Ode aan Norfolk

Op iets meer dan twee uur rijden van Harwich ligt een graafschap dat maar weinig Nederlanders kennen. Het ontbeert spectaculaire lochs, cliffs en glens, maar is wel landelijk Engeland op zijn best. Met een kustlijn die niet voor niets is uitgeroepen tot Area of Outstanding Natural Beauty.

Tekst: Monique Bowman

Het is een afslag die ik de afgelopen jaren, voor familiebezoek in Norfolk, al heel wat keren heb genomen en waar ik altijd weer naar uitkijk: die bij Ixworth, het punt waar ik de snelweg kan verruilen voor de tweebaans A1088 richting East-Anglia’s noorden. Het is de opmaat naar de eindbestemming, de start van een rit door de coulissen van het Engelse platteland, langs higgledy piggledy cottages, oude kerkjes te midden van schots-en-scheve grafstenen, en hier en daar een statig country home.

Bij het plaatsje Thetford – de gateway to Norfolk dat in de jaren zeventig figureerde als het fictieve Walmington-On-Sea in de BBC-tv-serie Dad’s Army – verandert het decor even. Slaperige dorpjes en glooiende velden maken plaats voor duizenden hectares bos – een vrij zeldzaam fenomeen in Groot-Brittannië. En dan moet het mooiste nog komen: de kusten en countryside van het noorden.

Als u me vraagt waarom ik zo verknocht ben aan dit deel van Engeland, heb ik niet meteen een pasklaar antwoord. Wie zich wil laven aan lochs, cliffs, glens of ander landschappelijk spektakel, kan maar beter linea recta doorrijden naar andere delen van de UK. Journalist/schrijver Reginald Pound (1894-1991) sloeg de spijker op zijn kop toen hij ooit schreef: ‘The charm of Norfolk is not so readily definable as that of some other counties. It has the ungrudging roominess of a kingdom. It is littered with villages but uncluttered by towns.’

Klik op de afbeelding voor meer foto’s

De aantrekkingskracht van Norfolk zit ’m inderdaad vooral in de rust en de ruimte; beide zijn hier in overvloed te vinden. Afgezien van de universiteitsstad Norwich met zijn middeleeuwse stadshart en het veel kleinere, in een ver verleden florerende havenstadje King’s Lynn (‘Lynn’ voor de locals), kent Norfolk verder geen echte steden van betekenis. Schilderachtige dorpjes daarentegen, compleet met village green, pub en de iconische rode telefooncel, zijn er volop. Dit is landelijk Engeland op zijn best, puur en authentiek.

Ultieme uitwaaien

De Britten zelf trekken in de zomermaanden graag richting Norfolks kusten; mijn favoriete jaargetijden zijn juist de late herfst, de winter en het vroege voorjaar. Maanden wanneer de schitterende en schier oneindige stranden– zoals bij Brancaster of Holkham – vrijwel leeg zijn; wanneer de horizon soms zwart ziet van de vogels die neerstrijken in de vele vogelreservaten langs de kust; wanneer je in alle rust door schilderachtige plaatsjes als Blakeney, Stiffkey en Cley-next-the-Sea kunt slenteren. Wanneer wind en regen de uitgestrekte kwelderlandschappen geselen. Zelf opgegroeid aan de kust van de Kop van Noord-Holland ben ik op het gebied van stranden wel wat gewend. Maar hier, aan de North Norfolk Coast, sinds 1968 een Area of Outstanding Natural Beauty, waan je je hartje winter écht verlaten. Dit is de bestemming voor het ultieme uitwaaien. Op heldere winterse dagen is het uitzicht vanaf de hier en daar hoger gelegen noordelijke kustweg fenomenaal: over de kreken met hun vele drooggevallen bootjes en, heel in de verte, de zee.

Dit is landelijk Engeland op zijn best, puur en authentiek

En altijd is er, in contrast met de ruige schoonheid van de immense kwelders en uitgestrekte zandbanken, het lieflijke achterland van Noord-Norfolk, een lappendeken van groen gestoffeerde heuvels met hier en daar de contouren van een kerktorentje. Grillig slingerende country roads, soms eng smal, rijgen de dorpjes met de voor deze streek zo karakteristieke flint cottages aaneen.

Church crawlers

Overal valt er wel iets te bezichtigen, dankzij Norfolks veelbewogen geschiedenis van invasies, oorlogen en epidemieën. De honderden – vaak vervallen – kerkjes die er op het platteland te vinden zijn (dit graafschap telt de meeste kerkruïnes van heel Engeland) zijn er nog altijd de stille getuigen van. Zoals het kerkje van St. Mary bij Houghton-on-the-Hill, dat church crawlers (ja, de Britten hebben zelfs een naam voor liefhebbers van oude kerkjes) van heinde en verre trekt vanwege zijn unieke 11de-eeuwse muurschildering. En dan zijn er, last but definitely not least, natuurlijk al die schitterende manor houses en stately homes, die in veel gevallen open zijn voor het publiek. Houghton, Holkham, Blickling: elk huis is weer anders en heeft zijn eigen verhaal. Misschien niet het mooiste, maar wel interessantste is Sandringham House, het ten noordoosten van King’s Lynn gelegen buitenverblijf van de Windsors, waar koningin Elizabeth jaarlijks de kerstdagen doorbrengt en waar William en Kate zich onlangs met hun gezin hebben gevestigd. Want Norfolk mag bij ons Nederlanders dan onbekend zijn, de Britse royals weten deze oase van rust in hun koninkrijk al sinds koningin Victoria op waarde te schatten.