Van paal naar paal – Elektrisch op vakantie

Steeds meer mensen rijden een elektrische auto. In Nederland groeit het aantal laadpalen, maar geldt dat ook voor het buitenland?

Tekst: Bart van den Acker | Beeld: Shutterstock

Als u – wanneer het weer mogelijk is – met uw 100 procent elektrische auto de grens over wilt, zult u uw reis vooral goed moeten plannen. Ervan uitgaande dat de (vakantie)bestemming niet in één keer te halen is, betekent dit dat u tussentijds moet bijladen. Hiervoor bent u aangewezen op snellaadpunten langs snelwegen. Normale openbare laadpalen kosten veel te veel tijd om tijdens de reis te gebruiken. Gelukkig neemt het aantal snellaadpalen in heel West-Europa in hoog tempo toe. Onderbreekt u de reis met een overnachting, dan is het wel zo fijn om de volgende dag met 100 procent lading weer verder te kunnen rijden. Of het mogelijk is om de auto bij een hotel of camping een nachtje aan een (normale) laadpaal te zetten, is dus bij boeking een aandachtspuntje.

Snelladen 

Een snellader beschikt over verschillende aansluitingen/stekkers, vooral CHAdeMO en CCS, deze laatste komt het meest voor. Het is onmogelijk om het verkeerde systeem aan te sluiten, omdat de stekkers verschillend van vorm zijn. Veel snelladers bieden ook een aparte ‘adapter’ voor Tesla’s die namelijk hun eigen systeem kennen. 

Het is handig om te weten wat de maximale laadcapaciteit (laadsnelheid) van uw auto is. Het is natuurlijk prachtig dat er volop snelladers zijn die bijvoorbeeld 150 kW kunnen laden, maar als de maximale laadsnelheid van de auto 50 kW is, dan is dat het maximum. Uiteraard werkt dit ook andersom: een zeer moderne auto die wel 150 kW kan hebben, krijgt echt maar 50 kW als dat het maximum is van de laadpaal. 

Die capaciteit is direct van invloed op de laadtijd. Belangrijk om te weten, is dat ook aan een snellader het laadtempo sterk afneemt wanneer de batterij op 80 procent (of hoger) komt. Het is dan beter daarmee genoegen te nemen en opnieuw te laden als de batterij weer is leeggereden tot pakweg 10 of 20 procent. Dit betekent automatisch dat de capaciteit van de accu en daarmee ook het rijbereik vanzelfsprekend eveneens met 20 procent worden bekort. 

Overigens kan niet iedere elektrische auto aan een snellaadpaal; vooral de inmiddels wat oudere types zijn hiervoor niet geschikt. Ook goed om in het achterhoofd te houden: kijk met name in Frankrijk bij de laadpaal hoe het tarief wordt bepaald. In het algemeen is de hoeveelheid elektriciteit bepalend, maar er bestaan ook laadpalen waarbij per minuut wordt afgerekend. U raadt het al: dat is wel een snellader, maar geen heel snelle, de exploitant heeft er immers baat bij dat u wat langer blijft staan. Een deel van dat type snelladers is overigens alweer vervangen. 

Abonnement goedkoper

Het heeft geen zin in dit verhaal laadtarieven te noemen, want die veranderen nogal eens. Voor de actuele stand van zaken kunt u het beste kijken op de websites van de diverse aanbieders. In het algemeen is het zo dat er uiteraard een veel lager tarief geldt als u een abonnement hebt bij een partij. Als u in Nederland regelmatig gebruikmaakt van snelladers, dan ligt het voor de hand om een abonnement te nemen bij Fastned. Binnen Nederland is dit nu de aanbieder met de grootste snellader-dichtheid. 

FastNed biedt buiten Nederland een beperkt aantal snellaadstations: in Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk. Sinds kort heeft ook Shell bij een snel toenemend aantal tankstations ‘rechargers’ geplaatst. De oliemaatschappij wil uiteraard ook graag elektrische klanten bedienen en biedt al een eigen laadpas. Buiten Nederland is Shell op dit vlak momenteel alleen actief in Duitsland en het VK, maar de verwachting is dat het netwerk snel wordt uitgebreid. 

