Topzorg op afstand

Stel je voor: een state-of-the-artziekenhuis met vier verdiepingen waar een kleine negenhonderd mensen werken. Het aantal patiënten? Nul! Alles draait er om topzorg op afstand. Welkom in Mercy Virtual nabij Saint Louis (Missouri, VS), waar zorgtransformeerder Randall Moore ons rondleidt. Hij is op 7 november in Utrecht keynote speaker op het Mobile Healthcare en Data Driven Healthcare congres.

Tekst: Mobile Healthcare

Randall Moore (52) is opgeleid als arts. Na een academische carrière specialiseerde hij zich in nieuwe zorgmodellen, gebouwd rondom de mens in plaats van een dokter of ziekenhuis. Tot vorig jaar was hij president van Mercy Virtual dat samen met dertien ziekenhuizen met meer dan 20.000 medewerkers het Franciscan Alliance System vormt.

Moore weet zo’n beetje alles over Mercy Virtual (MV) en vertelt er graag over. “Het is een ziekenhuis zonder patiënten, maar met complete medische teams en alle apparatuur om patiënten te monitoren. Zo is MV onder meer verbonden met meer dan veertig intensivecare-units (ICU’s), verspreid over meer dan duizend mijl. Op afstand volgen we in MV hoe het met de patiënten gaat, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. Alleen ’s nachts al zijn er zeven of acht artsen aanwezig, omringd door een compleet team. Met behulp van de computers kunnen ze zien of een patiënt achteruitgaat en kunnen ze snel actie ondernemen. Dat bespaart ons ongeveer 45.000 ICU-ziekenhuisbeddagen en maakte dat zo’n 1.500 mensen naar huis konden, omdat we ze thuis goed kunnen monitoren. Kortom, we verlaagden de kosten voor de ziekenhuizen en verbeterden de kwaliteit van onze zorg.”

Snel ingrijpen

ICU’s zijn maar één voorbeeld, haast Moore zich te zeggen. “We hebben allerlei teams geformeerd die op afstand de gezondheid van mensen bewaken. Zo hebben we ook een team dat mensen met een verhoogde kans op een ziekenhuisopname monitort, bijvoorbeeld patiënten met COPD, diabetes of hartklachten. Zij zien al in een vroeg stadium of de gezondheidstoestand verslechtert, bijvoorbeeld door een veranderde ademhaling of een lager zuurstofgehalte in het bloed. In dat stadium volstaat vaak een kleine aanpassing van de medicatie. Maar ben je er niet zo vroeg bij, dan moet die patiënt de volgende dag misschien wel worden opgenomen op een ICU. MV verlicht dus de druk op de ziekenhuizen.”

De manier waarop MV de gezondheid van patiënten monitort, is divers. “Sommige patiënten stellen we iedere dag een paar vragen die ze kunnen beantwoorden met hun smartphone. Er zijn ook smart devices, bijvoorbeeld een apparaatje dat vitale functies meet zoals de ademhaling, de pols of het zuurstofgehalte in het bloed. Computeralgoritmes volgen en interpreteren de gegevens en geven een seintje als er sprake is van een significante verandering. En dan komen we in actie. Dat hoeft niet per se door een dokter te gebeuren, het kan ook een verpleegkundige of praktijkondersteuner zijn. Soms volstaat dan een kleine aanpassing van de medicatie. Is het ernstiger, dan sturen we misschien een thuisverpleegkundige.”

Miljoenen bespaard

“We hebben een externe partij laten berekenen hoeveel ICU-dagen we, gemeten naar ons verzorgingsgebied, per jaar nodig zouden hebben: 130.000 dagen, verdeeld over alle dertien ziekenhuizen van onze groep. Het zijn er echter ruim 40.000 minder. De directe kosten van een ICU-dag bedragen 800 tot 900 dollar. Dat maakt dat MV ons op jaarbasis alleen al 32 tot 36 miljoen dollar bespaart. Let wel: enkel op ICU’s! Maar er is meer goed nieuws. We zouden het paard achter de wagen spannen als de mensen niet meer in een ICU-bed zouden liggen, maar vervolgens wel nog lang in een gewoon ziekenhuisbed. Daarom hebben we ook onderzocht wat het effect van MV is op reguliere ziekenhuisdagen. Die zijn ook nog eens met 80.000 op jaarbasis gedaald, à 400 dollar. Kortom, nog eens 32 miljoen dollar bespaard.” 

Dat roept de vraag op wat het MV-programma heeft gekost. “De jaarlijkse kosten van het MV bedragen ongeveer 15 miljoen dollar. Het gaat dan om de salarissen van intensivisten, verpleegkundigen, technologie, telecommunicatie enzovoorts. Met andere woorden: met een budget van zo’n 15 miljoen besparen we 70 tot 80 miljoen dollar. En dat terwijl geld besparen niet eens ons hoofddoel was. Het ging ons op de eerste plaats om betere zorg en positievere patiëntervaringen.”

‘Focus ligt niet op genezing, maar op preventie’

In de loop der jaren heeft Moore een aantal belangrijke inzichten opgedaan, vertelt hij. “Allereerst: we moeten niet langer de arts en/of het ziekenhuis centraal stellen in ons zorgstelsel, maar de persoon of de patiënt. Dáár draait het om. We moeten ons ook niet focussen op het genezen van mensen, maar op hoe we mensen gezond krijgen en houden en dus uit het ziekenhuis houden. Ofwel: veel meer inzetten op preventie. Verder: niet inzetten op de hele populatie, maar algoritmes benutten om te bepalen welke mensen de zorg het hardste nodig hebben, zodat je je capaciteit optimaal inzet. In de oude situatie ging de dokter langs alle bedden, terwijl eigenlijk maar een paar bedden echt aandacht behoeven. Dankzij artificial intelligence kun je je schaarse capaciteit inzetten waar deze het hardst nodig is.’

