Schmitz versus Snijders: wegkijkcultuur

Hij is chirurg en opleider, zij is net klaar met haar opleiding tot chirurg. In een duocolumn bespreken Roderick Schmitz en Heleen Snijders relevante zorgthema’s, tegenstellingen én taboes. Deze keer: de wegkijkcultuur.

Roderick Schmitz is een ervaren gastro-intestinaal chirurg en opleider in het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda

Tjonge Heleen, Zijn we net bekomen van de inval van het Openbaar Ministerie in het Zwolse Isala-ziekenhuis, waar de landelijk en zelfs internationaal hoog aangeschreven cardiologen worden verdacht van het aannemen van steekpenningen van een pacemakerfabrikant, komt Matthijs van Nieuwkerk om de hoek kijken. De flitsende, welbespraakte en charmante host blijkt op de werkvloer een tiran van de eerste orde te zijn geweest. En het erge is: iedereen wist het!

Zoals het ook in Zwolle al jarenlang bekend was dat er op de afdeling cardiologie een klimaat heerste waarin medewerkers zich niet vrij voelden om open te communiceren. De leiders gedroegen zich hautain en onaantastbaar, en dan is klagen bij de baas natuurlijk niet de oplossing; de hypotheek moet immers ook worden betaald. En voilà: het recept voor jarenlang wegkijken, hetgeen uiteindelijk onherroepelijk leidt tot onvoorstelbare excessen. De oplossing ligt dus wat mij betreft in empowerment van de werkvloer, maar hóe dan?

Heleen Snijders is een jonge gastro-intestinaal chirurg in het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda

Tja, Roderick,

Dat dit nog op deze grote schaal voorkomt, verbaast mij helaas niet. Het zegt mij vooral dat het blijkbaar dieper in ons bloed zit dan we willen. Want al staan moderne managementboeken vol met lessen over psychologische veiligheid, dienend leiderschap en inclusiviteit; we zien in de praktijk toch op heel veel plekken een andere werkelijkheid. Een praktijk van dubbele agenda’s, ego’s, roddels en ander gedoe.

En zeg nou zelf: het is toch ook ontzettend lastig een cultuur te creëren waarbinnen iedereen gelijke rechten heeft? Een open, inclusieve werkcultuur waar iedereen tot zijn of haar recht komt, talenten worden benut, ellenlange vergaderingen zijn vervangen door échte gesprekken, en besluiten worden genomen door de mensen die ermee moeten werken? Wat vraagt dat dan van ons? Hoe gaan we het bloed dat kruipt waar het niet gaan kan dan bestrijden?

Het goede nieuws is dat het anders kan, je moet het alleen met elkaar willen. Wat ik heb geleerd na bijna twee jaar Nurses Know Better-onderzoek, is dat het veranderen van een cultuur in ieder geval niet over één nacht ijs gaat. Het vereist tijd, gesprekken, chaos en onzekerheid. Het vergt moed, leiderschap en interactie. En een ding is zeker: je moet er met z’n allen ontzettend hard voor werken.

Delen