Binnen Europa is Ionity een grote speler. Dit is feitelijk een joint venture van een aantal partijen, waaronder de autofabrikanten BMW, Ford, Volkswagen, Mercedes-Benz en Hyundai. Met een elektrische auto van één van die merken/concerns is laden bij een Ionity-snellader een stuk voordeliger. Afhankelijk van de bestemming kan het slim zijn een abonnement te nemen, zeker wanneer u in één van eerdergenoemde merken rijdt. In ons land heeft Ionity nog niet zoveel snellaadstations. Het wordt wel uitgebreid, maar voorlopig is dit merk vooral sterk in onder meer Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Zwitserland, Scandinavië en in mindere mate Italië, Spanje en het VK. Kortom: alle partijen zetten in op groei, maar het aanbod is allesbehalve overzichtelijk en kiezen niet gemakkelijk.

Tesla neemt op dit vlak een uitzonderingspositie in. Met een Tesla kunt u via de eerdergenoemde adapter terecht bij een ‘gewone’ snellader, maar het merk biedt tevens een eigen, uitgebreid netwerk van ‘superchargers’, exclusief voor auto’s van dit merk. Dat Teslanetwerk bereikt intussen een heel goede dekking in heel West-Europa, tot zelfs op de Balkan, in IJsland, in Lapland en hier en daar in het vroegere Oostblok. Er zijn verschillende typen superchargers, variërend van snelle tot supersnelle laders, zelfs tot 250 kW.

Misschien herinnert u zich van de zomermaanden van vorig jaar nog nieuwsberichten over Tesla’s in kleine files voor de superchargers van het merk langs de bekende toeristische routes door Europa. Het is helaas niet zo dat die situaties zijn voorbehouden aan de Tesla-superchargers. Bij andere snelladers kan evengoed zoveel vraag ontstaan, dat er vertraging optreedt. Daarbij moet ook worden opgemerkt dat wanneer twee auto’s aan weerskanten van een snellader tegelijk zijn aangesloten, simpel gezegd de stroomtoevoer door twee wordt gedeeld en het laden dus evenredig langer duurt. Bepaalde snelladers zijn zó populair dat er vaak een wachtrijtje staat. Voor langere ritten is dat wel iets om rekening mee te houden. Uw reis kan hierdoor zo maar een paar uurtjes langer duren. 

Met een caravan

Het overgrote deel van alle elektrische auto’s is er niet op berekend om een aanhanger of caravan te trekken. Er bestaat in veel gevallen ook geen trekhaak voor. Onmogelijk is het niet, want bijvoorbeeld een Tesla Model Y mag wel ruim twee ton trekken. Dat is een knaap van een caravan! Bij enkele recent geïntroduceerde elektrische auto’s, de Volkswagen ID.4 bijvoorbeeld, geldt een limiet van 1.000 kilo trekgewicht. Wie met een caravan op pad wil, heeft daar niet genoeg aan. Het spreekt voor zich dat het stroomverbruik drastisch toeneemt zodra er een caravan of aanhanger wordt aangekoppeld. Dat heeft dus ook direct invloed op het rijbereik en op het aantal malen dat er moet worden bijgeladen. Uiteraard is de ruimte bij een snellaadstation beperkt. Het kan handig zijn de caravan tijdelijk even af te koppelen en op een nabijgelegen parkeerplaats neer te zetten. 

“Afgelopen zomer zijn we met onze Tesla Model 3 gaan kamperen in Frankrijk. We kamperen al jaren en wilden deze uitdaging wel aangaan. En dan ook nog eens met twee racefietsen achterop.

Met drie laadstops in één dag terug naar Amsterdam

“In de zomer van 2020 maakten wij een road/boattrip naar Noord-Spanje – via Portsmouth – met een Tesla Model 3 Long Range met fietsenrek inclusief vier fietsen (hetgeen de range reduceert van 430 naar ongeveer 350 km). Aan het einde van de ochtend vertrokken we van Amsterdam naar de Eurotunnelterminal in Calais. De reisbeperkingen waren op dat moment nét opgeheven. 

