Snappen, schrappen, kappen
Met de woorden ‘Snappen, schrappen, kappen’ opende minister de Jonge de eerste schrapweek van het project (Ont)Regel de Zorg. Op het eerste gezicht lijken het een paar simpele rijmwoorden, maar tegelijkertijd spreekt er een enorme kracht uit.
Er lijkt een onbegrensde honger naar controlemechanismen en checklists te bestaan om professionals te toetsen of ze voldoende transparant en compliant zijn. Dit beperkt zich niet alleen tot de zorg, maar is ook op grote schaal aanwezig in de zakelijke dienstverlening en bij ‘vrije beroepen’ buiten de zorg.
Vanuit wie of wat wordt deze drang toch zo gevoed? Is het de overheid of zijn het juist de toezichthouders ofwel de samenleving? Al snel wordt naar abstracte structuren of verbanden verwezen, en verzamelen we de problematiek onder de noemer het ‘administratiespook’.
Als we het een naam geven, wordt het immers beter tastbaar. De minister maakte zelfs een vergelijking met zelfrijzend bakmeel, om de ongecontroleerde groei aan regels in de zorg te duiden.
Werkelijk vertrouwen moet weer de grondhouding worden
Helaas zegt dit alles weinig over de essentie van het probleem. Aangezien het fenomeen aanwezig is in verschillende domeinen, lijkt de huidige tijdsgeest een sterk bepalende factor. Een gebrek aan vertrouwen in bijna alles en iedereen sterkt het controle-denken heden ten dage. Vertrouwen moet worden verdiend, en daarmee worden bewezen. Een bijzondere houding, die meer lijkt op een exponent van wantrouwen (het moeten bewijzen) in plaats van vertrouwen. In combinatie met een tendens waarin de tolerantie voor het maken van fouten afneemt, vormen zij tezamen de motor voor de sterke groei van bureaucratisering en juridisering van het zorgdomein.
Werkelijk vertrouwen in de zorgprofessional, die oprecht handelt vanuit een intrinsieke motivatie om goed te willen doen voor de patiënt, moet weer de grondhouding worden. Daarmee zou het schrappen van onnodig belastende administratieve handelingen de komende periode toch niet al te moeilijk moeten zijn.
