Moet ik naar de dokter?

22 mei kan ik me nog goed herinneren. Rond 18 uur belde ik met Marjan Enzlin, de hoofdredacteur van Arts & Auto. Nou is elk gesprek met haar een memorabel moment, maar wat maakt dat ik me dit gesprek extra goed herinner is dat het leidde tot een bezoek aan de hap. Dat zat zo: ik had een splinter in mijn voet. Opgelopen doordat ik tijdens het gesprek over het balkon ijsbeerde.

De splinter was lang en zat diep onder mijn huid. Nu ben ik geen piepert, dus ik rondde eerst netjes het gesprek af. Toen onderzocht ik mijn voet, pakte mijn botte zakmes uit de keukenla en probeerde de huid open te snijden. Dat lukte niet. Ik herinnerde me dat mijn vriend nog ergens een snijsetje had liggen met een scalpel. Ook enkele hygiëneregels schoten me te binnen, dus pakte ik er een fles whisky bij om het snijgereedschap te steriliseren. Zo werd de operatie bovendien een beetje leuk.

Het bleef een kansloze exercitie. Ik kon er helemaal niet goed bij. Het stukje dat ik met een pincet te pakken kreeg, brak af. Ondertussen bedacht ik twee dingen: 1) Jan Peter Balkenende lag tijdens zijn premierschap meerdere weken in het ziekenhuis vanwege een infectie aan zijn voet en 2) morgen beloofde een drukke dag te worden. Ik kon eigenlijk geen uurtje missen voor een bezoek aan de huisarts. Wat nu te doen?

Na veel vijven en zessen belde ik de huisartsenpost, ervan overtuigd dat de telefoniste me uit zou lachen. Niets was minder waar. Rond 20:30 kon ik langskomen. Eenmaal in de spreekkamer verontschuldigde ik me omstandig. Ik voelde me zo onderhand toch een watje. De huisarts was echter opgetogen: eindelijk iemand met een klacht waarvoor de huisartsenpost bedoeld was. Wachten tot de volgende dag was volgens haar onverantwoord geweest in verband met de kans op een infectie. Kennelijk was een scenario à la JPB niet denkbeeldig.

Waarom dit verhaal? Tijdens de formatie van Rutte II wordt gesproken over het invoeren van een eigen betaling voor mensen die de hap onterecht bezoeken (urgentieklasse 4 en 5). Dat blijkt uit een intern document dat via RTL Nieuws uitlekte. In het document geven ambtenaren van het ministerie van Financiën antwoord op enkele vragen van de formerende partijen. Met betrekking tot de eigen bijdrage voor de twee urgentieklassen merken ze terecht op dat hier sprake is van een groot ‘grijs gebied’. Het is niet altijd evident of een klacht urgent is of niet en daardoor ontstaat al snel ‘een rechtmatigheidsprobleem’ wat kan leiden tot juridische procedures.

De ambtenaren waarschuwen daarnaast voor een ‘negatieve prikkel’. Als huisartsen moeten oordelen of het gebruik van de hap oneigenlijk is, zou dat de relatie met hun patiënt kunnen verstoren. Ook vrezen de ambtenaren dat de maatregel kan leiden tot heftige discussies of zelfs agressie op de hap. Het lijkt de ambtenaren daarom beter dan een eigen bijdrage voor alle bezoek te vragen.

Ik denk dat het vooral zinvol is om te investeren in voorlichting: wanneer mag een patiënt naar de huisartsenpost en wanneer kan het wachten? Voor veel mensen zal het lastig blijven om de urgentie van hun klacht te beoordelen. Zelfs mijn vriend – toen bijna arts – wist niet hoe urgent het verwijderen van die splinter was. Wachten kon volgens hem geen kwaad, maar helemaal overtuigd was hij ook niet.

De huisartsenpost in Apeldoorn heeft al een eerste aanzet gegeven met de app: moet ik naar de dokter? Na beantwoording van enkele vragen, volgt er een advies. De casus van de splinter zit er niet bij. Maar als ik een beetje creatief de vragenlijst doorloop, dan blijkt de urgentie inderdaad wel hoog genoeg te zijn.