‘Let’s talk about music’

Internist en sinds dit jaar hoogleraar Prabath Nanayakkara (56) kon door de burgeroorlog in zijn vaderland Sri Lanka in de jaren tachtig zijn studie geneeskunde niet afronden. In Nederland kreeg hij die kans wél. Daarbij bepaalde muziek in belangrijk mate zijn lot: “De muziek is mijn uitweg geweest.”

Tekst: Wout de Bruijne | Beeld: De Beeldredaktie/Peter Strelitski

Als we Prabath Nanayakkara aan het slot van ons interview ‘dwingen’ te kiezen tussen werk of passie reageert hij impulsief: “Ik wil een nummer 1 hit”. Dat spontane antwoord nuanceert hij vervolgens wel met een overtuigende lofzang op zijn werk – ‘arts is het mooiste beroep dat er is’ – maar het is wel duidelijk dat de internist daarnaast bezeten is van muziek. “Ik kan niet zonder.” 

En muziek is waarover hij in dit interview wil praten. Op het cv van Prof. Dr. Prabath Nanayakkara prijken diverse titels. Sinds afgelopen januari is daaraan Hoogleraar Acute Interne Geneeskunde, aan Amsterdam UMC / locatie VUmc, toegevoegd. En hij is op allemaal absoluut trots, maar: “over mijn voorgeschiedenis en loopbaan in de zorg is al vaker geschreven in kranten en tijdschriften, dat is allemaal op internet te vinden. Let’s talk about music.” 

Toch even kort: Prabath Nanayakkara wordt in 1963 in Sri Lanka geboren. Hij studeert geneeskunde in zijn woonplaats Colombo, maar kan zijn studie niet voltooien door de burgeroorlog (1983 – 2009). De student typt verzoeken om hulp en stuurt die, zonder resultaat naar universiteiten in Australië, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.

Om de kost te verdienen gaat Prabath zingen en gitaarspelen in toeristenhotels. Een Nederlandse die hij daardoor ontmoet, trekt zich zijn lot aan en helpt hem bij het verkrijgen van een toeristenvisum voor Nederland. Kort na zijn aankomst op Schiphol in 1989 belt zijn moeder uit Sri Lanka dat daar een brief is gearriveerd van ene professor Baak van VUmc in Amsterdam. Een van de vele verzoeken die Prabath had verstuurd blijkt via omwegen op Baaks bureau beland en de professor wil hem wel spreken, natuurlijk niet wetende dat de student inmiddels in ons land is. Dat maakt een afspraak op korte termijn mogelijk. 

Het gesprek verloopt positief en Nanayakkara kan verder studeren. Hij haalt binnen een paar maanden zijn doctoraal en vindt meteen na zijn coschappen ook een opleidingsplek bij VUmc. Hij blijft daar werken en is er nu dus Hoogleraar Acute Interne Geneeskunde. 

“Ik vraag me weleens af of het ook zo zou zijn gelopen als ik dertig jaar geleden niet fysiek in Nederland was geweest”, zegt Nanayakkara. “De muziekoptredens in de hotels brachten mij in contact met toeristen en daardoor kreeg ik het visum. De muziek is mijn uitweg geweest.” 

Singer-songwriters

Als kind speelde Nanayakkara traditionele Indiaase en Sri Lankaanse muziek op de bamboefluit. De gitaar nam hij pas op zijn achttiende ter hand en daarop speelde hij vooral Westerse muziek. “Ik luisterde veel naar singer-songwriters als Bob Dylan, Paul Simon, Neil Young. Hun teksten spraken me aan. Ik heb het idee dat teksten, in veel van de muziek van nu, niet zo’n rol meer spelen, maar voor mij is de tekst altijd cruciaal als ik muziek luister of zelf nummers schrijf.” Want hoewel hij er door zijn drukke werk niet altijd de tijd voor heeft, componeert Prabath Nanayakkara graag eigen songs. Hij brengt ze ook uit en een aantal daarvan is te beluisteren via Spotify, I-tunes en andere streaming diensten. 

‘Je krijgt hier alle kansen, maar je moet ze wel pakken’

“Hoewel de melodie van mijn liedjes vaak vrolijk en luchtig is, is de tekst dat meestal niet. Neem bijvoorbeeld Almost Paradise. Je zingt het al snel mee, maar het gaat erover dat mijn paradijselijke geboorteland in mijn jeugd werd verscheurd door burgeroorlog. Een paradijs waar mijn familieleden en ik uit moesten wegvluchten.” 

Dat de inburgering in Nederland ondanks zijn succesvolle studie niet altijd even makkelijk verliep, bezingt Nanayakkare in het nummer Mister 63. “Dat gaat over mij; geboren in 1963 en vreemdeling in een Westers land. Hij citeert uit de songtekst: ‘Welcome to the no-man’s-land, let me say it loud and clear, welcome to the no-man’s-land we don’t want you here’. Ik heb de eerste vijftien jaar hier wel degelijk ook moeten knokken tegen bureaucratie, institutionele discriminatie en vooroordelen. Ik vocht tegen mezelf en tegen het systeem.”  

Desondanks is de internist gelukkig met zijn tweede vaderland. “Je krijgt hier alle kansen. Je moet ze wel pakken, maar als je dat doet, word je ook gewaardeerd en beloond. Ik geniet dagelijks van waar en wat ik nu ben. Dat gevoel vertolk ik in mijn song Wake up and shine, sta op en maak er wat van.” 

Het nummer is inmiddels ruim 360.000 keer gestreamd via Spotify. “Daar plaats ik mijn muziek op, cd’s zijn achterhaald. Spotify is fantastisch, je vindt er muziek uit alle windstreken.”

Zijn enthousiasme deelt hij met dochter Bente en zoon Mattis. “Zij hebben afspeellijsten met de nieuwste muziek en via hen leer ik die ook kennen.”     

Zoals eerder gezegd heeft Prabath Nanayakkara momenteel weinig tijd om zelf muziek te maken. Hij ziet nog steeds veel patiënten zelf op de poli en is daarnaast druk met een aantal grote onderzoeksprojecten. “Alle onderzoeken die ik doe hebben als principiële vraag of het de patiënt gaat helpen en of het, liefst snel, toepasbaar is.”

Grey’s Anatomy

Over een van zijn recente studies vertelt Nanayakkara lachend dat die een aflevering haalde van de Amerikaanse ziekenhuisserie Grey’s Anatomy. “We deden in het kader van Prehospital Antibiotics Against Sepsis (PHANTASi trial) onderzoek in de ambulance bij sepsispatiënten op weg naar het ziekenhuis. Van collega’s hoorde ik dat dat onderwerp te zien was geweest in Grey’s Anatomy. Als je dat hebt bereikt, kun je verder wel ophouden, grapten de collega’s.” 

Maar aan stoppen denkt Nanayakkara nog lang niet, niet als internist en niet als muzikant. In die laatste rol zet hij een dezer dagen weer nieuwe songs op Spotiify. Dat doet hij onder zijn artiestennaam Serendib. De naam heeft een dubbele betekenis voor hem. “Enerzijds is het oud Perzisch voor Sri Lanka. Anderzijds zit de term Serendipity er in; het ontdekken, vinden van iets terwijl je naar iets anders zocht. Een soort lotsbestemming. Ik zie wel symbolische overeenkomsten met mijn leven. Ik herken wat John Lennon ooit schreef:

“Life is what happens to you when
you’re busy making other plans.”

Delen