Bij de terminal bevinden zich zowel voor als achter de douane superchargers, waardoor de wachttijd optimaal te benutten is. In het Verenigd Koninkrijk laden we bij Liphook (graafschap Hampshire, red.) met op wandelafstand een goede maaltijd bij ‘beergarden’ The Deers Hut. Vervolgens naar de ferryterminal in Portsmouth voor de ‘minicruise’ naar Bilbao. Tijdens de bootreis is het mogelijk walvissen te spotten op de overgang van de diepe oceaan naar ondiepere kustgebieden. Helaas zagen we die niet, wel scholen dolfijnen. Na twee nachten op de boot, kwamen we aan in Bilbao. Daarna door naar een prachtige bungalow in IrriSarri Land (Navarra), een klein park waar je kunt boomklimmen, ziplinen, mountainbiken en discusgolven. Ook is het prachtig fietsen in de omgeving. Vervolgens vijf dagen naar Picos de Europa voor bergwandelingen en sportieve fietstochten. Laden is in deze regio lastig, maar ging met maximaal 6 ampère bij het appartement. Na twee nachten Bilbao vertrokken we naar een Huttopia-camping op Île de Ré in Frankrijk. Veel gesupt, golfsurfles gevolgd en genoten van fietstochten langs oester- en langoustinebarretjes. Met drie laadstops reden we in één dag weer terug naar Amsterdam.

Tijdens andere vakanties zijn we elektrisch naar Zwitserland gereden om te skiën, naar Noord-Italië voor de Dolomietenmarathon en een paar keer naar Frankrijk. Het laden is eigenlijk nooit problematisch geweest en vormde een ‘natuurlijke’ stop tijdens de reis. Meestal kun je alweer door, voordat het gezin zich begint te vervelen.”

Jonas de Jong, cardioloog

Laden als het kan, in plaats van tanken als het moet

We kozen voor een route via Duitsland, omdat daar meer snelladers op de route liggen. Onze De Waardtent op de achterbank, omdat in de kofferbak niet heel veel gewicht mag. Maar met zijn tweeën in de auto is dat geen probleem. Alles paste probleemloos. En de auto leek het gewicht niet te merken. Omdat we het verbruik inclusief fietsdrager nog niet konden inschatten, planden we wat korte etappes. Bovendien wilden we niet het risico lopen om met een lege accu te komen zitten. Uiteindelijk was het verbruik bij 100 km/u nauwelijks hoger en tot 120 km/u best te doen. 

Bij de snelladers, en dat zijn er naast de Tesla Superchargers zeker in Duitsland nog best veel, was de auto steeds geladen voor de koffie op was en we naar het toilet waren geweest. Vaak heerste er een leuke sfeer met andere Tesla-rijders (soms met vouwwagen erachter). 

Onze eerste overnachting was bij een bed & beakfast die we al kenden en waar we langzaam konden laden, maar dat was genoeg. Wijzelf en de auto weer opgeladen, konden we de volgende dag doorrijden naar de camping. Vanaf de camping bleek het vijf minuten lopen naar een laadstation (de camping lag op een heuvel). Hier was ook nog eens een geweldige bakker en dat maakte het lopen geen straf. Dus: auto wegbrengen, naar de bakker, omhoog lopen, gebakje eten en na een paar uur de auto weer ophalen. Een paar keer hier laden tijdens de vakantie was genoeg en omdat in ieder dorpje en in elke stad wel laadpalen stonden, konden we steeds zonder stress de auto laden. Bij een elektrische auto moet je altijd laden als het kan (in plaats van tanken als het moet). 

De terugweg was wel een beetje spannend, omdat een geplande Supercharger in onderhoud was. Maar via abetterrouteplanner (goede app) konden we zien dat de volgende haalbaar was. Vanwege de coronamaatregelen moesten we België in één keer door, maar ook dat was geen probleem. Door de gratis kilometers die ik had gekregen bij aanschaf, zijn we uiteindelijk voor een paar tientjes op en neer naar Frankrijk gereden. Als de grenzen deze zomer open zijn, gaan we weer elektrisch naar de camping!”

