Over testen en karton

Als je alles van tevoren had geweten had je een aantal zaken misschien anders gedaan. Dat geldt in ieder geval voor mijn huidige afdeling. In 2011 feestelijk geopend als voorbeeld van hoe een moderne oogkliniek er uit kan zien. Een mooie afdeling met vele faciliteiten, waaronder een eigen operatiekamer. Contrasterende kleuren en duidelijke bewegwijzering voor de slechter zienden. Hier en daar iets grappigs: een schoenpoetsmachine en stoelen die niet groen zijn, maar waar groen op geschreven staat. En verder een gewone polikliniek met televisies aan de muur, een koffie corner en foldermaterialen.

Nu, ruim drie jaar later en jaarlijks meer dan 100.000(!) patiëntbewegingen verder, weten we wat we beter hadden kunnen doen. De fris gele marmoleumachtige vloer vertoont grijs-grauwe slijtsporen van de vele rollators, stoelmobielen, rolstoelen en niet te vergeten de honderden voetzolen We hadden betere kwaliteit moeten kiezen en misschien een minder leuke maar slimmere kleur. Ook die grappige wachtkamerstoelen waar groen op geschreven staat. Als ik een patiënt verwijs naar de groene stoeltjes, vindt die ze niet. De stoelen zijn namelijk bruin. En uitleggen dat ze op stoelen kunnen plaatsnemen waar groen op geschreven staat klinkt een stuk makkelijker dan het is.

Het meest vervelende is echter onze operatiekamer. Prachtig vormgegeven, voldoend aan alle richtlijnen, maar voor de gebruikers verre van ideaal. Zo staat het plenum, het gebied waaronder geopereerd dient te worden, te dicht bij de muur. Voor staaroperaties voldoet het –ons operatieterrein is immers maar klein – maar met een centraler geplaatst plenum zou de ruimte ook door bijvoorbeeld plastisch chirurgen en orthopeden kunnen worden gebruikt.

Wij hadden het achteraf, kortom, beter net zo aan kunnen pakken als het Zaans Medisch Centrum nu doet. Hier heeft de raad van bestuur samen met het stafbestuur gekozen voor een aanpak van de nieuwbouw volgens leanprincipes. Dit betekent onder meer dat de bouwplannen eerst uitvoerig worden getest alvorens ze uitgevoerd worden. De allermooiste manier om de bouwplannen te testen gebeurt volgens een ander leanprincipe: het visualiseren van de processen, in dit geval door de zogenoemde mock-ups.

In een leegstaande hal is door een aantal werkstudenten van de TU Delft, met behulp van grote kartonnen platen, een levensechte 1:1 weergave van de toekomst gemaakt. Deuren, vensters, operatieruimtes, kamers, vaste pilaren, toiletten…alles is getrouw naar de bouwtekeningen nagemaakt. Samen met de architect, de zorgverleners, de patiënten en andere betrokkenen is zo gekeken naar de haalbaarheid van het concept.

Gelukkig was het vaak in orde, maar regelmatig waren aanpassingen gewenst of konden ruimtes kleiner uitgevoerd worden dan op de tekening was aangegeven. Behalve tot kostenbesparingen leidde dit ook tot een patiëntvriendelijker uitvoeren van aanpassingen. Als voorbeeld de deur bij de afdeling dialyse die te nauw was ingetekend. Een zware patiënt in een brede rolstoel, die gevraagd werd om in de proefopstelling naar binnen te rijden, gaf aan dat de deuren te smal waren en dat de draai niet goed gemaakt kon worden. De aanwezigheid van de architect garandeerde een prompte en adequate aanpassing op de bouwtekening. Het eindproduct zal straks een modern ziekenhuis zijn dat maximaal is aangepast aan de belangen van de patiënt en de verdere gebruikers.

Voor mijn operatiekamer is het te laat en moeten we het doen met wat er is. Dat gaat prima hoor, maar het had gewoon nog beter gekund. Wat ons rest is zorgen dat wij  slank blijven, zodat we onder het plenum blijven passen.

 

Delen