Onafscheidelijk

Huisarts Sjoerd Zwart kwam terug van zijn aanvankelijke scepsis over een laatste wens van zijn patiënte. 

Tekst: Sjoerd Zwart | Illustratie: Marcel Leuning

‘Ja, Fido is óp, hij kan niet meer, maar ik kan ‘m nú toch nog niet laten inslapen?’  Ze vroeg me dat, toen ik bij haar aan de eettafel zat. Ik zag dat de hond tevergeefs probeerde uit de mand te komen toen ik hem begroette. Mooi bruggetje om het over háár levenseinde te hebben, want dat was het doel van het huisbezoek dat ik met haar en haar man had afgesproken. De borstkanker van enkele jaren geleden was akelig agressief teruggekeerd. Een palliatief traject was gestart, eerst door de oncoloog en nu dus het vervolg door mij als huisarts.

Fido had geen kanker, hij was gewoon oud. Ze had hem als onopvoedbaar jong hondje dertien jaar geleden meegenomen uit een asiel. Met liefdevolle training kreeg ze het voor elkaar dat Fido ging luisteren naar de baas. Ze waren een trouw koppel geworden. 

Bij mijn volgende bezoek lag mevrouw in bed. ‘Ja, het mooiste zou zijn als mijn man en de kinderen de as van Fido en van mij tegelijk uitstrooien.’ Eerst vond ik het wat overdreven, dat ze zoveel aandacht voor de hond had. Ze leek haar eigen ziekte daarmee te ontwijken. ‘Ach dokter, glijd niet uit op de vloer, Fido is ook nog incontinent aan het worden.’ Gaandeweg de stervensbegeleiding begreep ik dat ze onafscheidelijk waren, baas en hond. En dat haar liefde voor de hond haarzelf en haar man troost gaf bij de pijn van het afscheid moeten nemen. 

‘Ze overleed precies in hetzelfde uur dat Fido insliep’ 

Twee weken later besloten we tot diepe sedatie voor mevrouw. Ze had te veel klachten en was erg moe. Ze nam afscheid van haar man, de kinderen, de hond en mij. De volgende dag lag ze nog rustig en regelmatig ademend aan de morfinepomp. Haar man en zoon vonden het tijd om Fido weg te brengen naar de dierenarts. Fido mocht gaan inslapen. Verdrietig keerden ze na een uur terug in huis en stelden vast dat mevrouw al was overleden. Precies in hetzelfde uur dat Fido insliep. Wat een uiting van liefde en trouw, was mijn eerste gedachte.

Toen ik meteen na de doodsmelding in de auto stapte, dacht ik aan echtparen die bijna tegelijk overlijden. Niet door euthanasie, maar een natuurlijke dood. Ik had dat zelf ook een keer meegemaakt en daarna gelezen dat uit sterftestatistieken blijkt dat ook de partner van een overledene meer kans heeft te overlijden in de week na het overlijden van zijn of haar geliefde. Wat u er ook van vindt, voor mij, en ook voor de dierenarts die ik later belde, was het tegelijk en vredig overlijden van baas en hond een liefdevolle coïncidentie.