Kennis is inkoopmacht
“Als een arts aankomt bij inkoop dat hij hechtdraad X van merk Y wil hebben, is het spel eigenlijk al gespeeld. De leverancier kan dan meer vragen dan de waarde van het product.” Deze zin werd gisteren opgetekend, maar dat had net zo goed van tien, twintig of dertig jaar geleden kunnen zijn. Het zijn woorden uit de mond van onderzoeker Kees Isendoorn van Gupta Strategists en het is triest dat ze nog steeds waar zijn.
Wie het rapport van Gupta induikt, vindt op bladzijde 23 een interview met Anja Hoeksema (manager inkoop bij Ziekenhuis Amstelland en BovenIJ Ziekenhuis). Zij geeft in één zin de reden waarom deze situatie al zo lang kan voortbestaan: de artsen bepalen wel maar betalen niet. Ze beslissen wel over de medische hulpmiddelen die ze willen gebruiken, maar zijn niet budgetverantwoordelijk omdat ze onderdeel van een maatschap zijn.
De artsen bepalen wel maar betalen niet
Mag je hieruit de conclusie trekken dat artsen geen boodschap hebben aan de vraag of kosten te besparen zijn op de inkoop van medische hulpmiddelen zonder aan kwaliteit in te boeten? Hoeksema is zo verstandig om die vraag onbesproken te laten. Ze wil geen vijanden maken onder de artsen, maar juist de contacten met hen versterken: de discussie aangaan, doorvragen, meekijken in het primaire proces. Met succes blijkbaar, want Ziekenhuis Amstelland is erin geslaagd om in één jaar tijd 10 procent op de inkoopkosten te besparen.
Jammer genoeg geeft het Gupta-rapport niet meer concrete voorbeelden, en lezen we bijvoorbeeld slechts dan ‘een ziekenhuis’ erin geslaagd is om de inkoopkosten structureel met 18 procent terug te brengen. Hier ligt een schone taak voor NEVI Zorg en NVZ vereniging van ziekenhuizen, om wél de concrete gegevens over deze best practices te kennen, als basis voor snelle kennisdeling in álle Nederlandse ziekenhuizen.
24 reacties
Frank, is het dan ook niet eerlijk om te kijken naar de kosten van ‘al dat onderzoek doen’ en die op te tellen bij het geheel…? M.a.w. wordt het met al die onderzoeken – aan het eind van de streep – niet juist duurder nu?
jurrien wind
29 augustus 2017 / 11:13Hoe wil je zonder onderzoek tot gerichte kwaliteitsverbetering komen Jurrien?
Frank van Wijck
29 augustus 2017 / 11:21Zeg ik dat?
jurrien wind
29 augustus 2017 / 11:30Excuus, dan begreep ik je opmerking verkeerd. Mijn punt is dat onderzoek essentieel is om boven tafel te krijgen wat de kern van het probleem is, zodat je daar en gerichte oplossing voor kunt ontwikkelen. Dat dit onderzoek ook geld kost is natuurlijk waar, maar dat is toch een typisch geval van “de kost gaat voor de baat uit”?
Frank van Wijck
29 augustus 2017 / 11:44Nee, dat vind ik niet. Ik heb sterk de indruk dat er momenteel meer mensen in Nederland ‘onderzoeken’ dan dat er ‘handen aan het bed zijn’ en dat ervaar ik als een probleem. Daarnaast vertraagt onderzoek soms van alles en nog wat en da’s ook niet goed.
jurrien wind
29 augustus 2017 / 11:51Wat je hier stelt lijkt me nu typisch zo’n onderwerp voor de “Klopt dit wel?”-rubriek van de Volkskrant. Op voorhand denk ik dat je ongelijk hebt en dat in de zorg veel meer mensen in de praktijk werken dan dat er onderzoek doen. Afgezien daarvan: wat bedoel je met je stelling dat onderzoek “van alles en nog wat” vertraagt? De patiëntenzorg gaat toch gewoon door? Misschien kun je met praktische voorbeelden verduidelijken wat je bedoelt.
Frank van Wijck
29 augustus 2017 / 11:58De zorg is een markt geworden Frank en daar wil Jan en alleman ‘een graantje uit meepikken’. Die graantjes kosten geld. Dit wat wij hier doen: ‘bloggen’ over de gezondheidszorg kost ook tijd en geld; dit alleen al is daar een voorbeeld van….
jurrien wind
29 augustus 2017 / 12:01Nu doe je net alsof voor 1 januari 2006 geen onderzoek werd gedaan naar (de effectiviteit van) de zorg, of er geen adviesbureaus voor de zorg waren en of niet werd geschreven over de zorg. Dat jij geen marktdenker bent weet ik, maar dit vind ik echt een onhoudbare stellingname van je.
