Schone schijn

Wanneer is een onderzoeksproject in de zorg succesvol? De evaluatie van het programma DoelmatigheidsOnderzoek 2006-2017 van ZonMw die onderzoeksbureau SiRM uitvoerde, werpt hier een interessant licht op.

Vooral deze zin uit de berichtgeving springt eruit: ‘Driekwart van de onderzoeken leidde tot een publicatie, waarvan circa 90 procent in gerenommeerde internationale tijdschriften’. Goh, wat goed zeg, het is onderzoekers dus heel vaak gelukt om hun verhaal in een wetenschappelijk tijdschrift geplaatst te krijgen. Petje af.

Excuseer mijn cynisme. Dat onderzoekers moeten publiceren begrijp ik, dat ze dit het liefst doen in gerenommeerde internationale tijdschriften ook. Je telt pas mee als je in beeld bent. It’s a dog eat dog world. En de glorie van al die publicaties van al die onderzoekers straalt natuurlijk ook af op al de organisaties waar zij werken. Maar is dat een op zichzelf staand doel?

Gepubliceerd is geen synoniem voor geïmplementeerd

SiRM concludeert dat het programma DoelmatigheidsOnderzoek in elf jaar tijd 7.500 levensjaren in volledige gezondheid en 1,1 miljard euro aan netto-opbrengsten heeft opgeleverd. Dat lijkt heel mooi. Maar de gezondheidswinst had 5.500 gewonnen levensjaren in volledige gezondheid groter kunnen zijn en de netto-opbrengsten hadden bijna 275 procent hoger kunnen zijn, stelt het ook. Tenminste, als de onderzoeksresultaten van de projecten geïmplementeerd waren, wat in een aanzienlijk deel ervan niet of nauwelijks is gebeurd. Gepubliceerd is geen synoniem voor geïmplementeerd.

In het licht hiervan klinkt het zinnetje ‘Veel potentieel is onbenut gebleven’ uit de berichtgeving toch wel als een understatement.