Klaus van de Locht

Op het afgesproken tijdstip zag ik door een raam een nagenoeg donkere ruimte die barstensvol met van alles en nog wat was gevuld. Was dit het atelier waar ik moest zijn? Er was geen enkel teken van leven. Het was 31 december 2000. Op 1 september was mijn geliefde vader overleden en ik wilde dit jaar niet voorbij laten gaan zonder de aankoop van een kunstwerk dat mij – meer nog dan een foto – aan hem zou herinneren. Mijn keuze viel op Klaus van de Locht.

Klaus vestigde zich in 1975 in Nijmegen en maakte hier in 1981 op de Waalkade een water-labyrint. Dit labyrint werd door de kunstenaar niet als doolhof beschouwd maar als een metafoor voor onze levensloop en tegelijk voor de baan die sterren in de kosmos afleggen. Mijn vader is geboren en overleden in Nijmegen, hij hield zielsveel van de Waal en het gedachtegoed van Klaus, die in Münster drie jaar theologie studeerde, moet hem zeker hebben aangesproken.

Vanuit de verte klonk een stem. De deur was open en ik kon naar binnen gaan. Het was alsof ik in een andere wereld belandde. Ik herinner mij één of meerdere stellingkasten vol kleinere en grotere metalen sculpturen, maar ook één of meerdere ladekasten. Maar waar kwam de stem vandaan? De kunstenaar bivakkeerde – anders kan ik het niet verwoorden – in een aangrenzende ruimte. Hij zat in een rolstoel en verwelkomde mij vriendelijk. Toch voelde ik mij ongemakkelijk.

Voordat Mia en ik in 1983 in ’s-Hertogenbosch een huisartsenpraktijk inclusief woonhuis annex praktijkpand kochten, speelde ons leven zich in Nijmegen af. De levenswegen van Klaus en mij kruisten elkaar regelmatig bij de boekhandel Dekker van de Vegt, maar de imponerende verschijning van de kunstenaar deed mij huiveren om met deze plaatselijke coryfee een praatje aan te knopen. Hier paste slechts een eerbiedwaardige afstand.

‘De imponerende verschijning van de kunstenaar deed mij huiveren om met deze plaatselijke coryfee een praatje aan te knopen’

Later las ik dat in 1989 bij Klaus van de Locht de diagnose MS (multiple sclerose) was gesteld. Ik vertelde de kunstenaar waarom ik naar Nijmegen was gekomen. Hij gaf mij alle tijd om rond te kijken. Mijn oog viel al snel op een sculptuur die mij aan een engel deed denken en vrijwel direct besloot ik om dit werk na mijn dood aan mijn zoon Cédric te schenken. Pas hierna gleed de spanning van mij af en raakte ik met Klaus in gesprek.

Ik ken tientallen mensen een groot deel van mijn leven terwijl het contact heel oppervlakkig blijft. Klaus ontmoette ik voor de eerste keer en alsof ineens alle deuren werden geopend kreeg ons gesprek een zeldzame diepgang. Het meest pijnlijke was een terloopse opmerking over de neuroloog die hem had behandeld. Hij gold als dé ‘MS-goeroe’ van Nederland. Volgens Klaus was hij als ziekenfondspatiënt niet meer welkom toen de specialist een eigen kliniek opstartte.

Mijn oog was ook gevallen op beeldjes van menselijke gestalten zonder buik en romp, waarin het mannelijk geslachtsorgaan nadrukkelijk om aandacht vroeg. Klaus legde uit dat hij zo zijn door MS aangetaste lichaam beleefde en gaf onverbloemd aan hoezeer hij leed onder de gevolgen van de aandoening voor het seksueel functioneren. Ik kan mij uit onze praktijk geen patiënt met MS herinneren. Mijn kennis beperkte zich tot wat de ‘MS-goeroe’ mij ooit als docent had verteld.

Precies twee jaar later – op oudjaar 2002 – kocht ik bij Klaus een ladder-sculptuur voor onze dochter Vivienne. Een groot deel van de dag lag de kunstenaar, die nog altijd op dezelfde locatie woonde, op bed. Ik had ontzettend met hem te doen. Hoe moest dit verder? Klaus vertrouwde op de intimi die hem omgaven. Onder geen voorwaarde wilde hij van deze plek wijken. Op 7 maart 2003 overleed hij. Ik koester de koppoter-tekeningen die Klaus mij bij het tweede bezoek schonk.

Later dit jaar zal het Kunstinitiatief De Nieuwe Gang te Beuningen een expositie aan Klaus van de Locht wijden. Informatie hierover zal verschijnen op de site https://www.denieuwegang.nl . In 2023 wordt een boek over Klaus van de Locht uitgegeven.

Delen