Klanten gijzelen
De Europese Commissie komt waarschijnlijk deze zomer met een stekkertjeswet voor telefoons. Na een decennium van zachte drang zijn bijna alle fabrikanten overgeschakeld op laders met een USB-stekker. Alleen Apple houdt nog vast aan zijn eigen Lightning-aansluiting voor iPhones. Het Europese Parlement vroeg al eerder om wetgeving, maar Apple biedt stevig verzet. Het wil gebruikers dwingen om alleen toebehoren met Apple-stekkertjes te kopen, liefst bij Apple zelf.
De stekkertjes zijn maar één uitwas. Alle grote fabrikanten proberen hun klanten bij zich te houden met gedwongen winkelnering. Microsoft heeft decennialang het eigen formaat voor Word-documenten verdedigd. Wie documenten probeerde te laden in andere tekstverwerkers, kreeg altijd wel ergens een foutje. India overweegt nu om ook inktpatronen voor printers te standaardiseren, maar de printerfabrikanten protesteren heftig. Ze gijzelen hun klanten. Dat is moeilijk te doorbreken, want gijzelen is een aantrekkelijk businessmodel. Het betekent dat consumenten aan de willekeur van leveranciers zijn overgeleverd.
‘Iedereen dezelfde stekker’
Fabrikanten lobbyen tegen standaardisatie, vaak met het argument dat dit technische vernieuwing blokkeert. Een printerfabrikant wil een nieuwe inktsoort kunnen verkopen, waarvoor andere patronen nodig zijn. Maar standaardisatie maakt nieuwe ontwikkelingen vaak juist makkelijker. Ik heb vorige maand een ergonomisch toetsenbord gekocht dat Apple of Samsung nooit zouden produceren. Dankzij standaardisatie kan ik het probleemloos overal op aansluiten.
Die uitwisselbaarheid lukt alleen als niemand de markt domineert. Dan hebben alle fabrikanten belang bij uitwisseling. Daarom gaan kleine fabrikanten vaak het eerst mee met nieuwe afspraken. Wetten kunnen niet afdwingen dat ook de groten meedoen. Als de stekkertjeswet er komt in Europa, zullen iPhones waarschijnlijk helemaal stekkerloos worden. Voor draadloze verbindingen is namelijk nog geen wet.