‘Vaardigheden voor de toekomst’
Ter gelegenheid van het symposium ‘Vaardigheden voor de toekomst’ van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen hield minister Jet Bussemaker van OCW een indrukwekkende toespraak. Ze beschrijft hierin de moeilijkheden van de Apollo- 13-missie na lancering in 1970. De astronauten wisten oplossingen te bedenken waardoor ze veilig terug konden keren naar de aarde. Dit kon door een combinatie van kennis en vaardigheden, creativiteit, samenwerking en goede communicatie. De oplossing die de astronauten bedachten vergde alles van hun moed, uithoudingsvermogen en flexibiliteit. Het vergde alles van wie ze waren als mens.
Handelen en technologie grijpen in elkaar. Minister Bussemaker haalt voorbeelden aan van innovatie en hoe dit mensen altijd banen kost. Hoe beroepen uitsterven en er altijd andere banen voor in de plaats komen. Ze spreekt vertrouwen uit in vakmanschap en ziet onderwijs als bron van toerusting voor iedereen.
Ze haalt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid aan die opriep zorgvuldig om te springen met mensen en hun mogelijkheden zo goed mogelijk te benutten. En ze noemt dat innovatie van iedereen komt. Ze heeft het over onderwijs waarin kennis, vaardigheden en vorming meer in balans zijn en gelijk worden gewaardeerd.
Op alle niveaus, voor iedereen. Vaardigheden als voorwaarden voor verbeelding en ook cultuur- en techniekonderwijs als belangrijke ‘stuurraketten’. MOOCs, online hoorcolleges, bieden fantastische mogelijkheden. Maar alleen een leraar kan beoordelen of een zes het resultaat is van hard werken, of van luiheid. Ze noemt het belang van creativiteit en van mensen die durven tegendenken en tegenspreken. Als voorbeeld heeft ze het over de kritische blik van de verpleegkundige die de moed en persoonlijkheid heeft om in te gaan tegen de arts die bezig is het verkeerde been af te zagen.
De minister benoemt uitbreiding van de meester-gezelformule voor het onderwijs. Ze spreekt niet over de bezuinigingen en over het tekort aan stageplaatsen in sommige sectoren. Ik zie haar verhaal dan ook meer als een inspiratiebron om samen verder na te denken over de beroepen van de toekomst zoals ook nu al in de gezondheidszorg gebeurt en het ondersteunen van nieuwe ideeën. Ik lees namelijk elders helaas ook dat innovaties niet altijd goed ontvangen worden en daardoor niet ingepast in de praktijk.
De titel ‘Vaardigheden voor de toekomst’ omarm ik persoonlijk ook omdat de focus op theorie de laatste jaren wel erg de toevlucht heeft genomen in het beroepsonderwijs. Laat u inspireren door de volledige tekst op de website van de rijksoverheid.
