Mustafa Çatak (1971 – 2021)

afscheid / psychiater die verbinding maakte met niet makkelijke doelgroep

Beeld privécollectie

Op 11 augustus overleed op 50-jarige leeftijd forensisch psychiater Mustafa Çatak, werkzaam voor onder andere het Pieter Baan Centrum. ‘Hij wist goed verbinding te maken met de doelgroep.’

Mustafa Çatak werd geboren in een dorpje in de schaduw van de stad Kayseri in Centraal Turkije. Toen hij twee jaar was, werd zijn vader gastarbeider in de textiel in Enschede. De rest van het gezin verhuisde drie jaar later. Broer Tuncay: “Vooral onze moeder was de drijfveer achter het gaan studeren van de vier kinderen, een kans die zij zelf niet had gehad.” 

Aanvankelijk wilde Mustafa de ICT in, maar het werd een studie geneeskunde, vanaf begin jaren negentig in Rotterdam. Hij wilde promotieonderzoek doen in Maastricht en woonde daar ook een tijdje. Maar het onderzoek kwam niet goed van de grond en Çatak specialiseerde zich in de psychiatrie. 

Eind jaren negentig had hij als psychiater, terug in Enschede, twee jaar lang een praktijk samen met een collega. Hierna trad hij in dienst van het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie in Zwolle.

Later, in 2015, ging hij werken bij Veldzicht, de kliniek van Justitie die is gespecialiseerd in het behandelen van stoornissen bij asielzoekers, ongedocumenteerden en tbs-patiënten met een niet-Nederlandse achtergrond. 

Vorig jaar werd Mustafa Çatak tevens forensisch psychiater bij het Pieter Baan Centrum, de observatiekliniek waar verdachten van ernstige delicten worden onderzocht op psychische stoornissen en toerekeningsvatbaarheid. Hij wist volgens huisarts en vriend Reyis Kurt goed verbinding te maken met de vaak niet makkelijke doelgroep. “Door zijn oprechte empathie, humor en aimabele, toegankelijke houding won hij hun vertrouwen en kon hij scherp diagnosticeren.” 

‘Hij wist wat het betekende om persona non grata te zijn’

De psychiater wist ook wat het betekende om persona non grata te zijn. Toen na de mislukte couppoging in 2016 Turkse vluchtelingen naar Nederland kwamen, behandelde Çatak in de weekenden gratis getraumatiseerde patiënten bij hem thuis. Hij was openlijk aanhanger van de leer van de in Turkije omstreden islamitische denker Fethullah Gülen en mocht daarom zelf al jaren zijn geboorteland niet meer in. 

Mustafa Çatak was getrouwd met de uit Bosnië gevluchte Alma Memidjanovic. Toen het echtpaar met hun twee zonen deze zomer op vakantie was in Servië, overleed Çatak aan een septische shock. Çatak was nierpatiënt – hij was aan een oog blind en leefde met een donornier – en had een bacteriële infectie in zijn enkel te lang aangezien voor jicht, een familiekwaal. 

“Çatak was bij velen zeer geliefd”, zegt Reyis Kurt. “Hij hield van mensen en stelde anderen altijd voorop.” Tuncay Çatak: “Een vrouw in Turkije vond mij via Twitter en vertelde me dat mijn broer een gezin ondersteunde waarvan de vader in de gevangenis zat en de moeder spoorloos was. Hij betaalde hun studie. Ik wist dat helemaal niet. Mustafa wordt zeer gemist.” 

Delen