Keurslijf

Om goed te kunnen werken, hebben we vrijheid nodig. Daarom willen we af van de vele administratieve verplichtingen en dwingende regelgeving. Ik heb het als een enorme bevrijding ervaren dat ik in kleine stapjes steeds nieuwe dingen kon leren, van basisschool tot aan universiteit en in samenwerking met anderen mooie dingen kon neerzetten op weg naar mijn specialisme gynaecologie.

Met verbazing kan ik kijken naar de jongere generatie, hoeveel eisen ze opgelegd krijgen en zichzelf opleggen. In plaats van groei en vrijheid krijgen jongeren te maken met een keurslijf. Wat dat betreft ben ik niet echt te spreken over de selectie van geneeskundestudenten. Het lijkt alleen maar te gaan om regels en competitie, wat een enorme prestatiedruk veroorzaakt. Dit vind ik geen goede ontwikkeling.

Met een open blik kom je veel verder

Wat dat betreft heeft Christien Brinkgreve, emeritus hoogleraar Sociale Wetenschappen, me eerder en ook nu weer geïnspireerd met haar boek Weten vraagt meer dan meten. Hoe het denken verdwijnt in het regime van maat en getal. Door alle regels, wetgeving en protocollen bestaat het risico dat ‘de’ standaardzorgprofessional (en -student) ontstaat die leert om routinematig te werken maar niet meer werkelijk naar de patiënt kan kijken. Het leidt tot verlies van heterogeniteit en de onverwachte vondst van de synergie van het team en de verrassende uitkomst die kan leiden tot nieuwe inzichten.

Natuurlijk hebben we structuur nodig die ons beschermt tegen chaos. Maar die is nu te ver doorgeslagen. Niet voor niets deden zorgprofessionals tijdens het nationaal debat in Carré wederom een oproep aan de politiek om regels te schrappen en de zorgprofessional weer vrijheid te geven. Met een open blik kom je veel verder. Op weg naar mijn vrijheid betrof een van mijn stellingen voor mijn promotie niet voor niets: ‘Hij die gelijk wil hebben zonder ongelijk, orde zonder chaos, begrijpt de principes van hemel en aarde niet; hij weet niet hoe de dingen samenhangen’ (Zhuang Zi, 300 v.C.).

Delen