Jan Herman Scheffer, bedrijfsarts

Uit de brand door IKEA

“Graag vertel ik over onze ervaringen met opladen in het buitenland. Het helpt enorm als je de auto kunt laden op verschillende manieren: gewoon een 220V-huishoudstekker, blauwe campingstekker, rode krachtstroomstekker (16A, 32A en verloopstukken), gelijkstroom met type-2-stekker, Chademo-adapter en een Comboadapter. Samen met wat verlengsnoeren, Engelse stekkers en Italiaanse stekkers heb je dan al gauw 20 kg aan laadkabels bij je! 

Noorwegen in 2014 was eigenlijk geen probleem, dat land loopt behoorlijk voorop. Ierland in 2015 ging ook prima. Hun laadsysteem was nog in ontwikkeling (geregeld was een paal defect, maar een volgende was nooit ver weg). Onderweg door Engeland hebben we bij een pub overnacht en daar de schemerlamp op het nachtkastje vervangen voor een kabel uit het raam naar de onder het raam geparkeerde auto. Een uitdaging was Sicilië, later in 2015. Daar had men hooguit gehoord van elektrische auto’s, leek het wel. We hebben onze toevlucht gezocht bij de hotels. Niet dat die officiële laadpalen hadden, maar de werkplaats had wel een aansluiting voor een lasapparaat (met zo’n rode krachtstroomstekker). Bij een ander hotel bleek het strijkapparaat in de wasserij over zo’n aansluiting te beschikken en bij een voormalig klooster konden we gebruikmaken van een buitenstopcontact van de tuinman. Kennelijk was dit het eind van het elektriciteitsnet op Sicilië, de spanning was slechts 196 V. Maar ook dat werkte. Een ander alternatief zijn de grote winkelketens. Zo heeft Ikea ons een paar keer uit de brand geholpen.

Kroatië (2016) bracht zo zijn eigen problemen, maar ook oplossingen. Aan de kades staan zuilen met faciliteiten voor de dure jachten, dus ook zo’n rode stekker. De havenmeester wist niet wat hij ermee aan moest, maar aangezien het niet druk was, zei hij ‘als het past, doe maar’. Dus daar stond onze auto op de kade en de voorbijgangers verrekten bijna hun nek: dat hadden ze nog nooit gezien. Een andere keer kwamen we een technische school tegen die een project was gestart met zonnepanelen en een oplaadpunt. De ernaast wonende directeur vond het geen probleem, sterker nog: hij wilde weleens zien of het allemaal zou werken met een ‘standaardauto’. Nou die jongens hadden hun werk goed gedaan.

Schotland (2017) ging eigenlijk al een stuk beter, hoewel het in het noorden erg leeg is. Dan is een defecte paal soms wel een probleem. Maar op je overnachtingsadres kun je met gewoon 220V opladen en de volgende dag weer een eind verderkomen. 

Hou dus alle opties open, zorg daar zelf voor door voldoende verloopstekkers bij je te hebben en onthoud: stroom hebben ze overal!”

Louise en Fred van Eenennaam, anesthesioloog

Laadpalen tot voorbij de poolcirkel

“Met het gezin reisden wij de afgelopen drie jaren door heel Europa met een Tesla model X. We ontdekten dat in steeds meer steden en dorpen laadpalen stonden, soms diverse in het centrum, maar ook op bedrijventerreinen en bij winkels en restaurants. Scandinavië heeft verreweg de grootste snellaadpaaldichtheid van Europa, tot voorbij de poolcirkel. 

Er zijn diverse apps met deels overlappende kaarten van Europa vol aanvankelijk verborgen palen. Maar je kunt een elektrische auto ook in de nacht volledig opladen aan een doorsnee huis-tuin-en-keukenstopcontact dat elk logeeradres in Europa wel heeft. Wel zorgen voor een verlengsnoer.”

Hans Pijp, psychiater

Delen