De baanbreker van Joe Biden

Nieuwe onderminister van Volksgezondheid in Amerika: kinderarts Rachel Levine

‘Een torpedo’, noemden collega’s in het New Yorkse Mount Sinai Hospital de onvermoeibare kinderarts Richard Levine. Ruim twintig jaar geleden besloot de arts verder door het leven te gaan als Rachel Levine (63). Vorige maand werd ze benoemd tot onderminister van Volksgezondheid: de eerste openlijke transgender ooit in een Amerikaanse regering.

Tekst: Steffie Kouters

In navolging van haar voormalige collega’s erkende Rachel Levine in een interview: “Ik kan vreselijk hard werken.” Juist dat overvolle werkschema belemmerde Levine lang bij het zoeken naar professionele hulp over de verwarring die ze, toen ze voor de buitenwereld nog man was, diep binnenin voelde.  

Al op vijfjarige leeftijd besefte de kleine Richard Levine ‘anders’ te zijn. “Gender voelde als een splinter in mijn hersenen. Er klopte iets niet. Ik voelde me een jong meisje, een jonge vrouw.” Pas rond een jaar of veertig ging Richard zich als vrouw kleden, make-up gebruiken en het haar lang dragen; het was het begin van de transitie naar Rachel. Richard was toen al professor kindergeneeskunde en psychiatrie bij het Penn State Hershey Medical Center.  Negentien jaar werkte Levine daar en legde zich met name toe op de behandeling van pubers.

Football

Rachel Levine groeide op in een suburb ten noorden van Boston. Haar ouders waren beiden advocaat. Als Richard ging ze naar Belmont Hill School in Massachusetts, waar de sterke verschijning lineman was bij het football team, een belangrijke positie. Ze studeerde geneeskunde aan de topinstituten Harvard en de Tulane Universiteit in New Orleans en specialiseerde zich verder in kindergeneeskunde bij het Mount Sinai ziekenhuis in Manhattan. Inmiddels was ze getrouwd met kinderarts en psychiater Martha Peaslee, met wie ze een zoon en een dochter kreeg.

In 1993 verhuisde het paar van mondain Manhattan naar landelijk Pennsylvania. “De grootste overgang uit mijn leven”, zou ze die verhuizing later omschrijven. In het Penn State Hershey medisch centrum zette ze een vermaard multidisciplinair programma op om kinderen, pubers en volwassenen met eetproblemen zoals anorexia en boulimia te behandelen. Daarin legde ze vooral het verband tussen mentale en fysieke gezondheid. 

Physician general

Levine was al openlijk transgender – en gescheiden – toen haar in 2015 werd gevraagd om de physician general van Pennsylvania te worden, ‘toparts’ van de staat. Een kans die voor haar ‘uit de hemel kwam vallen’, vertelde ze. 

Een bevriend voormalig chirurg bij de marine, eveneens transgender, zei na de benoeming van Levine tot onderminister dat hij zich nog goed herinnerde dat gouverneur Tom Wolf van Pennsylvania haar uitkoos. ”Ik zag het op het nieuws. Wat ik zo goed vond, en ik hoop dat dat nu weer gebeurt, is dat er maar één dag over werd gepraat dat ze transgender was en dat iedereen daarna gewoon weer verder ging.”

Levine reageert nooit op pesterijen over haar identiteit

Een van Levines belangrijkste wapenfeiten, volgens eigen zeggen, dateert uit haar Pennsylvania-tijd. De staat kampte (en kampt nog steeds) met een opiatencrisis, een gevolg van massaal gebruik van zware pijnstillers. Een epidemie die grote delen van Amerika teistert. Levine was een van degenen die aandacht vroegen voor dit enorme probleem. Zij regelde dat slachtoffers van een overdosis en eerstehulpverleners in Pennsylvania het ‘tegengif’ naloxone konden afhalen zonder recept. Hiermee redde ze vele mensenlevens.

Een andere belangrijke verdienste vindt Levine haar werk voor de LGBT-gemeenschap. Ze sprak zich niet alleen publiekelijk uit als transgender, maar stond binnen allerlei overheidsinstanties ook pal voor gelijke toegang tot de gezondheidszorg voor LGBT-ers.

COVID-gezicht

Begin 2020 staat Levine voor de moeilijkste opdracht in haar carrière als physician general van Pennsylviania: het onder controle krijgen van de pandemie. Ze wordt het gezicht van de COVID-bestrijding van de staat en maakt zich er bijzonder geliefd én gehaat mee. Aan de hand van Levines adviezen bepaalt de politiek wat open kan blijven en wat dicht moet. En er moet nogal wat (gedeeltelijk) dicht: scholen, winkels, horeca. Dagelijks houdt ze livestream-briefings, meestal eindigend met de geduldige boodschap: “Blijf kalm, blijf thuis, blijf veilig.” 

Ook haar optredens worden geprezen én verafschuwd – en in het persoonlijke getrokken. Een restauranteigenaar moet zich publiekelijk verontschuldigen nadat hij een gescheurd bord met een afbeelding van Levine heeft opgehangen; een andere ondernemer wordt tot de orde geroepen wanneer hij video’s online zet waarin hij Levine speelt, compleet met krullenpruik. 

Levine reageert nooit op de verregaande pesterijen over haar identiteit en interviews wijst ze steevast af. “Om ervoor te zorgen dat de focus blijft liggen op haar COVID-boodschap”, aldus haar woordvoerder. Ze maakt een enkele uitzondering voor een lokaal televisiestation: “Angst is de weg naar de duisternis”, vertelt ze. “Angst leidt tot haat, en haat leidt tot lijden. Ik denk dat mensen bang zijn voor dingen die ze niet begrijpen. Ik hoop dat ik in mijn huidige rol anderen kan helpen en voorlichten, waardoor ze minder angst hebben en minder haten. Het is moeilijk iemand te haten die je hebt leren kennen.”

Debacle

Ook inhoudelijk klinkt kritiek op haar COVID-beleid. Het distribueren van de vaccins in Pennsylvania verloopt traag, inentingen worden niet centraal bijgehouden. Apotheken en ziekenhuizen beconcurreren elkaar om het registeren van bewoners die in aanmerking komen voor vaccinatie en hanteren daarbij allemaal verschillende selectiecriteria. “Het grootste debacle uit de geschiedenis van Pennsylvania”, zegt een plaatselijke apotheker over haar beleid. “Een puinhoop, als je het bekijkt vanuit het perspectief van de zorgverlener.”

Haar nieuwe baas sinds januari van dit jaar, Joe Biden, denkt er anders over. “Dr. Rachel Levine heeft het solide leiderschap en de essentiële expertise die vereist zijn om onze inwoners door de pandemie te loodsen”, aldus de president bij haar benoeming. “Ongeacht hun postcode, ras, religie, seksuele oriëntatie, gender, of handicap. Zij is wat onze gezondheidszorg nodig heeft op dit kritieke moment, maar ook op de langere termijn.”