Ongemakkelijk

Sinds we het vorige nummer afsloten en met uitzicht op de lente én veel plezier begonnen aan deze Arts en Fiets is ‘onze wereld’ ingrijpend veranderd. ‘Onze’, omdat het een oorlog betreft die ons raakt, maar niet hier uitgevochten wordt. En ‘wereld’, omdat er altijd wel ergens in de wereld een vreselijke oorlog woedt. Oorlogen die verder weg zijn (geografisch en cultureel) en de meesten van ons daarom niet écht raken of in ieder geval niet zó intensief bezighouden. Niet zoals nu, na de inval van Putin (en niet de Russen) in Oekraïne.

Dit is anders, dit is dichtbij, dit betreft mensen zoals wij en misschien raken we straks zelf ook in die oorlog betrokken. Want ook eigenbelang speelt mee in de mate waarin we ons verbonden voelen. Dus stemmen we af op de nieuwszenders om te weten hoe het nu met de bevolking van Oekraïne gaat en als we ’s nachts gaan slapen, hopen we dat het land standgehouden heeft. We zien een ongekend groot aantal mensen hun land ontvluchten en het raakt ons in het hart als we ze afscheid zien nemen van hun dierbaren. 

Het ontroert mij te zien dat in ons land, dat in de afgelopen twee jaar steeds verder verdeeld raakte, in grote saamhorigheid plaatsgemaakt wordt voor deze vluchtelingen en veel mensen – ook zij die zelf niet zo draagkrachtig zijn – donaties doen om hulpacties te bekostigen. Het geeft me, tegen de achtergrond van zoveel kwaad, een hernieuwd vertrouwen in de mensheid. 

‘De ene vluchteling ligt ons kennelijk nader aan het hart dan de andere’

Tegelijk groeit ook het ongemakkelijke besef dat de ene oorlogsvluchteling ons kennelijk nader aan het hart ligt dan de andere. Want niemand kan met droge ogen beweren dat bijvoorbeeld vluchtelingen uit Syrië andere behoeften hebben dan die uit Oekraïne.

Dat we er toch anders naar kijken, doet mij ineens bedenken dat ‘zoveel mogelijk opvangen in de eigen regio’ niet alleen een lelijk afschuifsysteem is, maar óók een goed concept. Voor de vluchtelingen zelf én voor de ontvangende landen, mits (uiteraard) financieel ruimhartig gesteund door de rest van de wereld. Want wat wij nu ervaren, geldt waarschijnlijk ook voor die landen; een gevoel van verbondenheid met de buren in combinatie met eigenbelang. In dit geval zijn de Europese landen ‘de eigen regio’ en het meest aangewezen om burenhulp te verlenen. Het is goed te zien dat dat uitgebreid gebeurt. Ongemakkelijk blijft het wel, want een raket op Syrië of Afghanistan raakt ook mensen. Mensen zoals u en ik.