Meer rust 

De artsen zijn blij met MV, weet Moore. “Met name in onze kleinere ziekenhuizen maakten onze intensivisten veel te lange dagen. Sommigen vielen uit met een burn-out. Dankzij MV kunnen onze doktoren op tijd naar huis en komen ze beter uitgerust op hun werk, waardoor ze betere zorg kunnen bieden. Dat maakte bovendien dat we kleinere ziekenhuizen konden openhouden, geheel in lijn met onze filosofie dat wij willen zijn waar onze patiënten zijn, in plaats van dat ze naar ons toe moeten komen.”

De totstandkoming van MV was een complexe exercitie. “Wat cruciaal is in een proces als dit, is het inzicht dat het niet om nieuwe technologie draait, maar om de belangen van de stakeholders. Je begint met het in kaart brengen van de belangrijkste stakeholders, wat hun belangen zijn en hoe je daaraan tegemoet kunt komen. En je moet je realiseren dat niet iedereen staat te applaudisseren als je een revolutie begint. Ik wist op voorhand dat niet alle artsen zouden staan te juichen. Sommigen waren bang hun baan te verliezen, ten onrechte. Ik hield hen voor dat als ze niet zouden aanhaken, ze dan op termijn hun baan zouden kunnen verliezen aan anderen die wél waren aangehaakt en daardoor in staat waren betere zorg te verlenen, tegen een lagere prijs. Bovendien, de vergrijzing vergroot de vraag naar zorg. We moeten de zorg wel anders organiseren.” 

Koudwatervrees

Weerstand kun je wegnemen door een kampioen te introduceren, stelt Moore. “Als ik artsen vertel dat MV een goed idee is, wantrouwen ze me misschien. Maar als een van hen het zélf zegt, wordt het anders. En zeker als het een collega is die aanvankelijk vol scepsis was en nu enthousiast vertelt over de positieve effecten van telemedicine op zijn arbeidsvreugde en de kwaliteit van de zorg die hij levert. Zo iemand is een ware ambassadeur. Hij kan er echt toe bijdragen dat de ontwikkelingen worden omarmd.” 

Bij nieuwe ontwikkelingen is er altijd sprake van koudwatervrees. “Sommige mensen waren bang dat we bepaalde aspecten van de zorg zouden weghalen, bijvoorbeeld om een arts face to face te spreken, maar dat is niet zo. Het is een toevoeging. Een heel nuttige. Dankzij MV hebben we de gemiddelde responstijd verlaagd naar minder dan een minuut en de tijd tot een oplossing naar ongeveer zeven minuten.”

CONGRES
Mobile Healthcare, Data Driven Healthcare & OuderenzorgTECH 
Donderdag 7 november, Jaarbeurs Utrecht, mobilehealthcare.nl 
Voor VvAA-leden is er een VIP-ontvangst (aanmelden: vvaa.nl/ledenvoordeel)

De zorgverzekeraars meekrijgen, viel nog niet mee. “Zorgverzekeraars zijn in eerste instantie vaak sceptisch over dit soort ontwikkelingen, omdat ze bang zijn dat oude kosten niet zullen verdwijnen en dit een nieuwe kostenpost is. Daarom hebben we er alles aan gedaan om aan te tonen dat MV de kosten zou laten dalen én levens zou redden. Toen we ze daar eenmaal van hadden overtuigd, dook het volgende probleem op: hoe verrekenen we de kosten? Uiteindelijk hebben we voorgesteld dat ze onze partner werden in de totale kosten per patiënt, omdat we ervan overtuigd waren dat we die kosten konden verlagen. Dat werkt zo: in de Verenigde Staten heb je vast bedrag voor een bepaalde opname. Ik noem maar iets: 25.000 dollar voor een bepaald type opname. Of de patiënt dan 1 of 30 dagen op de ic ligt, doet er niet toe; de verzekeringsmaatschappij betaalt 25.000 dollar aan het ziekenhuis. Wij wisten dat we het aantal ziekenhuisdagen konden terugdringen en dus kosten zouden besparen. En wat zie je nu? Verzekeringsmaatschappijen eisen steeds vaker van ziekenhuizen dat ze een telemedicine center hebben!’

Wat adviseert hij Nederlandse ziekenhuizen die voor eenzelfde transitie staan? Moore: “Ten eerste: beschouw ‘virtual’ niet als een geïsoleerde afdeling, maar bezie het systeem in zijn geheel. Virtual moet gaten in het huidige zorgproces vullen en een aanvulling zijn. Ten tweede: voer kampioenen op die als ambassadeur fungeren. Ten derde: zeg niet hoe en waar je gaat beginnen, maar vraag de CEO van je ziekenhuis van welke drie problemen hij ’s nachts wakker ligt en bekijk dan of en hoe virtual kan bijdragen aan de oplossing.”

Tot slot: MV heeft de kwaliteit van de zorg verbeterd, de capaciteit vergroot en de kosten sterk verlaagd. Heeft MV ook levens bespaard? Moore, stellig: “Vele duizenden.”