden groter is, maar je schrikt altijd van het definitieve bericht.

Soms is een patiënt tijdelijk uit beeld en lees je het overlijdensbericht in de krant. Vaker komt het voor dat je gebeld wordt of een rouwkaart ontvangt. Het kan ook zijn dat je het trieste bericht hoort via een andere zorgverlener die betrokken was. Misschien word je genodigd bij het afscheid en de koffietafel. Het heeft er denk ik mee te maken hoe het contact was, maar ook waar de omgeving van de overledene op dat moment behoefte aan heeft en aandacht voor op kan brengen.

Ik probeer altijd passend te reageren

Nadat mijn vader thuis gestorven was gaf mijn moeder aan dat ze was vergeten de behandelend arts in het ziekenhuis een rouwkaart te sturen. Ze had nog graag een reactie gehad. Als logopedist probeer ik bij het bericht van overlijden van iemand die we onder behandeling hadden passend te reageren met een kaart, het bezoeken van de afscheidsviering, misschien een telefoontje of een bezoek aan huis. Een enkele keer twijfel ik erover op welke manier ik het beste mijn medeleven kan tonen of welke woorden ik kies.

Soms kan ik door verplichtingen elders of door overmacht niet aanwezig zijn bij het afscheid. Ondanks een bezoek aan huis vóór de afscheidsviering en enkele weken daarna hoorde ik eens de partner van een overledene aangeven: Het was zo’n mooi afscheid, maar je was er niet. Ik merkte dat dit me raakte. Ik voelde dat ze teleurgesteld was over mijn afwezigheid bij die viering, ondanks de huisbezoeken. Zelf was ik ook graag aanwezig geweest maar was helaas verhinderd. Dit terugdraaien kon ik niet meer.