Onverhard genieten

De gravelbike is bezig aan een onstuitbare opmars in Nederland. Maar waar komt ‘gravellen’ vandaan, wat maakt het zo bijzonder en wat zijn de mooiste routes? De gravelhype verklaard.

Tekst en beeld: Bram de Vrind 

Misschien heeft u ze al gespot: gravelfietsers. Ze rijden op fietsen die een kruising lijken tussen een racefiets en een mountainbike. Aan het frame hangen dikwijls tassen, en onder het zadel bungelt een koffiemok. Hun habitat: onverharde paden die mountainbikers te saai vinden en wielrenners te spannend. Ze onderhouden sociale contacten via sociale media als Instagram en delen een hang naar avontuur. 

Bovenstaande typering is natuurlijk gechargeerd, maar vaststaat dat het gravelfietsen een onstuitbare opmars maakt in Nederland. In deze niche binnen de fietssport wordt een mix van verharde en onverharde paden opgezocht. Met als summum wegen met knisperend gruis die slingeren door plekken als de Noordzeeduinen of de Veluwe. Binnen de gravelscene ligt de nadruk minder op prestaties en meer op natuur en avontuur. Dus niet knallen met de blik naar beneden, maar handjes op het stuur en genieten van de omgeving. 

Brede banden

De gravelbike zit tussen de racefiets en mountainbike in. Het is een fiets met meestal een krom stuur én brede banden. Als gevolg voelt de gravelbike zich thuis op (bijna) alle paden. Waar de wielrenner trouw blijft aan het asfalt en de mountainbiker routes opzoekt in het bos, slaat de gravelbiker alle wegen of paden in die hij/zij maar wil. Het avontuur tegemoet.

De verkopen van gravelbikes zijn skyhigh. De verkoop van fietsen nam bij fietsenwinkels sinds de covidpandemie sowieso flink toe, maar bij de gravelbikes is de stijging nog groter. En gravel-
evenementen schieten als paddenstoelen uit de grond. Het aantal graveltochten op de NTFU-toertochtenkalender ging van zestien in 2019 naar 95 in 2022. Meerdaagse evenementen, zoals LTD Gravelraid en Graveller, trekken honderden deelnemers.

Uit de VS 

Het ‘gravel grinden’ heeft zijn oorsprong in de Verenigde Staten. Zo’n twintig jaar geleden kwam in de Midwest een scene op van avontuurlijke fietsers die de onverharde paden ontdekten, weg van de eentonige en soms gevaarlijke asfaltwegen. Er is in de VS genoeg gruis te ontdekken: een derde van het 6,6 miljoen kilometer tellende wegennet is onverhard.  

Ander ijkpunt is de (her)ontdekking van de strade bianche in Toscane. In 1997 hield een groep liefhebbers een tocht voor vintage fietsen op de ‘witte wegen’ die typerend zijn voor de streek. In 2007 volgde een profwedstrijd. De Strade Bianche was meteen een klassieker en is niet meer weg te denken van de wielerkalender. 

In Nederland maakt de gravelscene een verbreding door en is het lang niet meer alleen de hipster die de bospaden ontdekt. Ook interesse om te gaan gravellen? In veel natuurgebieden in ons land is het verboden om van de gebaande paden te gaan, dus check altijd even of de paden op uw route vrij toegankelijk zijn. En minder bij het passeren van wandelaars vaart. Be nice, say hi!