Frank van Wijck
29 augustus 2017 / 12:11Frank, mede dankzij ‘de markt’ heb ik een goedlopende toko. Denk zelf dat ik vooral kritisch ben, niet ‘na-aap’ en durf ’te benoemen’.
jurrien wind
29 augustus 2017 / 12:52Als jij mede dankzij de markt een “goedlopende toko” hebt, begrijp ik je kritiek op die markt in je eerdere reactie niet.
Frank van Wijck
29 augustus 2017 / 13:00Frank, helemaal met je column eens. Het belang van het inrichten van een strategische inkoopfunctie op het juiste (bestuurs)niveau wordt eens te meer aangetoond door dit goede rapport van Gupta. Intrakoop is van nature een warm pleitbezorger voor de daarvoor benodigde samenwerking en transparantie. Die kun je bijvoorbeeld realiseren door het ontwikkelen van kennis- en expertisecentra op dit specifieke gebied. Door meer samenwerking en meer transparantie kan onze sector uiteindelijk structureel lagere inkoopkosten realiseren. Met als extra toegevoegde waarde meer inzicht in het proces van de toeleverancier. Hoe meer inzicht de medisch specialist daarin heeft, des te betere keuzes hij kan maken die ten goede komen aan de zorg voor zijn patiënten.
Frank Kaptein
29 augustus 2017 / 14:02Wat een soft gelul allemaal. Inkoop en directie kunnen gewoon zeggen:” dit is het gereedschap, daar moet u het mee doen”. Wil een maatschap meer of anders, dan kunnen ze het verschil bijleggen. Het is schokkend hoe veel de eindgebruiker bepaalt, vaak of traditionele of emotionele gronden. Zo ben ik nog steeds, al 20 jaar, in staat samen met de eindgebruiker het PVE te laten schrijven in mijn voordeel. Zelfs op niveau van Europees aanbesteden. Verder: inkopers praten nauwelijks met elkaar. Zo kan het ene implantaat in ziekenhuis A €1000,- duurder zijn dan die in ziekenhuis B in dezelfde stad. Bovendien zijn de meeste inkoopgroepen papieren tijgers, waarbij individuele ziekenhuizen nog altijd kunnen switchen als het hen net even niet uitkomt. Zolang directie en inkoop weigeren voet bij stuk te houden, heeft iedere arts, verpleegkundige of laborant vrij spel.
Alfa@dbc.nl
29 augustus 2017 / 16:54Breder kijken helpt.
Gupta?
Niet nodig, met alle respect.
We hebben het over inkoop.
” De inkoop van zorg zal plaatsvinden op basis van samenwerking in de regio en op basis van de geraamde behoefte. De burger die zorg nodig heeft, mag zelf bepalen waar hij of zij zich laat behandelen. ”
Inkoop van (hecht)materiaal kan natuurlijk ook het best plaatsvinden op basis van samenwerking . In het belang van de premiebetaler.
Kijk hier eens:
https://www.sp.nl/opinie/renske-leijten/2016/nationaal-zorgfonds-is-drie-keer-beter
J.Stam
29 augustus 2017 / 21:31Beste J. Stam: de kiezer heeft de SP alleen maar afgestraft voor dat zorgfonds. Reken uit die hoek dus nergens op.
Frank van Wijck
29 augustus 2017 / 22:41Niet alles wat democratisch gekozen lijkt is even verstandig. En dan bedoel ik uiteraard niet eens mijnheer Trump.
Ook uit de maatschappij klinkt een steeds luider geluid.
Recentelijk nog mijnheer Feenstra. En Prismant:
“nader onderzoek op basis van recente data om vast te stellen of het zorgstelsel wel de beoogde doelen oplevert: betere kwaliteit, lagere tarieven en meer doelmatigheid.”
Hier gaat het toch over, of zie ik dat fout?
J.Stam
29 augustus 2017 / 23:01Voor een repliek op het stuk van Hans Feenstra verwijs ik naar de Twitter tijdlijn van Ivo Knotnerus van afgelopen maandagavond, waar hij in dertien opeenvolgende Tweets kritische kanttekeningen plaatst bij wat Feenstra schreef. Even teruglezen is de moeite waard. Ik heb daar niets aan toe te voegen, dat is ook de reden dat ik er zelf geen blog over heb geschreven.
Nader onderzoek, zoals Prismant voorstaat, is beslist waardevol. Het stelsel kan altijd beter functioneren dan het nu doet. Vergeet hierbij echter niet dat het stelsel nog jong is, zoals Marian Kaljouw van de Nederlandse Zorgautoriteit recent terecht stelde (http://www.de-eerstelijns.nl/wp-content/uploads/2017/05/DEL-nr4_2017_NZa_LR.pdf). Het moet de kans krijgen om zich te ontwikkelen. Een actieve rol hierin van de zorgaanbieders is onontbeerlijk.
Frank van Wijck
30 augustus 2017 / 08:43Vorbeeld: een academisch ziekenhuis besluit in 2014 over te gaan op de hechtmaterialen van B Braun in plaats van dat van Ethicon. Duizenden euro’s bespaard. De OK komt in opstand, het zou ” niet lekker werken”. Dus worden er uitzonderingen gemaakt, eerst per chirurg, dan per vakgroep. Uiteindelijk worden er 2 merken gebruikt en is het hele prijsvoordeel weg.
Verder: met maar een paar inkopers per ziekenhuis is de eindgebruiker altijd aan zet. Wanneer een inkoper ook inzicht verkrijgt in het gehele proces, kan de keuze voor een duurder preparaat/ apparaat soms veel gunstiger zijn. Allen de inkoper die zijn klant en proces goed kent krijgt het voor elkaar goedkopere producten aan te schaffen.
Alfa@dbc.nl
30 augustus 2017 / 13:29Ach ja, die hechtmaterialen. In de tijd dat ik nog voor het ziekenhuistijdschrift Medisch Nieuws schreef (1988-2002) een van de meest sprekende voorbeelden om duidelijk te maken welke macht de medische staven over de afdeling inkoop hadden. (En hebben, getuige het rapport van Gupta.)
Wat samenwerking tussen ziekenhuizen betreft ook nog een sprekend voorbeeld uit de Nederlandse ziekenhuispraktijk. Tien ziekenhuizen spreken gezamenlijk met een leverancier af ieder op jaarbasis honderd exemplaren van medisch hulpmiddel X af te nemen. Die afspraak levert hen 7,5 procent korting op het betreffende hulpmiddel op. Als puntje bij paaltje komt, zegt een van de deelnemende ziekenhuizen tegen de leverancier: “Honderd per jaar is voor een klein ziekenhuis als het onze te veel, doe er maar vijftig. Maar die korting willen we natuurlijk wel, die hadden we toch afgesproken?”. Heb je dan een professionele afdeling inkoop?
Frank van Wijck
30 augustus 2017 / 16:20” De OK komt in opstand, het zou ” niet lekker werken”. Dus worden er uitzonderingen gemaakt, eerst per chirurg, dan per vakgroep. Uiteindelijk worden er 2 merken gebruikt en is het hele prijsvoordeel weg ”
U suggereert dat hoogopgeleide, veelal bevlogen professionals met grote verantwoordelijkheid in de OK onzin uitkramen, als ze zeggen ” dat het niet lekker werkt” ?
Ik stel voor, u weet het immers beter, dat u hun werk dan overneemt. Met uw inkoop.
J.Stam
30 augustus 2017 / 16:49Als je in je opleiding hebt leren werken met hechtdraad van merk A stap je niet zomaar over op hechtdraad van merk B. Raar maar waar, ik herken de discussie maar al te goed. Hetzelfde geldt voor afdekmateriaal: het gaat in de keuze niet alleen om feiten, maar ook om het ‘gevoel’.
Frank van Wijck
30 augustus 2017 / 17:11U verwijst blijkbaar regelmatig naar dhr. Verkoulen.
Ik neem aan dat u deze bedoelt?
https://twitter.com/Verkoulen/status/902992639867453440
De lezers moeten vooral zelf oordelen.
Maar uit het niveau van zijn bijdragen kan ik niet afleiden waarom deze meneer zoveel invloed in de zorg heeft.
J.Stam
31 augustus 2017 / 08:52Econoom Michiel Verkoulen ken ik uiteraard, hij was een van de deelnemers aan het debat dat ik vorig jaar organiseerde over het Nationaal Zorgfonds (hier terug te luisteren: https://www.artsenauto.nl/het-debat/). Maar help me even alsjeblieft: wat heeft hij te maken met de discussie die we hier naar aanleiding van bovenstaande blog voeren?
Frank van Wijck
31 augustus 2017 / 10:27Wat dit te maken heeft met bovenstaande discussie?
Oordeel zelf:
” machtige zorglobby van aanbieders die geen enkele prikkel hebben efficiënt met geld om te gaan dat ook aan politie, leraren, ”
staat er toch?
J.Stam
31 augustus 2017 / 10:47Die discussie op Twitter ging over een omzetplafond bij een GGz-aanbieder. In de blog heb ik het over inkoop van medische hulpmiddelen in ziekenhuizen. Zoek de verschillen.
Frank van Wijck
31 augustus 2017 / 11:37